Ο εκλογικός κύκλος/ευρωεκλογές στην Ελλάδα έκλεισε (στην Ευρώπη... συνεχίζεται επί Γαλλικού εδάφους) με τραύματα στο κυβερνών και άλλα μεγάλα κόμματα και την ενίσχυση ακροδεξιών πολιτικών σχηματισμών. Το εκλογικό αποτέλεσμα ελπίζεται πάντως ότι δεν θα επηρεάσει στόχους και άσκηση της εξωτερικής πολιτικής (ελληνοτουρκικά, κ.λπ). Άλλωστε είναι σημαντικό ότι η ηγεσία του υπ. Εξωτερικών παραμένει στη θέση της. Δεδομένου ότι η επόμενη τριετία θα είναι χωρίς εκλογικές αναμετρήσεις και στις δύο χώρες, Ελλάδα και Τουρκία, η εξωτερική πολιτική πρέπει και μπορεί να παραμείνει αταλάντευτα προσηλωμένη στο στόχο της εμβάθυνσης της προσέγγισης με εστίαση στην επίλυση των σκληρών προβλημάτων της αντιπαράθεσης. Η τριετία αυτή συνιστά ίσως την κατ’ εξοχήν ευνοϊκή περίοδο-παρένθεση στη διαδικασία επίλυσης των προβλημάτων. Μετά την τριετία το παράθυρο ευκαιρίας αυτό ίσως να μην υπάρχει (ούτε σε Ελλάδα, ούτε σε Τουρκία).
Αυτή την περίοδο οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις κινούνται σε δύο (αντιθετικά) επίπεδα. Από τη μία, κινήσεις που ενισχύουν τη διαδικασία προσέγγισης όπως η θεαματική πρωτοβουλία από πλευράς Τουρκίας για τη στήριξη του ελληνικού αιτήματος επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, η απόφαση για αλληλοϋποστήριξη υποψηφιοτήτων σε ΟΑΣΕ, ΟΗΕ, κ.λπ. Μαζί με τη φημολογούμενη πρόθεση για άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, κλπ. εμπλουτίζεται η δυναμική της προσέγγισης και χτίζεται εμπιστοσύνη.
Από την άλλη όμως, σ’ ένα άλλο επίπεδο, διάφορες πρωτοβουλίες, δηλώσεις οδηγούν σε ένα αντίθετο αποτέλεσμα – κλονίζουν την εμπιστοσύνη. Και όπως ανέλυσε ο Φρ. Φουκουγιάμα στο ογκώδες έργο του «Εμπιστοσύνη/Trust» (Free Press), ελάχιστα βιώσιμα στο χρόνο μπορούν να γίνουν στις διακρατικές σχέσεις χωρίς εμπεδωμένη εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη ως πολιτιστική, ψυχολογική αξία, έχει ως αφετηρία την εκπαίδευση. Επομένως όταν στη σχολική ύλη της Τουρκίας εντάσσεται η διδασκαλία της «Γαλάζιας Πατρίδας», το (παράνομο) Τουρκολυβικό μνημόνιο, η θάλασσα του Αιγαίου μετονομάζεται σε «θάλασσα των νησιών» και επεκτείνεται η ατζέντα των αντιπαραθέσεων (θαλάσσια πάρκα, οριοθέτηση εκβολών Έβρου, κ.λπ), είναι προφανές ότι υπονομεύονται βάσεις της εμπιστοσύνης. Αναπαράγονται στερεότυπα και διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος.
Στο σπάσιμο αυτού του φαύλου κύκλου ο ρόλος της Ελλάδας μπορεί να είναι περισσότερο κρίσιμος και δημιουργικός. Γιατί, μπορεί με βάση τα αριθμητικά δεδομένα η Τουρκία να είναι ισχυρότερη, αλλά από πολιτική άποψη η Ελλάδα ως χώρα μέλος του εσωτερικού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σε απείρως καλύτερη θέση για να προωθεί μια άλλη, μη φοβική δημιουργική, ριζοσπαστική προσέγγιση τώρα. Παρά τις νέες - δυσκολότερες ομολογουμένως - πολιτικές συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί μετά τις ευρωεκλογές, η τριετία μπορεί και πρέπει να σφραγισθεί με το κλείσιμο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης στα βασικά της. Ακούγεται φιλόδοξο και ίσως ουτοπικό αλλά εάν δε σπάσουμε αυτή τη λογική («του ουτοπικού») θα διαιωνίζουμε τη φοβία και τα προβλήματα. Και το ακόμη χειρότερο θα αυξάνουμε το αριθμό των προβλημάτων. Όπως δείχνει η τρέχουσα εμπειρία, τα ήσυχα νερά δεν αποκλείουν τη διεύρυνση της ατζέντας επίμαχων θεμάτων. Όθεν η ανάγκη της διαπραγμάτευσης τώρα. Και...
«Δεν θα πρέπει να αποφύγουμε καμιά διαπραγμάτευση από φόβο» (Τζ. Κέννεντυ).
Πηγή: www.tanea.gr