Εν μέσω καλοκαιριού ήλθε ο νομπελίστας Πωλ Κρούγκμαν για να συμμετάσχει στην 28η Ετήσια Κυβερνητική Στρογγυλή Τράπεζα του περιοδικού Economist που έγινε στο Grand Resort στο Λαγονήσι.
Το Grand resort Lagonisi βρίσκεται σε μια μικρή χερσόνησο σε μια ειδυλλιακή παραθαλάσσια τοποθεσία στην κοσμοπολίτικη Αθηναϊκή Ριβιέρα. Είναι ένα 5 άστερο ξενοδοχείο που προσφέρει εκλεκτές υπηρεσίες στους πελάτες του. Κι όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις τέτοια ξενοδοχεία παρέχουν και συνεδριακές υποδομές.
Τι πιο όμορφο περιβάλλον για να γίνουν συζητήσεις από πολιτικούς επιχειρηματίες και επιστήμονες για τις ζωές των άλλων. Ο Πωλ Κρούγκμαν μοιράστηκε με αφοπλιστική ειλικρίνεια τις σκέψεις του για την μνημονειακή περιπέτεια της Ελλάδας.
Σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε με τίτλο «Τι υπολόγισα λάθος στην περίπτωση της Ελλάδας», και στην ουσία είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που έδωσε στον δημοσιογράφο Βασίλη Κωστούλα της Ναυτεμπορικής υπερασπίζεται, διπλωματικά αλλά και με σταθερότητα, όσα είχε υποστηρίξει και την περίοδο της οικονομικής κρίσης – δηλαδή ότι τα μέτρα λιτότητας δεν ήταν φάρμακο αλλά τοξικό δηλητήριο.
Λέει πως τον εξέπληξε, πόσα ήταν διατεθειμένος να ανεχτεί ο ελληνικός λαός ο οποίος αναγκάστηκε «να υποστεί επί σειρά ετών ακραία δεινά», τα οποία ήταν «αχρείαστα και σκληρά». Συγχωρέστε με αλλά είναι σαν να ομολογεί ότι το υποκείμενο του πειράματος φέρθηκε απρόβλεπτα.
Όταν ξέσπασε η κρίση του χρέους το 2010 ο Πωλ Κρούγκμαν ήταν μεταξύ των ειδικών, που πίστευαν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να βγει από την Ευρωζώνη, αν θέλει να δει την οικονομία της να στέκεται ξανά στα πόδια της. Είχε προτείνει έναν «ξαφνικό θάνατο», με στόχο να οδηγηθεί πιο γρήγορα η χώρα στην «ανάσταση». Πάντως και η έξοδος από το ευρώ θα ήταν τεχνικά εξαιρετικά δύσκολη παραδέχτηκε.
Δυστυχώς αυτό που δεν μπορούσε να καταλάβει είναι πως τέτοια εγχειρήματα χρειάζονται σοβαρή προετοιμασία από τον κρατικό μηχανισμό και το πολιτικό σύστημα που στην Ελλάδα δεν υπήρχε.
Αντίθετα οι όποιες αντιλήψεις διαμορφώθηκαν στην πάνω και κάτω πλατεία σε λαϊκές συνελεύσεις με διαφόρους να κερδίζουν αναγνωσιμότητα και να φιγουράρουν σαν μπροστάρηδες σε ένα πείραμα συλλογικής ανυπακοής. Ο Γιάνης με το ένα ν εκεί έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό.
Κι ενώ το ζητούμενο ηταν να σοβαρευτούμε και να δούμε πως θα διαχειριστούμε την κατάσταση, από τη μια τα Ζάππεια του Αντώνη Σαμαρά με τα μείγματα της διαφορετικής οικονομικής πολιτικής κι από την άλλη η λογική της επαναστατικής μπλόφας με τα νταούλια και τα γιουρούσια στο νομισματοκοπείο έπεισαν τον κόσμο ότι υπήρχε εναλλακτική προοπτική.
Είμαι ο τελευταίος που θα πω ότι σαν χώρα δεν βρεθήκαμε σε δύσκολες καταστάσεις με εταίρους προδιατεθειμένους αρνητικά απέναντί μας.
Αυτό όμως που με ενοχλεί με τα ιερά τέρατα της επιστήμης όπως ο Κρούγκμαν είναι ότι μπορούν να μιλάνε χωρίς να έχουν την ευθύνη της εφαρμογής των απόψεών τους και τις επιπτώσεις στις ζωές των άλλων. Κι εν πάσει περιπτώσει αν κάνουν λάθος στις εκτιμήσεις τους οι επιστήμονες οφείλουν να το παραδέχονται.
Παρόμοιες απόψεις είχε υποστηρίξει και ο νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς. Υποστήριξε ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε κάνει προσεκτική προετοιμασία για την έξοδο από το ευρώ και ότι το plan B ήταν εφικτό. Αυτά που ζήσαμε τον διέψευσαν.
Μακριά από εμένα κάθε διάθεση απόρριψης επιστημόνων με σπουδαίο έργο.
Όμως δεν μπορώ να μην πω ότι με εκνευρίζει η εμμονή σε θεωρητικές ιδέες που στην πράξη κάποιοι εγχώριοι τυχοδιώκτες τις επικαλούνταν προκειμένου να κάνουν το δικό τους πολιτικό παιχνίδι.
Ελπίζω ο κος Κρούγκμαν να πέρασε καλά στο συνέδριο και να απόλαυσε την περιποίηση που αναμφίβολα θα προσέφερε το Grand resort Lagonisi. Ούτως η αλλιώς όλα ήσαν πληρωμένα.
Σχόλιο στην εκπομπή «Καθρέφτης» του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