«Καλησπέρα σας. Είστε ο κ. Χατζηδημητρίου;».

Γνώριμη αυτή η βαρειά, μπάσα φωνή, στο βραδυνό τηλεφώνημα και πριν προλάβω να την συνδέσω με το πρόσωπο, συμπλήρωσε, «είμαι η Βάσω Παπανδρέου».

Ήταν Σεπτέμβριος του 1993, λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές που επανέφεραν τον Ανδρέα και το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.

Λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θητείας της, ως της πρώτης γυναίκας Επιτρόπου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Ζακ Ντελόρ.

Αλλά δεν ήταν αυτή η ταυτοτική ιδιότητα, το φύλο της δηλαδή, που την κατέστησαν ως μια από τις πλέον επιφανείς προσωπικότητες της Ευρώπης εκείνης της εποχής.

Με ένα ευρύτατο χαρτοφυλάκιο στην ευθύνη της: Απασχόληση, Εργασιακές Σχέσεις- Κοινωνικές Υποθέσεις, Ανθρώπινο Δυναμικό, Εκπαίδευση- Κατάρτιση και την Ισότητα των δύο Φύλων, η Βάσω Παπανδρέου υπήρξε, ως Επίτροπος, η απάντηση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στην Μάργκαρετ Θάτσερ.

Απέναντι στο δόγμα της Βρετανίδας πρωθυπουργού, «δεν υπάρχει κοινωνία, παρά μόνον το άτομο», η Ελληνίδα Επίτροπος επέβαλε την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Χάρτα και τον Κοινωνικό Διάλογο, ως δομικά στοιχεία της ευρωπαϊκής πολιτικής πραγματικότητας.

Όσοι εκείνα τα χρόνια επισκεπτόμασταν σε τακτική βάση τις Βρυξέλλες και παρακολουθούσαμε τις Συνόδους Κορυφής των Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχουμε να θυμόμαστε την οργή με την οποίαν η, κατά Κράξι, Madame Ferro, αντιμετώπιζε την ¨Καρυάτιδα της Δημοκρατίας¨.

Σε εκείνη την ανελέητη σύγκρουση δυο Κυριών, με ισχυρότατη θέληση κι ακόμη πιο ισχυρό πείσμα, η Βάσω Παπανδρέου νίκησε κατά κράτος. Άλλες εποχές…

«Μπορείς να έλθεις αύριο το απόγευμα στο πολιτικό μου γραφείο;», επανήλθε με έναν ενικό της οικειότητας.

«Περί τίνος πρόκειται» απάντησα.

« Έλα, και θα μάθεις από κοντά», αποκρίθηκε.

Ήταν η εποχή που το σύστημα/κύκλωμα Γρυλλάκη-Μαυρίκη, με κάλυψη του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, οργίαζε και οι τηλεφωνικές υποκλοπές, «φίλων» κι αντιπάλων, ήταν καθημερινή πρακτική.

Εκείνες τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου 1993, η Βάσω Παπανδρέου είχε προσκληθεί, μαζί με τον Μιλτιάδη Έβερτ, να ομιλήσει σε μια κλειστή ημερίδα που οργάνωνε η Σχολή Εθνικής Αμύνης, στο αμφιθέατρο του ΕΒΕΑ, στην Ακαδημίας, με ακροατές μόνον τους ανώτερους αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που παρακολουθούσαν το πρόγραμμα της ΣΕΘΑ.

«Ο Γιάννης Ρουμπάτης μου είπε να απευθυνθώ σε ‘σένα» μου είπε μόλις η ιδιαιτέρα της με «πέρασε» στο γραφείο της, από το οποίο έβγαινε ο Ναύαρχος, εν αποστρατεία τότε, Χρήστος Λυμπέρης.

«Θέλω μια λεπτομερή ενημέρωση για τις σχέσεις μας με την Τουρκία. Να ξέρω τί θα πω σε ανώτερους αξιωματικούς», συμπλήρωσε.

Κατάλαβε αμέσως την έκπληκτη απορία μου και με μια υποψία χαμόγελου με πρόλαβε, «μην νομίζεις ότι επειδή ήμουν υπουργός, Επίτροπος και στο Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ τα ξέρω όλα».

Μου έδειξε την πολυθρόνα απέναντι της, πήρε ένα μεγάλο μπλοκ στα χέρια της και για 5 ολόκληρες ώρες που κράτησε η συνάντηση σημείωνε, με προσήλωση μαθητή, όσα άκουγε.

Η συνάντηση επαναλήφθηκε και την επόμενη ημέρα. Πήγα εφοδιασμένος και με ορισμένα πολύ χρήσιμα έγγραφα από το αρχείο μου, για το όλο το εύρος και τις πτυχές των Ε/Τ σχέσεων. Αυτή την φορά, ο προηγούμενος συνομιλητής της ήταν ο Πτέραρχος Χαράλαμπος Σταυρακάκης.

Κράτησε και πάλι σημειώσεις, είχε γεμίσει ήδη 2 μπλοκ, και με… τάραξε στις διευκρινιστικές ερωτήσεις, ενώ η γραμματέας της φωτοτύπησε όλα τα έγγραφα από το αρχείο μου.

Κόντευαν μεσάνυχτα όταν έκρινε ότι ολοκληρώθηκε η αναλυτική ενημέρωση κι απαντήθηκαν όλες οι απορίες της.

Αποχαιρετώντας της, μου είπε, «μπορώ να σου εξασφαλίσω μια αυστηρά προσωπική πρόσκληση για την ημερίδα».

Πράγματι, παρακολούθησα από το βάθος του αμφιθεάτρου τις εργασίες της ημερίδας.

Η Βάσω Παπανδρέου εντυπωσίασε το απαιτητικό ακροατήριο, όχι μόνον με τις γνώσεις της, αλλά και με κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις που παρουσίασε. Η διαφορά με τον έτερο ομιλητή, που επανέλαβε γνωστές απόψεις από την Καραμανλική επιχειρηματολογία, ήταν πασιφανής.

Εκείνες οι δυο συναντήσεις, τον Σεπτέμβριο του 1993, ήταν και οι μοναδικές, πολύ περισσότερο που πίστευα-κι εξακολουθώ να πιστεύω-ότι οι σχέσεις μεταξύ εν ενεργεία πολιτικών και δημοσιογράφων είναι μια συνθήκη… ανθυγιεινή.

Τα επόμενα χρόνια, κι αφού είχε αποτραβηχτεί από την πρώτη γραμμή της δρώσας πολιτικής, συναντιόμασταν και ανταλλάσσαμε ένα χαιρετισμό στους διαδρόμους του σούπερ μάρκετ της γειτονιάς μας.

Την Βάσω Παπανδρέου θα την θυμάμαι ως μια γυναίκα στην πολιτική με ισχυρή θέληση, εργατικότητα, προσήλωση στην αποστολή της.

Ως μια πολιτικό που ποτέ δεν καμώθηκε ότι ήταν παντογνώστης και πάντα ήθελε να μαθαίνει.

Καλό σου ταξίδι, Κυρία Παπανδρέου.

( η φωτογραφία από επίσημη επίσκεψη στο Ιράν. Αρνήθηκε να τυλιχθεί με μαντήλα...).