Πριν λίγες ημέρες χρειάστηκε να περπατήσω στην Αθήνα ξεκινώντας από ψηλά στην Ιπποκράτους και περνώντας μέσα από τα στενά των Εξαρχείων να καταλήξω στον προορισμό μου που ήταν ένα συμπαθητικό στέκι στην οδό Θεμιστοκλέους.
Η διαδρομή ήταν μια μικρή δοκιμασία. Δεν ήταν μόνο τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα που σε αρκετά σημεία έκαναν την προσπέλαση προβληματική για κάποιον με προβλήματα ευστάθειας λόγω τροχαίου όπως εγώ, αλλά και η κατάσταση των πεζοδρομίων με τις σπασμένες πλάκες , τις τρύπες που δεν καταλαβαίνεις τι περιμένουν , και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί ο νους σας.
Τα μονοπάτια των τυφλών αλλά και οι ράμπες στις γωνιές των δρόμων για τα αμαξίδια δεν είναι τίποτε άλλο από μια ειρωνεία μέριμνας προς αυτούς για τους οποίους σχεδιάστηκαν. Διαδρομές που πέφτουν πάνω σε ένα ΚΑΦΑΟ και ράμπες με αυλάκι μπροστά τους για να σκαλώνει η ρόδα του αμαξιδίου.
Η άθλια αυτή εικόνα δείχνει τον μυθριδατισμό μας. Έχουμε εθιστεί στην ασχήμια και την αδιαφορία για το περιβάλλον που ζούμε και κυκλοφορούμε. Οι δόσεις του δηλητηρίου της τσαπατσουλιάς αυξάνονται συνέχεια και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι. Έτσι μια τρύπα στο πεζοδρόμιο ή μια σπασμένη πλάκα μπορεί να μείνουν για άγνωστο διάστημα αφού δεν υπάρχει διαδικασία ελέγχου και διαπίστωσης της ζημιάς.
Η τραγωδία είναι ότι αυτός που φερ ειπείν παρκάρει πάνω στη ράμπα θα έχει έτοιμη μια δικαιολογία για την πράξη του αυτή. Κατά τον ίδιο τρόπο καμιά εξουσία κρατική, αστυνομική, δημοτική δεν είναι διατεθειμένη να επιβάλει τους κανονισμούς, ενώ είναι προφανές ότι η έννοια της συντήρησης είναι άγνωστη. Έτσι όλοι μαζί συντηρούμε την άθλια αυτή εικόνα έχοντας ο κάθε ένας τις δικές του δικαιολογίες.
Η εικόνα των δρόμων της πόλης αντανακλά το επίπεδο του σεβασμού και της πειθαρχίας στους κανόνες που έχουμε συμφωνήσει.
Αν αυτό δεν είναι ένας υπόγειος εθισμός στην ανομία τότε τι είναι.
Πίσω όμως από αυτή την κατάσταση κρύβεται ο εθισμός μας σε κάτι άλλο που είναι τάση μας να διαπραγματευόμαστε τους κανόνες. Θεωρούμε ότι έχουμε το δικαίωμα να ερμηνεύσουμε έναν κανονισμό και να απαιτήσουμε μια πιο βολική για εμάς εφαρμογή του. Και όποιος επιμείνει στην τήρησή του χαρακτηρίζεται υπερβολικός και υστερικός.
Η ανομία για την οποία γίνεται πολύ συζήτηση δεν αντιμετωπίζεται με βαρύγδουπα μέτρα. Αντιμετωπίζεται με την εμπέδωση της έννοιας της πειθαρχίας και του σεβασμού των κανόνων στα καθημερινά και χαμηλής πολιτικής σημασίας ζητήματα. Έτσι εξοβελίζουμε το έλα μωρέ, από το συμπεριφορικό οπλοστάσιο των πολιτών.
Είναι απορίας άξιο πως κανείς μας δεν διανοείται να συμπεριφερθεί έτσι όταν βρίσκεται σε ξένη χώρα. Σούζα καθόμαστε όλοι.
Στη χώρα μας όμως , περιμένουμε να μας συγχωρέσουν ή να μας κατανοήσουν, όπως έκανε η μητέρα μας όταν είμαστε παιδιά. Εδώ μπορούμε να βάλουμε και γενναίες δόσεις από δημοκρατία προκειμένου να πετύχουμε την πολυπόθητη ανοχή.
Δυστυχώς όμως και αυτοί που καλούνται να εποπτεύουν την εφαρμογή των όποιων κανόνων συχνά νοιώθουν ότι δεν θα τους στηρίξουν αν τους εφαρμόσουν με σταθεροτητα και συνέπεια. Εκτός αν δεν θέλουν να βγάλουν το φίδι από την τρύπα.
Η αίσθηση της ανομίας ξεκινάει λοιπόν από τα απλά και καθημερινά. Από την ίδια μας την πόλη.
Και φυσικά για τους υπό διαμόρφωση αυριανούς πολίτες από το σχολείο. Η τήρηση των κανόνων πρέπει να διδάσκεται εξ απαλών ονύχων.
Αλλά αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Καλύτερα ας την αφήσουμε στην άκρη. Ποιος έχει όρεξη να τον πούνε αυταρχικό χρονιάρες μέρες.
Σχόλιο στην εκπομπή «Καθρέφτης» του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