Το πρόβλημα με τις μνήμες δεν είναι ότι επιμένουν να μην ξεχάσουμε ότι πέρασαν τα χρόνια, όσο ότι μέσα απο την διαρκή αναθύμηση του παρελθόντος θέλουν να μας κάνουν να βγάλουμε κάποια διδάγματα ή να παραδεχτούμε αλήθειες που δεν θελήσαμε να δούμε τότε.

Υπήρχαν πάντοτε πολλά κρυφά αντικείμενα πόθου και με ισχυρό κοινωνικό συμβολισμό, που επισήμως η αριστερά απέρριπτε, τα οποία όμως κατ ιδίαν οι περισσότεροι αριστεροί  επιθυμούσαν.

Σας θυμίζω ότι κανείς δεν εξαιρείται του ανθρώπινου κανόνα της απόλαυσης και της επιδίωξής της κι εδώ η ιδεολογία δεν είναι σε ευνοϊκό περιβάλλον

Μια αλήθεια που δεν την κατάλαβα πριν χρόνια, όταν βρέθηκα να είμαι ο επίσημος ξεναγός του εκπροσώπου της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Ρουμανίας στη διάρκεια του συνεδρίου της τότε πολλά “υποσχόμενης” οργάνωσης Νεολαίας Ρήγας Φεραίος.

Μετρίου αναστήματος, αδύνατος, καστανόξανθος, με καλοσχηματισμένο πρόσωπο, ευγενής και με επαρκή γνώση της Αγγλικής, ο σύντροφος Calinic ή στα ελληνικά Καλλίνικος ήταν ο ιδανικός ξένος απεσταλμένος, για να μην περάσω δυο βαρετές μέρες.

Γρήγορα οι συζητήσεις μας εστιαζόντουσαν σε αυτά που ήθελε αυτός να μάθει κι όχι στις δικό μου ενδιαφέρον για τη δική του πατρίδα.

 Άλλωστε λίγο πολύ είχα ακούσει διάφορες ζοφερές περιγραφές για τη ζωή στη Ρουμανία, άσχετα να δεν τις έπαιρνα υπόψη, όταν ακούγαμε για τις αδελφικές σχέσεις με την Ρουμανία του Τσαουσέσκου.

Η αντισοβιετική στάση του δικτάτορα αποτελούσε ικανό κριτήριο για να αποκοιμίζουμε το μυαλό μας. Και στο τέλος τέλος είτε κομματικό στέλεχος, είτε γραφειοκράτης, μαθαίνεις να μην σκοτίζεσαι με ενοχλητικά ερωτήματα.

Είχαν τελειώσει οι εργασίες της πρώτης ημέρας του συνεδρίου, το φθινόπωρο δεν είχε μπει για τα καλά και προσφέρθηκα να πάω τον Καλλίνικο μια βόλτα προς την θάλασσα.

Νομίζω ότι αδιαφορούσε για την πολιτική ενημέρωση που του έδινα ακατάπαυστα, αφελώς όμως απέδιδα  το μάλλον χλιαρό ενδιαφέρον του σε κάποιο ταμπεραμέντο. Άλλωστε ρούφαγε τις εικόνες, που πρόσφερε απλόχερα η βόλτα προς το νότιο μέτωπο της Αττικής.

Η διαδρομη προς τη θάλασσα ήταν μακριά, εγώ ένιωθα ότι ήταν ευχαριστημένος κι αυτός είχε αρχίσει να χάνει το τυπικό στήσιμο του κομματικού προσκεκλημένου.

Ώσπου κάποια στιγμή ο Καλλίνικος με κάποιο δισταγμό που αμέσως έφυγε, μου είπε με ουδέτερο τόνο φωνής. “Σύντροφε θα ήθελα να με πας να δω κότερα.” Για την ακρίβεια χρησιμοποίησε την λέξη γιωτ.

Κατευθύνθηκα προς την Γλυφάδα. Πάρκαρα  κάπου κοντά στην εκκλησία και ξεκινήσαμε μια βόλτα με τα πόδια στην μαρίνα της Γλυφάδας.

Γρήγορα σταματήσαμε να μιλάμε παρά χαζεύαμε τα σκάφη, τα σχολιάζαμε σαν να ηταν μέρος μια κανονικότητας. Η αλήθεια είναι ότι εγώ είχα μια μικρή εμπειρία αφού στα πλαίσια της κοινωνικής αγωγής που σχεδίαζε ο πατέρας μου και για τα τρία παιδιά του, ήταν και τα μαθήματα ιστιοπλοΐας.

Όμως κι αυτός δεν πήγαινε πίσω. Θα έλεγα μάλιστα ότι από γνήσιο ενδιαφέρον και όχι κοινωνική επιταγή, όπως εγώ, είχε χτίσει ένα αφήγημα κι ένα όνειρο για τη σχέση του με τα κότερα κάποτε στο μέλλον.

Γιατί δεν έχω ξεχάσει την φράση του, που σε ένα μείγμα παραπόνου αλλά και άκρατης επιθυμίας ήταν περίπου η εξής: “Ξέρεις θέλω κι εγώ κάποτε να έχω το δικό μου κότερο.” Ούτε σύντροφε , ούτε τίποτα. Μια ευθεία εξομολόγηση μια βαθιάς επιθυμίας την οποία άκουσα στην αρχή αμήχανα αλλά γρήγορα την έντυσα με το ένδυμα της αποδοχής, σαν αν άκουγα έναν οποιοδήποτε γνωστό μου να ανοίγει την ψυχή του και να μιλάει για τις επιθυμίες του.

Κι όπως πρέπει να κάνουμε στις περιπτώσεις αυτές, δεν γκρεμίζουμε το όνειρο, ούτε το πριονίζουμε με τεχνικές παρατηρήσεις και τα γνωστά ναι μεν αλλά, που στην περίπτωση αυτή ήταν η χώρα και το ίδιο το καθεστώς μέσα στο οποίο είχε ξεκινήσει την πορεία του. Γιατί δεν τον φαντάστηκα υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος να απολαμβάνει τετοια προνόμια στη Μαύρη θάλασσα. Δεν ήταν αλαζόνας , ούτε επαρμένος. Μάλλον θλίψη ένιωσα.

Όπως θλίψη νιώθω τώρα που διηγούμαι την μικρή αυτη ιστορία, γιατί κοντά σαράντα πέντε χρόνια δεν είχα σκεφτεί ότι η αντίφαση της σοσιαλιστικής χίμαιρας δεν ήταν στα μεγάλα αλλά στην θλίψη που απέπνεαν οι άνθρωποι που επέλεγαν να κάνουν καριέρα καταπίνοντας τα όνειρα τους υιοθετώντας μια ξένη προς τα ανθρώπινα μέτρα ηθική.

Εύχομαι ο Καλλίνικος να είχε μια καλύτερη τύχη στην μετακομμουνιστική Ρουμανία και να αξιώθηκε έστω και μια μικρή μηχανοκίνητη βάρκα.