Η δημοκρατία στο απόσπασμα

Νίκος Καλιακούδας 22 Νοε 2024

Ο τίτλος του άρθρου είναι δανεισμένος από το ομώνυμο βιβλίο του αείμνηστου Α. Παπανδρέου, όπου αποτυπώνονται ανάγλυφα τα δραματικά γεγονότα που οδήγησαν στην δικτατορία του ‘67. Σε καμμιά περίπτωση δεν θέλω να παραλληλίσω τα γεγονότα εκείνης της εποχής με τα τωρινά συμβαίνοντα, αλλά…

Είναι «ηλίου φαεινότερο» ότι η μεγάλη αποστασιοποίηση του πολίτη, τα τελευταία χρόνια από τη πολιτική, οφείλεται στη περιθωριοποίηση του, από τις οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Αισθάνεται ανήμπορος, περιφρονημένος, απογοητευμένος και νικημένος από τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν τη περίοδο των μνημονίων αλλά και των προσδοκιών της απόρριψης τους, που καλλιεργήθηκε από τις λαϊκίστικες δυνάμεις των «ακραίων» της πολιτικής.
Όμως οι λύσεις στα αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία δεν μπορούν να δοθούν έξω από τη πολιτική, η οποία φυσικά εκφράζεται από τη πραγματική δημοκρατία. Τελευταία «πλασάρεται» η δημοκρατία της αυταρχικής πλειοψηφίας, απέναντι στην τυραννία της μειοψηφίας, δυο έννοιες οι οποίες, εμφιλοχώρησαν στον δημόσιο διάλογο, με σκοπό οι κυβερνώντες να καρπωθούν την εθνολαϊκιστική ατζέντα, ταυτιζόμενοι με την στρατηγική Τραμπ. Δεν είναι τυχαία η παρέμβαση του πρωθυπουργού, ο οποίος είπε ότι «δεν μπορούν οι πλειοψηφίες να καταπιέζονται από μειοψηφίες».
Οι έννοιες αυτές σκορπούν το φόβο, την ανασφάλεια, τον αποκλεισμό, και την αβεβαιότητα. Θεριεύουν τις ρατσιστικές και ομοφοβικές αντιλήψεις και οδηγούν σε ανελεύθερες και επικίνδυνες για τη δημοκρατία καταστάσεις. Δεν είναι δυνατόν την μια μέρα να προωθείς το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και από την άλλη να μιλάς για την «τυραννία των μειοψηφιών»! Η δημοκρατία στο πυρήνα της είναι ανεκτική στις μειοψηφίες, δέχεται τις θρησκευτικές μειονότητες, αρνείται τις φυλετικές διακρίσεις, σέβεται την άλλη άποψη και τον «άλλο δρόμο» επίλυσης των προβλημάτων. Ειδικά στην αστική δημοκρατία, όπου εμείς ανήκουμε και πιστεύουμε, πρέπει να σεβόμαστε το θεμελιώδες δικαίωμα του «άλλου», καθώς και τις διάφανες και ανοικτές διαδικασίες, διαφορετικά η σύγχρονη κοινωνία θα διολισθαίνει σε μια δημοκρατία «ολοκληρωτισμού».
Είναι γεγονός ότι το πολιτικό τοπίο έχει αλλάξει, χωρίς όμως να προσδιορίζεται με ευκρίνεια ο νέος χάρτης. Σημασία έχει ότι το πολιτικό προσωπικό και οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις πρωτίστως, πρέπει να αμυνθούν στις πολιτικές της αμφισβήτησης του χαρακτήρα της δημοκρατίας, της ανάδειξης, της προάσπισης αλλά και της προώθησης των συμμετοχικών και διάφανων διαδικασιών σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και της οικονομίας. Μια δημοκρατία που αναπτύσσεται, αξιοποιεί τις παραγωγικές της δυνάμεις, προστατεύει τους πολίτες της, ελέγχει την οικονομική δομή της, προσαρμόζεται στα δεδομένα του ψηφιακού μετασχηματισμού και της πράσινης μετάβασης, πρέπει να αποτελέσει επίμονο στόχο των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας.