Η αριστερά και η πολυδιάσπασή της

Θόδωρος Σούμας 04 Φεβ 2024

Στην πραγματικότητα, ο τωρινός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης – εάν θεωρήσουμε πως έχει τη στοιχειώδη πολιτική συγκρότηση, γεγονός αμφίβολο – έχει αρκετά στοιχεία πατριωτικού σοσιαλδημοκρατικού κέντρου στη γενικότερη κοσμοαντίληψή του, μα πιεσμένος από το ότι τον κατηγορούν ως συντηρητικό φιλελεύθερο, προερχόμενο ή επηρεασμένο από το κέντρο, την κεντροδεξιά ή τους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ, έχει μουλαρώσει και υιοθετεί αριστερές θέσεις για να διαψεύσει τους αριστερούς επικριτές του… Έτσι αρκετές φορές υιοθετεί δυστυχώς εξίσου σκληρές κι άκαμπτες θέσεις με τον παλαιό ΣΥΡΙΖΑ, όταν ηγείτο αυτού ο anti-global, δημαγωγός, πρώην κνίτης Τσίπρας, για την επιστολική ψήφο, για το να επιτραπούν ιδιωτικά πανεπιστήμια και τις σχετικές φοιτητικές καταλήψεις, για τις κινητοποιήσεις και τα αιτήματα των αγροτών, κ.ο.κ. Το αποτέλεσμα είναι μια διαρκής ταλάντευσή του Κασσελάκη και του τωρινού ΣΥΡΙΖΑ από τα αριστερά προς τη σοσιαλδημοκρατική κεντροαριστερά και το κέντρο και τούμπαλιν, κάτι που είναι το χειρότερο δυνατόν για ένα πολιτικό κόμμα και για έναν νέο αρχηγό, δηλαδή ό,τι πρέπει ώστε να διαλυθεί (υπάρχουν πλήθος σχετικά παραδείγματα, ένα από τα τελευταία υπήρξε και ο Στ.Θεοδωράκης και το Ποτάμι).

Το ότι έχει ισχυροποιηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ η πασοκογενής πτέρυγα, μετά τη διάσπασή του και την αποχώρηση της αριστερής πτέρυγας, της "Ομπρέλας", που έφτιαξε τη "Νέα Αριστερά", είναι ενδεικτικό πολιτικό συμβάν. Επίσης χαρακτηριστικό είναι πως ο Τεμπονέρας, που προβάλλεται ως μελλοντική εναλλακτική για την ηγεσία, θέλει συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ (και τη «Νέα Αριστερά»), όπως θέλουν τα πασοκογενή στελέχη, ο Σπίρτζης και αρκετοί άλλοι. Επίσης ενδεικτικό είναι ότι 3 μεγαλοστελέχη του προτείνουν ο ΣΥΡΙΖΑ να μεταπηδήσει στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατική ομάδα των Δημοκρατών και Σοσιαλιστών, πρόταση που βρήκε απήχηση στους συριζαίους ψηφοφόρους. Όμως ο κατ’ ανάγκην «πεισματικά αριστερός» Κασσελάκης αντιδρά για να μην τον κατηγορήσουν για εγκατάλειψη του αμιγώς αριστερού χαρακτήρα του κόμματος…

Ο ΣΥΡΙΖΑ απομακρύνεται βαθμιαία και νομοτελειακά από αυτό που ήταν πριν, ακόμη κι αν ο Τσίπρας παραμένει στο κόμμα και το επιβλέπει μακρόθεν (μα δεν ξέρουμε εάν σκοπεύει να παρέμβει αργότερα και να δράσει). Όπως εξήγησα παραπάνω, ο Κασσελάκης, όμως, για να υπογραμμίσει την "αριστερή ταυτότητά" του, επιμένει λαθεμένα, να παραμείνουν στην ουσιαστικά ξοφλημένη  ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς...

Εδώ να συμπληρώσω πως από τις παραπάνω κινήσεις και παλινδρομήσεις του (βλέπε τις αρχικές θέσεις και κατόπιν τη σκλήρυνσή τους σχετικά με την επιστολική ψήφο, σχετικά με τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και με το νομοσχέδιο για το δικαίωμα του γάμου των ομοφύλων), ο Κασσελάκης με αυτές τις αμφιταλαντεύσεις και τις βιαστικές, αν όχι επιπόλαιες πολιτικές τοποθετήσεις του, νομίζω πως φθείρει και καταναλώνει το πολιτικό του κεφάλαιο, που ήταν στην αρχή της εκλογής του, μεγάλο. Λέγεται πως ο Τσίπρας το έχει αντιληφθεί.

Το ότι ο νέος πρόεδρος δεν γνωρίζει τις παραδοσιακές, πολιτικές, γραφειοκρατικές διαδικασίες της αριστεράς, του δημιουργεί μεγάλα προβλήματα γιατί δυναμώνει την απέχθεια των παλιών, παραδοσιακών στελεχών προς το πρόσωπό του, εξοργισμένων με τα δείγματα της "αλαζονικής" ασχετοσύνης και άγνοιάς του για την αριστερή παράδοση (εδώ γελάμε)...

