Η άνοδος της ακροδεξιάς στη Σουηδία

Γιάννης Τσιμπουκίδης 12 Σεπ 2022

Όπως ανακοίνωσε η Σουηδική Αρχή Εκλογών,με καταμετρημένες τις ψήφους σε 6243 εκλογικα τμήματα επί συνόλου 6578 δηλαδή στο 94,3%των εκλογικών τμηματων ,τα κόμματα λαμβάνουν (εντός παρενθέσεως τα ποσοστά και οι έδρες που έλαβε κάθε κόμμα το 2018):

                                                        %.                Έδρες

1)S-Σοσιαλδημοκρατες.      30,5(28,3).      108(100)

2)Sd-Σουηδοι Δημοκράτες  20,6(17,5).        73(62)

3) Μ-Μετριοπαθεις.              19,1(19,8).         68(70)

4)C-Kεντρωοι.                         6,7(8,6).             24(31)

5)V-Aριστερα.                           6,6(8).               23(28)

6)Kd-Χριστιανοδημοκρατες.   5,4(6,3).            19(22)

7)Mp-Πρασινοι                         5(4,4).              18(16)

8)L-Φιλελευθεροι.                  4,6(5,5).           16(20)

9)Αλλά κόμματα.                     1,5(2,6).              -

Από τα παραπάνω προκυπτει ότι η οριακή νίκη του Κεντροαριστερού συνασπισμού(ΚΑ) το 2018 που μεταφράστηκε σε 175 έδρες,μετατρέπεται σε οριακή ήττα αυτού ,καθώς πλέον συγκεντρώνει 173 έδρες(-2).,τις οποίες καρπώνεται ο κεντροδεξιός συνασπισμός(ΚΔ),καταλαμβάνοντας 176 εδρες(+2).Από την μέχρι στιγμής ανάγνωση των από τελεσματων η ΚΑ λαμβάνει 48,8%.δηλ.χανει 0,5%,συγκριτικα με το 2018,όταν είχε λάβει 49,3%.Το S ανακάμπτει μερικώς από την ιστορική ήττα που είχε υποστεί το 2018,καθώς αυξάνει κατά 2,3% την δύναμη του,προσθέτοντας 8 εδρες στην κοινοβουλευτική του ομάδα.Παραμενει σταθερά πρώτο κομμα.Απο την ανακατανομή ψήφων που λαμβάνει χώρα στον ΚΑ συνασπισμό,ωφελημένο είναι και το Μp,αφού πλέον εξέρχεται από την επικίνδυνη ζώνη του 4%,φτάνοντας στο 5%,καθισταμενο πλέον έβδομο κόμμα,από όγδοο το 2018,ξεπερνώντας το L και κερδίζοντας 2  επιλεον εδρες.Στους ηττημένους του ΚΑ συνασπισμού ανήκουν το C ,καθώς χάνει 1,9% και 7 έδρες και το V ,το οποίο χάνει 1,4% και 5 έδρες.Το πιθανότερο είναι ότι η πτώση των δύο αυτών κομμάτων τροφοδότησε  κατά κύριο λόγο την άνοδο του S  ,διότι ο μέσος ΚΑ ψηφοφόρος βλεποντας την άνοδο της ΚΔ,με ταυτόχρονη αύξηση του ειδικού βάρους της ακροδεξιάς εντός αυτής,διέγνωσε την ανάγκη ενίσχυσης του ισχυρότερου πόλου της ΚΑ,ώστε να αντιμετωπιστεί αυτός ο κίνδυνος.Παραλληλα επειδή η χώρα γνώρισε κατά την παρελθούσα τετραετία μεγάλα χρονικά διαστήματα ακυβερνησίας - κυβερνήσεων μειοψηφιας,παρά την ύπαρξη ΚΑ οριακής πλειοψηφίας,  ο μέσος κεντροαριστερός ψηφοφόρος είδε στο S τον παλιό εγγυητή της κυβερνητικής σταθερότητας και γι' αυτό ακριβώς το ενίσχυσε,τιμωρώντας το C και το V.Η ανοδος του Mp οφείλεται στο γεγονός ότι αυτό το κόμμα έθεσε στην προεκλογική ατζέντα τα περιβαλλοντικά προβλήματα με επιτακτικό τρόπο αλλά και στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση που σαφώς επηρεάζει και την Σουηδία.

