Η πολεμική εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι μόνο η πρώτη μετά τον παγκόσμιο πόλεμο αναθεωρητική στάση ισχυρής χώρας στην Ευρώπη η οποία αμφισβητεί την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία άλλης χώρας. Όμως ίσως δεν είναι και η τελευταία..
Γενικότερα η “τάξη πραγμάτων” η οποία εκφράζει την ισορροπία των μεγάλων-ηγεμονικών δυνάμεων έχει διαταραχτεί για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο σε βαθμό που να χαρακτηρίζεται ως “χαοτική”. Δηλαδή να είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε το επόμενο σημείο ισορροπίας.
Τέτοιες διαδικασίες ιστορικά απαιτούν πολύ χρόνο για να εκδηλωθούν. Όπως γράφει ο ιστορικός Εvans στο βιβλίο του “Η έλευση του Τρίτου Ράιχ” οι συγκρούσεις στις οποίες καταλήγουν σε πόλεμο, από την εποχή της Συνθήκης της Βεστφαλίας, απαιτούν ακόμη και αιώνες για να ωριμάσουν και να διαμορφώσουν πολιτιστικά, πολιτικά, ιδεολογικά και τεχνολογικά τις προϋποθέσεις πολέμου. Με τους αιώνες ο “χρόνος ωρίμανσης” συρρικνώθηκε.
Ας δούμε όμως το σήμερα που οι τέσσερις μεγάλες δυνάμεις μετά τον ψυχρό πόλεμο-Κίνα, ΗΠΑ, Ρωσία και Ε.Ε.- ανταγωνίζονται. Είναι γεγονός ότι η Κίνα και οι ΗΠΑ είναι οι κύριες ηγετικές δυνάμεις, μια και η Ευρώπη δεν έχει αμυντικές πολιτικές και στηρίζεται στην οικονομία, η δε Ρωσία έχει στρατιωτική και ενεργειακή ισχύ, ενώ οικονομικά είναι αδύναμη.
Στην διάρκεια του ναζισμού ο Χίτλερ για να ξεπεράσει την έλλειψη ενέργειας και μεταλλευμάτων που είχε ανάγκη για την πολεμική του μηχανή εισέβαλε στην Τσεχία και στην Πολωνία. Αυτή η μνήμη τρέφει τον φόβο που προκαλεί η εισβολή σε μια σειρά χωρών είναι μεγάλος. Οι γειτονικές χώρες που ανήκαν στην Σοβιετική Ένωση - Γεωργία και Μολδαβία- είναι δικαιολογημένος, μια και έχουν μεγάλο αριθμό ρωσικών μειονοτήτων. Και οι δύο έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να αποτελέσουν μελλοντικά μέλη της Ε.Ε. .
Σε πρόσφατο άρθρο της στους N.Y. Times, η Πρωθυπουργός της Εσθονίας-πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης- κ. Κάγια Κάλας εξέφρασε την ανησυχία της για τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Θυμίζουμε ότι η χώρα της Βαλτικής είναι μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, αλλά έχει μεγάλο ποσοστό Ρώσων κατοίκων. Και οι άλλες δυο βαλτικές χώρες που πρόλαβαν να ενταχθούν στην ‘Ένωση και στο ΝΑΤΟ έχουν παρόμοιο προβληματισμό. Επίσης το μοναδικό κομμάτι της ρωσικής επικράτεια που δεν συνορεύει με την Ρωσία, το Καλίνινγκραντ, βρίσκεται “σφηνωμένο” στις Βαλτικές.
Πριν την εισβολή, η Ρωσία είχε αρχίσει γυμνάσια στα οποία συμμετείχε και στόλος που είχε φύγει από τον Βορά και από τα Δαρδανέλια έφτασε στη Μαύρη θάλασσα. Κανείς σχεδόν δεν περίμενε τις εξελίξεις. Τώρα, στην άλλη άκρη της γη, στις Κουρίλες νήσους διεξάγονται ρωσικά γυμνάσια. Η Ιαπωνία, που τις διεκδικεί είναι σε κατάσταση συναγερμού.
Εκτός από την ανθρωπιστική κρίση, οι άμεσες και πρωτοφανείς κυρώσεις που επέβαλε σχεδόν όλη η Δύση έχει αναπόφευκτά σοβαρό αντίκτυπο στις Οικονομίες σε όλο τον Κόσμο. Η επισιτιστική και ενεργειακή αγωνία έχει μεταστάσεις στη Αφρική και στην Ασία.
Με αυτά τα δεδομένα πιστεύω ότι ο Κόσμος μετά μπορεί να διαμορφωθεί ως εξής.
Η Ρωσία να μετατρέψει την Οικονομία της σε πολεμική, διεκδικώντας μια “νέα Γιάλτα”. Το καθεστώς της το επιτρέπει.
Η Κίνα με ανακουφισμένη από την επιθετική γι’ αυτήν συμφωνία AUKUS-ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Αυστραλία- θα συνεχίσει το μακροχρόνια σχέδια κατάκτησης της πρώτης υπερδύναμης τα επόμενα δέκα χρόνια.
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να διεκδικούν την παραμονή τους στην κορυφή, αλλά αδυνατισμένη στο εσωτερικό της μέτωπο και επιστροφής στην περίοδο Τραμπ.
Τέλος η Ευρώπη, ο πιο αδύναμος κρίκος, βρέθηκε στο επίκεντρο του πολέμου και θα προσπαθήσει να διατηρήσει το επίπεδο ζωής της που στηρίζεται στην εμπορική της πολιτική.
Ας ελπίσουμε ότι Ένωση θα βρει τρόπους να ξεπεράσει την κρίση της χωρίς σοβαρές οικονομικές απώλειες διατηρώντας τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Πηγή: www.tanea.gr