Μετά την επερχόμενη ήττα των ευρωεκλογών, ιδιαίτερα αν είναι μεγάλη ή συντριπτική (στην τρίτη θέση με μονοψήφιο ποσοστό τοις εκατό), η αλλαγή ηγεσίας και η επανεκλογή νέου προέδρου θα έρθει πιο κοντά. Αυτός που έχει πάρει την καλύτερη θέση νέας εκκίνησης είναι ο Τεμπονέρας με τα ανοίγματά του προς την υπόλοιπη κεντροαριστερά και αριστερά (άρα προτίθεται να κάνει άνοιγμα και στο ΠΑΣΟΚ), ο οποίος κρατά ψηλά τη σημαία της αριστεράς, συμβολικά... Το πολιτικό κεφάλαιο και η ανοχή των αριστερών, συριζαίων και κεντροαριστερών προς τον Κασσελάκη μειώνονται βαθμιαία, και δυστυχώς γι' αυτόν, αδιαλείπτως. Γενικότερα, πιστεύω πως ο ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπεται σε κάτι αλλιώτικο από παλιότερα, στην ουσία λιγότερο αριστερό και άρα τα νεοκομμουνιστικά, σκληροπυρηνικά, ριζοσπαστικά και παλαιοαριστερά στελέχη  έχουν μειωθεί στο εσωτερικό του, όχι όμως, βέβαια, και ο αριστερόστροφος δημοκοπικός λαϊκισμός, δυστυχώς.

Αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ πως υπό την πίεσή των έντονα αριστερών στελεχών της «Νέας Αριστεράς» και αυτών που παρέμειναν στο κόμμα – καθώς και υπό την πίεση του θορυβώδους και σκληρού δημοκόπου Πολάκη –, ο υπό τον Κασσελάκη, ΣΥΡΙΖΑ τείνει να ακολουθεί μια λαϊκιστική, δημαγωγική απόκλιση, ώστε να συναγωνιστεί μαζί τους σε αριστερή ρητορική. Οι αριστεροί πολιτικοί καυγάδες συνεχίζονται μεταξύ Κασσελάκη και «Νέας Αριστεράς» στη βάση των διαφορετικών απόψεών τους, όσο και μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, ενάντια στους «παλαιοπροεδρικούς» που ήταν υποστηρικτές του Τσίπρα και τρίζουν τα δόντια στον τωρινό πρόεδρο, κυρίως γιατί δεν τηρεί τις κομματικές καταστατικές διαδικασίες, κάνοντας περίπου  ό,τι του έρθει (ίσως από άγνοια ή αδιαφορία για τις «πρέπουσες» διαδικασίες).

Ένας ορθολογιστής, υπεύθυνος πολίτης που θεωρεί – σωστά – την πολιτική ως την τέχνη του εφικτού, δηλαδή το να καθιστάς εφικτές τις προτάσεις σου για βελτιώσεις κι αλλαγές, διαφωνεί σχεδόν κάθετα με την αντίληψη πολλών στελεχών της Ομπρέλας και της Νέας Αριστεράς των Φίλη, Σκουρλέτη, Π.Λάμπρου, Δρίτσα, Μπαλτά, Βίτσα, Κυρίτση και άλλων μαξιμαλιστών και πολιτικά ακραίων, που συναποτελούν ένα ξεπερασμένο ιδεολογικά, στελεχικό πολιτικό προσωπικό. Η κοινοβουλευτική ομάδα και η παράταξη της «Νέας Αριστεράς» έχει πιο ριζοσπαστική πολιτική φυσιογνωμία από τον εναπομείναντα ΣΥΡΙΖΑ και τοποθετείται στο κομματικό φάσμα, αριστερότερα. Το πρόβλημά τους είναι πως η πολιτική φυσιογνωμία και η γραμμή τους δεν είναι ρεαλιστικές και προσγειωμένες, είναι μαξιμαλιστικές, σεχταριστικές και άκαμπτες, ιδιαίτερα της ξεπερασμένης, αιθεροβάμονος Ομπρέλας, άτεγκτης και προσκολλημένης σε παλιά ιδεολογήματα, συνοδευόμενα από αυστηρές αριστερές θέσεις. Έχουν ακόμη πίστη στον σοσιαλισμό και στη σύγκρουση με τον καπιταλισμό και σκληρές απόψεις περί κεφαλαίου, αγοράς και καπιταλισμού. Εκκωφαντικά προβληματικές ήταν οι θέσεις που πήρε ο ηγέτης τους Χαρίτσης για τη Χαμάς, την εισβολή της στο Ισραήλ και τον παλαιστινιακο-ισραηλινό πόλεμο, σε μια επίδειξη εμφανών νεοκομμουνιστικών θέσεων…

Γενικά, οι έμπειροι πολιτικοί σχολιαστές, οι παλιοί πολιτικοί και τα πεπειραμένα μέλη που τα μάτια τους έχουν δει πράματα και θάματα, για τόσα πολλά χρόνια, και λογιών λογιών εξτρεμιστικές καταπιέσεις και ολοκληρωτισμούς, ακόμη κι αριστερούς, εθνικοαπελευθερωτικούς κι εθνικοπατριωτικούς, οφείλουν να ωθούν, νομίζω, τους νεότερους προς τη νηφαλιότητα, την περίσκεψη, την αυτογνωσία, την ουμανιστική πολιτική και φυσιογνωμία, καθώς και την ψυχραιμία, την ήρεμη κριτική στάση, μακριά από τους φανατισμούς, τις ακρότητες και τις επιθέσεις κάτω από τη μέση των σκληροπυρηνικών, των έξαλλων δημαγωγών και των παλαβών τρολ, ακροαριστερών, δεξιών, ακροδεξιών, αριστερών ή  αναρχικών αποχρώσεων. (Σημειώνω, τέλος, πως «ακροκεντρώοι»  δεν σημαίνει τίποτα, είναι κατάφορα οξύμωρο σχήμα γιατί οι κεντρώοι δεν υιοθετούν ιδεολογικοπολιτικές  ακρότητες).