Βρισκόμαστε στην τελευταία ευθεία για τις εκλογές του Ιουνίου και όλες οι ενέργειες των συλλογικών και ατομικών πολιτικών οντοτήτων, κομμάτων ή ατόμων, αναπτύσσονται έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί το κέρδος τους την ημέρα των εκλογών. Ποια, όμως, είναι τα δεδομένα που σχετίζονται με τα κοινωνικά υποκείμενα, τα οποία είναι οι αποδέκτες των ενεργειών αυτών;
Όπως έχει ήδη γραφεί [1] η διερεύνηση της κοινωνικής πραγματικότητας αποκαλύπτει φαινόμενα προβληματικής λειτουργίας της κοινωνίας, όπως η διευρυνόμενη πίστη σε αστρολογία, ζώδια, σε θεωρίες συνωμοσίας κλπ.. Συμπεριφορές που κυριαρχούν: η αποδοχή συνθημάτων, τσιτάτων, συνταγών και δηλώσεων χωρίς μελέτη, χωρίς να αφιερώνεται χρόνος στην ουσιαστική γνώση, επομένως η γρήγορη και επιφανειακή πρόσληψη της (όποιας) πληροφορίας χωρίς καμία επεξεργασία. Αλλά, μαζί με αυτά, η έντονη τάση ενός μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, με ώθηση από το εκπαιδευτικό σύστημα και διαρκή «υποστήριξη» από το μιντιακό σύστημα, να αναθέτει τις υποχρεώσεις του σε εκπροσώπους - πολιτικούς, οικονομικούς, θρησκευτικούς κλπ. - για να τις διεκπεραιώνουν και να αποφασίζουν στη θέση των κοινωνικών αυτών υποκειμένων. Το επόμενο στάδιο δεν είναι άλλο από την τάση που αναπτύσσεται στα άτομα του τμήματος αυτού να ακολουθούν έναν αρχηγό, από τον οποίο περιμένουν - με τη λογική του μεσσία - την επίλυση των όποιων προβλημάτων και την προσφορά έτοιμων λύσεων. Αυτή η κατάσταση καθορίζει και τον τρόπο που χρησιμοποιούν κυρίως τα κόμματα για την αναζήτηση της υποστήριξής τους από αυτό το τμήμα της κοινωνίας.
Αυτό που περιγράφηκε εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές οντότητες που έχουν θεωρήσει την Οικονομία ως επικυρίαρχη επί της Κοινωνίας, όπως όσες ακολουθούν την Φιλελεύθερη ιδεολογία και αυτή του Μαρξισμού. Εξυπηρετεί επίσης και τους θιασώτες του Φασισμού και του Εθνικοσοσιαλισμού, οι οποίοι δείχνουν να προτιμούν την επέκταση της κατάστασης, του κοινωνικού τμήματος που αναφέρθηκε, στο σύνολο της κοινωνίας. Το ίδιο φαίνεται να εξυπηρετεί και το μόρφωμα του μεταλλαγμένου λαϊκιστικού Μαρξισμού, που διαμορφώθηκε στον ελλαδικό χώρο με πυρήνα συμπύκνωσης μια μικρή πολιτική οντότητα και με συσσωρεύσεις από το χώρο του αλλοτριωμένου παλιού ΠΑΣΟΚ. Αποτέλεσμα η εμφάνιση ενός πολιτικού χώρου χωρίς καθαρή ιδεολογία, έτσι που τα μέλη που τον συγκροτούν να δυσκολεύονται να αποφασίσουν αν η Οικονομία κυριαρχεί επί της Κοινωνίας ή το αντίθετο, οδηγώντας τους διαχειριστές του σε κοινωνικά κοστοβόρες επιλογές. Υπάρχει μόνο μία πολιτική οντότητα, αυτή που με ιδεολογία τη Σοσιαλδημοκρατία (οφείλει να) παλεύει για την ισορροπία μεταξύ Κοινωνίας και Οικονομίας με βασικό στοιχείο λειτουργίας τη Δημοκρατία. Είναι συνεπώς μεγάλη η ευθύνη του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ να δράσει για τη μείωση προβληματικών λειτουργιών που εμφανίζονται στο πλαίσιο της κοινωνίας, βοηθώντας στην απελευθέρωση των κοινωνικών υποκειμένων.
