Οι εκλογές στην Ιταλία έστειλαν ηχηρό μήνυμα στην ΕΕ για αλλαγή πολιτικής και άμεση στήριξη της μικρομεσαίας τάξης.
Απαιτούνται τολμηρές αποφάσεις που θα βάζουν τέλος στα αδιέξοδα και θα προκρίνουν νέα μοντέλα ανάπτυξης.
Η νίκη του δεξιού συνασπισμού στην Ιταλία είχε προαναγγελθεί καθαρά από τις δημοσκοπήσεις.
Μεγάλη η αποχή που ξεπέρασε το 36%, έναντι 27% το 2018.
Όπως όλοι περίμεναν, ο συνασπισμός της Κεντροδεξιάς επικράτησε καθαρά (43,9%) έναντι εκείνου της Κεντροαριστεράς (26,5%), χωρίς πάντως να κερδίζει τα δύο τρίτα των εδρών, που θα του επέτρεπαν να αλλάξει το Σύνταγμα, όπως τουλάχιστον φαίνεται μέχρι στιγμής.
Στις μονοεδρικές περιφέρειες (λίγο πάνω από το ένα τρίτο όλων των εδρών), ο χάρτης είχε έντονο το αποτύπωμα της κεντροδεξιάς, με λίγες κόκκινες νησίδες στην Εμίλια-Ρομάνια και στην Τοσκάνη, και ακόμη πιο λίγες κίτρινες (Κ5Α) στην Απουλία και στην Καμπανία.
Το μυστικό της δημοτικότητας του «Κινήματος Πέντε Αστέρων» του κ. Κόντε, είναι το λαοφιλές «εισόδημα του πολίτη», που δίνει μέχρι 780 ευρώ το μήνα σε όσους δεν διαθέτουν (δηλωμένα) εισοδήματα.
Ο κ. Μάριο Ντράγκι είχε αναγνωρίσει ότι το «εισόδημα του πολίτη» συνιστούσε βήμα εξευρωπαϊσμού της ιταλικής πολιτικής κατά της φτώχειας, επέμενε όμως ότι έχρηζε βελτιώσεων. Μια τέτοια διάκριση παραείναι λεπτή για την κεντροδεξιά, που έχει υποσχεθεί ότι θα το καταργήσει.
Σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Fubini, οικονομικού συντάκτη της «Corriere della sera», το εκλογικό αποτέλεσμα αντανακλά την παρακμή της μεσαίας τάξης σε μια στάσιμη οικονομία. Η ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ τόνωσε την αξία των περιουσιακών στοιχείων, και κατά συνέπεια τα εισοδήματα όσων διαθέτουν περιουσία, κινητή και ακίνητη. Στην άλλη άκρη της εισοδηματικής κατανομής, το «εισόδημα του πολίτη» βελτίωσε τη θέση των φτωχών. Οι υπόλοιποι έμειναν πίσω. Η παρακμή της μεσαίας τάξης συμπαρέσυρε το κέντρο, η κοινωνική πόλωση ενίσχυσε την εκλογική.
Κατά τα άλλα, αντίθετα με ότι είχε συμβεί το 2018, όταν κυβέρνηση είχαν σχηματίσει η Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Σέρτζιο Ματαρέλλα είχε αναγκαστεί να βάλει βέτο στην επιλογή για τη θέση του υπουργού οικονομικών, ενός ένθερμου υποστηρικτή της εξόδου της Ιταλίας από το ευρώ.
Οι αγορές έχουν προεξοφλήσει τις εξελίξεις: το περιθώριο κινδύνου (spread) στα ιταλικά ομόλογα έχει ήδη αυξηθεί, και δεν προβλέπεται να αυξηθεί άλλο βραχυπρόθεσμα. Σε λίγους μήνες όμως, όταν η ΕΚΤ θα αρχίσει να εκχωρεί ομόλογα, το τεράστιο χρέος της Ιταλίας (2 τρις 770 δις ευρώ, περίπου 15 φορές το ΑΕΠ της Ελλάδας) θα ξαναμπεί στο μικροσκόπιο των αγορών.
Οι εξελίξεις είναι ταχύτατες και απαιτούνται σίγουρες λύσεις από την ΕΕ. Τα κράτη-μέλη δεν αντέχουν άλλη πίεση και οι πολίτες είναι αγανακτισμένοι.
Η Ευρώπη βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι και οι εκλογές στην Ιταλία ας αποτελέσουν το ξεκίνημα μιας νέας αρχής για την ΕΕ.