Η (εκμαυλιστική) θεωρία τού «μπανάλ κακού» είναι κακή! Ήττα τής Ρωσίας, μόνη νίκη τής Ουκρανίας.

Δημήτρης Σκουρέλλος 24 Ιουν 2022

«Αοιδός τον αοιδό μισεί»! Φρ. Νίτσε, Αγών Ομήρου, μτφ. Βαγγ. Δουβαλέρης, Αθήνα 2015, σελ. 35. Αφήνω πίσω την ακρίβεια τής ελληνικής απόδοσης των πρότυπων γερμανικών από το μεταφραστή τους. Μου αρκεί το ύφος. Για τη Χάνα Άρεντ. Και το κακό που μας έχει κάνει. Αντιμεταχωρίζοντας τον κόσμο μας! Αυτήν που διεκδίκησε εξαιρέσεις, έτσι που εν τέλει ισχυροδότησε την αντινοηματοδότηση. Πώς το παράλογο μετουσιώθηκε σε έλλογο στα λόγια μιας μεγάλης παρεκτρόπου! Πόσο μάς επηρέασε ανήκεστα. Πόσο προετοίμασε την κλωβό-αποκατάσταση της χαϊντεγκεριανής απανθρωπίας, πόσο «δικαιολογεί» το Χάμπερμας ο οποίος εμφανίστηκε πρόσφατα αντιτιθέμενος –φευ– στην ενίσχυση, με γερμανικό βαρύ οπλισμό, της Ουκρανίας.

            Νισάφι. Τόσο απλό να αποδιώξουμε το κακό τής εκμαυλιστικής υπεράσπισης του κακού. Η αίσθηση ότι το κακό είναι μπανάλ, κοινότυπο, ανήκει στο μέσο άνθρωπο, του μέσου όρου, επιχείρημα μόνο αποδυνάμωσης της εγρηγορσής μας προς το κακό μπορεί να νοηθεί. Ανοίγουμε τις πύλες. Αφού εμείς διαφέρουμε. Υπερέχουμε. Δεν δυνάμεθα να είμαστε κακοί. Το κακό είναι των Άλλων, των τυπικά κοινών, των άχρωμων. Αποτελεί εξαίρεση σε έναν καλό κόσμο, στον οποίο εμείς οι Καλοί είμαστε εξαιρετικά υπέροχοι –οι δυστυχείς κατώτεροι είναι που απαιτούν ελεημοσύνη. Ως εκ τούτου βγαίνουν εκτός εξίσωσης καλού κακού.

Εξαιρούμαστε εμείς. Άρα δεν καταλεγόμαστε ίσοι προς τους κακούς. Είμαστε ανώτεροι. Είμαστε καλοί κακοί. Ή κακοί με καλά κίνητρα ή με καλή (με έλλογη) συμπεριφορά. Δικαιωμένοι/ες, δικαιοδότες/τριες. Κήνσορες όλων κι όλων, ημών όχι.

            Ποιος (μη;) νοήμων ή ελλόγιμος που τον αποδιώχνουμε είναι έτοιμος για να δεχθεί την εκλεκτή καλή μας την αφεντομουτσουνάρα, όταν καθίζουμε ως καλοί στο σβέρκο του ανώτεροι, από την υπεροχή μας; Ποιος δε θα συμπαθήσει τον μπανάλ κακόν που μοιάζει με τον κάθε έναν από τους άλλους και εκείνον που δεν υπερέχει; Κι ας πουλάει ο φαλακρός κρέμες για τη φαλάκρα, πάλι συμπαθής θα γίνει.

            Τη λούμπα την ξέρω καλά. Ουδείς αναμάρτητος. Οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ εύγλωττα το γνωρίζουν. Το ίδιο και οι πουτινοϋπηρεσίες. Κι εγώ έχω το μερίδιό μου. Καλά θυμάμαι, στις πρώτες εκλογές που κατέβαινε ο αλήστου Ψωμιάδης στη Θεσσαλονίκη πώς θορυβημένοι από τις δημοσκοπήσεις καλέσαμε ανοικτή συντροφοσύσκεψη κάπου στη Μητροπόλεως —ή στην Προξένου Κορομηλά θαρρώ. Πώς ανακόπτουμε την επέλαση του «πολιτικού νάνου»; «Μα τονίζοντας τη μικρότητα και την ακροδεξιά ατζέντα του». Να το δείξουμε σθεναρά στην πολιτική διαφήμιση. Να γυρίσουμε το παιγνίδι. «Τα είπα κι εγώ» ενθέρμως πρώτος πρώτος. Τα συμφωνήσαμε. Αλλάξαμε επικοινωνιακή τακτική. Αποτέλεσμα-μπουμεραγκ: θριάμβος Ψωμιάδη. Συντριβή τής δημοκρατικής μερίδας στο δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης. Εγώ έμαθα.

            Εμείς χρειαζόμαστε ειλικρινά Άρεντ; Να διακρίνει το «είναι», να το αποτέμνει εις διπλούν (και κάτι), μόνο-μόνο να μας πείσει για την κίβδηλη θέση τής ενότητας του χρόνου και του τόπου;  Θέση που χρειάζεται λογικές υπερβάσεις μέσω εξαιρέσεων και αρνήσεων και δη μίας: οπότε δεν είμαστε ίσοι.

Κι όμως! Ένα το «Είναι». Κι Όλοι Ίσοι. Κι όλοι ικανοί για το κακό: ειδήμονες, αμνήμονες, ευειδείς, κακομούτσουνοι, λευκοί, ερυθρόδερμοι, αγράμματοι και λόγιοι, επιστάμενοι αδαείς.

ΤΟ ΚΑΚΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΠΑΝΑΛ, ΤΟ ΚΑΚΟ ΕΙΝΑΙ ΤΡΕΧΟΝ.

            Σας είπα για την προτίμησή μου στους προφήτες, αφού οι οντολόγοι κατέληξαν περιαυτολόγοι. Προφήτες και προφήτισσες τού ύψους Καστοριάδη, Αλεξίεβιτς, Λέβι, Τριαρίδη, Μούζιλ, Καβάφη, Φρανκ, Κάφκα. Αποκαλυπτές αποκαλύπτριες όσων η παραίνεση εγείρει το πέπλο τής αμηχανίας και μας γεμίζει αυτοπεποίθηση να ρωτούμε ευθέως: γιατί Ευρωπαίοι μας ταγοί μόνον Νίκη τής Ουκρανίας και όχι Ήττα τής Ρωσίας; Για να δημιουργούμε χώρους ευλογίας ή αδικίας;

—Θα μου πείτε πρώτη φορά είναι; —Ε, λοιπόν, τέλος! Slava Ukraini!! Slava!!!