Τι είναι, όμως, αυτό που επιβάλει τη μεγιστοποίηση της ευθύνης του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, στην ουσία της ευθύνης μας, για δράση προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης μιας Κοινωνίας Ελεύθερων Ανθρώπων; Η Ανθρωπότητα κινείται προς έναν Νέο Πολιτισμό, σε ορισμένα χαρακτηριστικά του οποίου αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο [1]. Μια σειρά κοινωνιών φαίνεται ότι θα επιβιώσουν συγκροτώντας πιο Εξελιγμένες δομές και μορφές λειτουργίας. Οι παράγοντες Γνώση και Εξειδίκευση, σε αυτές τις Εξελιγμένες κοινωνίες, φαίνεται πως θα παίξουν καθοριστικό ρόλο και ίσως θα είναι αυτοί που θα αποτελούν τα κύρια στοιχεία διάκρισης για την διαμόρφωση της διαστρωμάτωσής τους. Η απελευθέρωση των δρόμων που οδηγούν τα κοινωνικά υποκείμενα στην συνάντησή τους με αυτούς τους παράγοντες, είναι σίγουρο πως θα παίξει ρόλο και στο μέγεθος του πληθυσμού των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων και εδώ η ευθύνη του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, η ευθύνη όλων μας, είναι επίσης σημαντική. Η δράση για την απελευθέρωση των δρόμων που οδηγούν στη Γνώση και την Εξειδίκευση θα πρέπει να συνδυαστεί με τη δράση για την διαμόρφωση ελεύθερων κοινωνικών υποκειμένων. Μαζί, αυτά τα δύο, θα οδηγήσουν το κάθε άτομο να αλλάξει, να συνδυάσει τη δράση του με άλλα άτομα και συνειδητά με επίγνωση των καταστάσεων, όλοι μαζί να μετασχηματίσουν την κοινωνία που συγκροτούν, σε μια Εξελιγμένη Κοινωνία.
Είναι σημαντικός ο ρόλος που οφείλει να διαδραματίσει το (νέο) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, αφενός προωθώντας τη Σοσιαλδημοκρατική αντίληψη στα μέλη του και διαχέοντάς την σε όλα τα κοινωνικά υποκείμενα, αφετέρου δε οικοδομώντας μια συγκροτημένη οργάνωση που θα έχει έναν στόχο: να συμβάλει στην ανάδυση και εδραίωση του «Σοσιαλδημοκρατικού κινήματος με το όραμα μιας Κοινωνίας που, γυρνώντας την πλάτη στον μαρξισμό, οικοδομεί έναν Σοσιαλισμό ο οποίος προκύπτει από συλλογικές προσπάθειες, διατυπώνοντας μια εναλλακτική πρόταση με πίστη στην πρωτοκαθεδρία της πολιτικής και τη διαταξική συνεργασία» [1]. Όπως η κάθε πολιτική οντότητα, έτσι και το (νέο) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ αποτελεί ένα μεταγωγό συγκεκριμένων ιδεών, αυτών της Σοσιαλδημοκρατικής προσέγγισης και η πρόταση που άγεται προς τη υπάρχουσα κοινωνία παρέχει Δημοκρατία, Ευημερία και Σταθερότητα, στοιχεία που θα βοηθήσουν στο μετασχηματισμό της σε μια Εξελιγμένη μορφή. Στην πορεία του μετασχηματισμού αυτού η συμβολή κάθε κοινωνικού υποκειμένου είναι σημαντική, για αυτό κάθε διακριτό μέλος της οργανωμένης έκφρασης του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ οφείλει να γίνει το ίδιο φορέας και μεταγωγός της ιδέας που η πολιτική οντότητα άγει προς την κοινωνία.