Όταν αναφερόμαστε στην ΚΔ περιλαμβάνουμε πλέον και το Sd,πράγμα οξύμωρο,αφού ένα ακροδεξιό κόμμα είναι συζητήσιμο κατά πόσο μπορει να κατατάσσεται στην κεντ ροδεξιά.Ομως πλέον έχει νομιμοποιηθει πολιτικά από τους υπόλοιπους εταίρους του παλιού αστικου αστικού μπλοκ και άρα μετέχει  κανονικά σε αυτό,πράγμα αδιανόητο για το σουηδικό κομματικό σύστημα,ως πριν από λίγα χρόνια.Επι δεκαετίες,από αυτό το ίδιο το αστικό μπλοκ είχε αποκλειστεί η ακροδεξιά από την οποιαδήποτε σχέση η επαφη.Ομως αυτο πλέον αλλαζει.Επιπλεον ηδη στις υπόλοιπες σκανδιναβικές χώρες οι ακροδεξιοί είτε συμμετέιχαν  (Νορβηγία,Φιλανδία) είτε στήριξαν κυβερνησεις(Δανία).Η Σουηδία παρέμενε το τελευταίο οχυρό που μάλλον θα πέσει και αυτό.Το Sd κατατάσσεται δεύτερο, εκτοπίζοντας από την δεύτερη θέση τους M.Αυξανει την δύναμη του κατά 3,1% συγκριτικά με το 2018,προσθέτοντας 11εδρες στην κοινοβουλευτική του ομάδα.Η δεσπόζουσα των Μ  εντός της ΚΔ (αστικό μπλοκ)  λήγει και πλέον το δεσπόζον , εντός αυτής ,κόμμα είναι το Sd.Ολες οι υπόλοιπες δυνάμεις του πάλαι ποτέ αστικού μπλοκ υποχωρούν σε έδρες και ποσοστά υπέρ του Sd.Ο μέσος Σουηδός  συντηρητικος ψηφοφόρος  αναγνωρίζει στο Sd την πολιτική εκείνη δύναμη η οποία θα απαλλάξει την χώρα από τους Αριστερούς.Αναμφισβητητα οδηγούμαστε σε  όξυνση -ενισχυση του διπολισμου στο κομματικό σύστημα,καθώς ολοένα και περισσότεροι ψηφοφόροι θα εγκαταλείπουν τα μικροτερα κόμματα των δύο συνασπισμών ,για να ενισχύσουν τους δύο "μεγαλους"  του κάθε συνασπισμού,S και Sd(Το άθροισμα που συγκέντρωσαν είναι 51,1%,δηλ.3,1% περισσότερο από αυτό που άθροισμα το S και το Μ το 2018).Ενδεχομένως να οδηγηθούμε σε μετατροπή του διπολισμου σε δικομματισμό,πράγμα επισης αδιανόητο για την Σουηδια,καθώς αυτό θα σημάνει το τέλος της συναίνεσης και της ανεκτικότητας στην κοινωνια.Τα δύο αυτά κόμματα θα καταστούν οι δύο πολοι του δικομματισμού και δίπλα σε αυτά θα υπάρχουν κάποια μικρά συγγενή κομματα.Αυτο ακριβώς εξαρτάται άμεσα από τα ερωτήματα που θέτουν τα κόμματα στην κοινωνια.Επιτυχια μεγάλη λοιπόν για το Sd είναι το  ότι επέβαλλε την δική του ξενοφοβική ατζέντα ,καθιστώντας τα ταυτοτικα αλλά και τα (υπαρκτά) ζητήματα ασφάλειας ως τα κεντρικά ζητήματα της σουηδικής κοινωνίας.Συνεπεια των παραπάνω είναι η ιδεολογική πόλωση - σύγκρουση πράγμα που κατατείνει και στην κομματική πόλωση.Σε ένα τέτοιο σκηνικό ο πρώτος που καταβάλλει το κόστος είναι ο κεντρωος- φιλελεύθερος χώρος: Το ιστορικό κόμμα των L μολις που διασώθηκε καθώς αθροισε 4,6%,ενώ το C  συνετρίβη πέφτοντας από το 8,6% στο 6,7%,ενδεικτικό κι αυτό της πόλωσης που διέπει πλέον το κομματικό σύστημα.Αναμφιβολα οι βουλευτικές εκλογές στη Σουηδία ίσως ρίξουν βαριά την σκιά τους στις ευρωπαϊκές εξελίξεις.Για μια ακόμη φορά το καθήκον πέφτει στους σοσιαλδημοκράτες, να αποπολωσουν μια ήδη πολωμένη κοινωνία και να ανασυνταξουν το ΚΑ μπλοκ.Κατω από αυτό το πρίσμα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε  αν θα υπάρξουν δυνάμεις εντός της ΚΔ που θα αντιταχθούν σε μια ενδεχόμενη κυβερνητική συμπόρευση με το Sd και ποια θα είναι η στάση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος σε μια τέτοια εξέλιξη.