Η επιστήμη δεν είναι πασαρέλα

Αχιλλέας Γραβάνης 22 Μαρ 2023

Σε μια μερίδα επιστημόνων, ιδιαίτερα νεότερων, αναπτύσσεται η αντίληψη ότι ένας σημαντικός ερευνητής είναι αυτός με τις εκατοντάδες δημοσιεύσεις (ανεξάρτητα ποιότητας, βαρύτητας και συνεισφοράς στην επίλυση η στην περιγραφή ενός πρωτότυπου επιστημονικού ερωτήματος), είναι αυτός με τις πολλές χιλιάδες αναφορές άλλων επιστημόνων στο έργο του (ετεροαναφορές). Όμως, η σημαντική επιστήμη εμπεριέχεται σε δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά υψηλής εμβέλειας (disruptive science) πρωτότυπης έρευνας και όχι σε μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σε μικρής εμβέλειας περιοδικά που περιγράφουν μη πρωτότυπα ερευνητικά αναμασήματα (incremental science). Επίσης, πολλές φορές ο πολύ μεγάλος αριθμός ετεροαναφορών οφείλεται σε δημοσιεύσεις που περιγράφουν μια απλή τεχνική μέθοδο, χρήσιμη σε πολλούς αλλά δίχως μεγάλη σημασία στην ανάλυση ενός φαινομένου, η στην συμμετοχή σε δημοσιεύσεις πολλών δεκάδων η και εκατοντάδων συγγραφέων-ερευνητών στις οποίες η συμμετοχή αφορά στην συνεισφορά απλά και μόνο υλικού (πχ ιστών η κλινικών δεδομένων) και όχι στον σχεδιασμό, τον βασικό πειραματισμό και στην ανάλυση δεδομένων. Η καλή επιστημονική έρευνα είναι αφοσίωση, είναι εστιασμός στην μελέτη σε βάθος ενός προβλήματος, ενός επιστημονικού ερωτήματος. Δεν είναι πασαρέλα δημοσιεύσεων και ετεροαναφορών. Γι αυτό είναι σημαντικό όταν αξιολογούνται βιογραφικά σημειώματα επιστημόνων να μελετώνται σε βάθος οι επιστημονικές δημοσιεύσεις αυτές καθαυτές και όχι μόνο οι βιβλιομετρικοι δείκτες-αριθμοί τους (αριθμός δημοσιεύσεων, αριθμός ετεροαναφορων).