Κάτι ανάλογο υπήρξε καταλύτης για την επιτυχία του πρώτου ΠΑΣΟΚ, του Ανδρέα Παπανδρέου. Μετά βέβαια ήλθε η αλλοτρίωση, για την οποία θα ασχοληθούμε σε επόμενη περίοδο, αν και ακροθιγώς έχει αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο [2]. Στην νέα περίοδο, η αλληλεπίδραση κοινωνικής βάσης και της πολιτικής υπερδομής, του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, οφείλει να οδηγήσει στη διαμόρφωση και στη διάχυση ενός Νέου (ενιαίου κοινωνικού) Πολιτικού Οράματος, η υλοποίηση του οποίου θα οδηγήσει σε Κοινωνική Αλλαγή. Η καινοτόμα έκφραση της Κοινωνικής Αλλαγής θα πρέπει να βαδίσει στηριγμένη στις προτάσεις που η Επιστήμη και η Τεχνολογία καταθέτει και λαμβάνοντας υπόψη την ποιοτική - ατομική και κοινωνική - κατάσταση στην οποία απευθύνεται, θα πρέπει να οργανωθεί, να λειτουργήσει και να δράσει με κατάλληλο τρόπο. Το (Νέο) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, οφείλει να επιχειρήσει την υπέρβαση της οργανωτικής ανεπάρκειας του (παλιού) ΠΑΣΟΚ και να υλοποιήσει μια νέα οργανωτική πρόταση, η οποία θα επιχειρήσει να καταστήσει κάθε ατομικότητα, μέρος της συνολικής αναζήτησης και οικοδόμησης της Νέας Πρότασης Αλλαγής. Τα κύρια σημεία της: Μελέτη, Γνώση, Ατομική Συμμετοχή, Οργάνωση, Κοινωνική Έκφραση, Αλήθεια!
Βαδίζουμε σε νέες εποχές, προς τη συγκρότηση μιας εξελιγμένης κοινωνίας στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να ενισχυθεί η θέση του κοινωνικού υποκειμένου, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη με τον παραγωγικότερο τρόπο και όχι να καταστεί υποχείριό της και έτσι έμμεσα υποχείριο των δυνάμεων που την ελέγχουν. Βαδίζουμε προς κοινωνίες στις οποίες οι HomoSapiens που τις συγκροτούν, θα προχωρήσουν πέρα από τους HomoSapiens-Sapiens που θα τείνουν να απελευθερωθούν από τα βιολογικά καθορισμένα όρια, τα οποία θεωρείτο ότι δεν μπορούσαν να τα υπερβούν. Είναι φανερό ότι η Επιστημονική Επανάσταση θα είναι κάτι πολύ πέρα από τις προηγούμενες Επαναστάσεις που όριζαν τις ιστορικές περιόδους της Ανθρωπότητας, όπως φανερό είναι ότι το μόνο πράγμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε ως διαμορφωτές της νέας Εξελιγμένης κοινωνίας, είναι να προσπαθήσουμε να επηρεάσουμε την κατεύθυνση που θα πάρουν οι «βελτιώσεις» των HomoSapiens.
Εδώ είναι που εμφανίζεται έντονα η σημασία της τεράστιας Ευθύνης του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ για τη Μελλοντική Εξελιγμένη Κοινωνία, η Ευθύνη μας! Ο διάδρομος που ορίζεται από την τελευταία εβδομάδα της τρέχουσας προεκλογικής περιόδου, αλλά και η χρονική περίοδος πέρα από αυτήν, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως διάδρομος απογείωσης για την προσέγγιση της νέας κοινωνίας του Αύριο και πάλι, όπως τον προηγούμενο αιώνα, στηριγμένη στην Σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση!
Αναφορές:
[1] Κωνσταντίνος Α. Ζώκος: Η ευθύνη του (νέου) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ στη διαδρομή για το Νέο Πολιτισμό, metarithmisi.gr, 23 Μαΐου 2023.
[2] Κωνσταντίνος Α. Ζώκος: Στις νέες συνθήκες μετάβασης, το Νέο ΠαΣοΚ(-ΚιΝΑλ) μπορεί(;!), metarithmisi.gr, 22 Μαρτίου 2022.