Εδώ και δεκαετίες, όλοι στην Ελλάδα συμφωνούν πως η φοροδιαφυγή είναι η μεγάλη πληγή της Ελληνικής οικονομίας. Όλοι, πολιτικά κόμματα και πολίτες συμφωνούν πως πρέπει να ληφθούν μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Δε μια παλαιότερη έρευνα της διαΝΕΟσις (2015) οι ερωτηθέντες έδειξαν να συμφωνούν: 85,5% δήλωσαν πως θεωρούν τη φοροδιαφυγή κλοπή. Ταυτόχρονα, όμως, ένα 35,1% δήλωσε πως ευχαρίστως φοροδιαφεύγει, όταν έχει την ευκαιρία, επειδή “το κάνουν όλοι”.

Σύμφωνα με τα στατιστικά της ΑΑΔΕ και του ΓΛΚ, το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό. Σύμφωνα, επίσης,  με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φορολογία, στην Ελλάδα, τα έσοδα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών το 2021 αντιστοιχούσαν στο 0,8% του ΑΕΠ έναντι 2,1 % που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ. Επιπλέον, η φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών στη χώρα μας αντιστοιχεί στο 2,1% των συνολικών φορολογικών εσόδων έναντι 5,2% στην ευρωζώνη.

Σε ανταπόκριση από την Αθήνα, η  γερμανική οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt αναφέρεται στις προσπάθειες για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Όπως επισημαίνει, «η φοροδιαφυγή έχει παράδοση στην Ελλάδα

Αναφέρει, επίσης ότι «η μαύρη εργασία είναι ευρύτατα διαδεδομένη, ακόμη και μεταξύ των γιατρών. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Τύμπινγκεν, τον Φεβρουάριο του 2023, η σκιώδης οικονομία στην Ελλάδα φτάνει το 21,7% του επισήμως καταγεγραμμένου ΑΕΠ. Και συνεχίζει: «Εάν πιστέψουμε τις φορολογικές δηλώσεις, πλούσιοι Έλληνες σχεδόν δεν υπάρχουν. Το 2022, από τα 6,5 εκατομμύρια των φορολογουμένων μόλις 27.000 δήλωσαν ετήσιο εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ. Οι δύο στους τρεις φορολογούμενους δηλώνουν ετήσιο εισόδημα χαμηλότερο από 10.000 ευρώ».

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει σαφώς πως το μεγάλο πρόβλημα της φοροδιαφυγής βρίσκεται στους ελεύθερους επαγγελματίες. Και σε τούτο, όλοι συμφωνούν (ή σχεδόν όλοι)

Γιατί, λοιπόν, μόλις μια κυβέρνηση τολμήσει να λάβει κάποια μέτρα, που δεν λύνουν το πρόβλημα στο σύνολό του, αλλά κατά κάποιο τρόπο το περιορίζουν, ξεσηκώνεται το σύμπαν;

Διότι, αυτό συμβαίνει και τώρα. Ξεσηκώθηκαν με πρώτους τους δικηγόρους και τους ιδιοκτήτες ταξί  όλοι αυτοί που ανήκουν στην κατηγορία  των ομάδων αυτών που φοροδιαφεύγουν, όπως τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχεία. Οι αιτιολογίες και οι προφάσεις, είναι όχι μόνον αστείες, αλλά και εξοργιστικές για τους υπόλοιπους πολίτες, που πληρώνουν κανονικά τους φόρους που τους αναλογούν.

Το αξιοσημείωτο, είναι, όμως πως ακόμη και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπαρατάσσονται μαζί τους, κατηγορώντας την κυβέρνηση για φορομπηχτικές πολιτικές, εάν και δηλώνουν πως είναι υπέρ της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, χωρίς ωστόσο, να καταθέτουν συγκεκριμένες προτάσεις, παρά μόνον κάποιες γενικόλογες αναφορές.

Η αλήθεια είναι πως η πρόβλεψη για την φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση τον κατώτατο μισθό, είναι ένα ελάχιστο μέτρο που δεν λύνει αποτελεσματικά το πρόβλημα της φοροδιαφυγής. Οι επικριτές αυτής της ρύθμισης, υποστηρίζουν πως έτσι θίγονται μόνον οι μικροί και μεσαίοι επαγγελματίες. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αληθινός κατά το ήμισυ. Διότι οι επαγγελματίες που έχουν  πολύ υψηλά εισοδήματα, έχουν την ευκαιρία να δηλώνουν το  ελάχιστο και να μένουν στο απυρόβλητο, ενώ οι μικροί που τα εισοδήματά τους είναι κάτω από 10.900 το χρόνο υποχρεώνονται να πληρώνουν φόρους που δεν τους αναλογούν.

Η άλλη μισή αλήθεια, είναι όμως, πως το τεκμαρτό εισόδημα θα είναι τεκμαρτό. Θα μπορεί δηλ. αυτός που θεωρεί ότι αδικείται να ζητά έλεγχο των πραγματικών του εισοδημάτων από την ΑΑΔΕ.

Επίσης, προβλέπεται σειρά μέτρων  με την  αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως τα POS, ψηφιακή αποστολή τιμολογίων, διασύνδεση ταμειακών μηχανων και πολλά άλλα. Η εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών συστημάτων μπορεί να βελτιώσει την παρακολούθηση και τη διαφάνεια στις φορολογικές διαδικασίες, μειώνοντας παράλληλα τον χώρο για πιθανή απάτη. 

Το νσ της κυβέρνησης και οι όποιες αλλαγές προτίθεται να κάνει, όπως προκύπτει από δηλώσεις των υπουργών, είναι ένα ελάχιστο βήμα προς την κατεύθυνση της πάταξης της φοροδιαφυγής. Οι αντιδράσεις  από ορισμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών είναι δυσανάλογες και προδίδουν την ενοχή τους. Και επειδή οι υπόλοιποι πολίτες δεν είναι αφελείς, το αντιλαμβάνονται.

Εξάλλου, ποιός δεν βρέθηκε απέναντι σε έναν ελεύθερο επαγγελματία με το δίλημμα, χωρίς απόδειξη για να γλυτώσει τον ΦΠΑ;

Είναι, όμως απαράδεκτο για τα κόμματα του κοινοβουλίου, να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με ψηφοθηρικές λογικές, υποστηρίζοντας μεγάλες και ισχυρές ομάδες ελεύθερων επαγγελματιών, που ευθύνονται για μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής. Φυσικά δεν είναι όλοι φοροφυγάδες.

Ας μη γελιόμαστε όμως! Ένα μεγάλο μέρος αυτών καταφεύγει στην φοροδιαφυγή ή φοροαποφυγή.