Τον Δεκέμβριο του 2017, παραμονές Χριστουγέννων μια σφοδρή κακοκαιρία είχε χτυπήσει την χώρα. Χιλιάδες αυτοκίνητα, που είχαν ξεκινήσει για την γιορτινή έξοδο, βρέθηκαν εγκλωβισμένα σε μια χιονισμένη και αδιάβατη εθνική οδό επί 8 ώρες, σ ένα μποτιλιάρισμα 15 χιλιομέτρων. Η τότε αξιωματική αντιπολίτευση, σε μια ειρωνική ανακοίνωσή της, έλεγε: «Ποιος φταίει που μια προαναγγελθείσα χιονόπτωση έγινε αιτία να κλείσει ο βασικότερος δρόμος της χώρας που συνδέει τη βόρειο και τη νότιο Ελλάδα; Γιατί η Κυβέρνηση ολιγώρησε και πάλι να αντιμετωπίσει μια συνηθισμένη κακοκαιρία; Η απάντηση είναι μια λέξη. Ανικανότητα». Η ειρωνεία της ανακοίνωσης επιστρέφει εκδικητική, όταν διαβάζεις αυτές τις φράσεις τον Ιανουάριο του 2022.

Από τότε, εδώ και τέσσερα χρόνια, φυσικές καταστροφές μας έτυχαν πολλές. Η κλιματική κρίση κάνει ό,τι κάποτε θεωρούσαμε ακραίο και σπάνιο, συχνό και συνηθισμένο. Λίγες εβδομάδες πριν από εκείνον τον χριστουγεννιάτικο χιονιά, τον Νοέμβριο του 2017, μια σφοδρή νεροποντή είχε προκαλέσει πλημμύρες στην Μάνδρα, όπου 24 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους. Το επόμενο καλοκαίρι ζήσαμε την φοβερή τραγωδία στο Μάτι. Το καλοκαίρι του 2019, λίγο μετά τις εκλογές ζήσαμε την «μετεωρολογική βόμβα» που σάρωσε την Χαλκιδική και άφησε πίσω της 7 νεκρούς. Το 2020 ήταν η χρονιά με την «Θάλεια», τον «Ιανό» και πέντε συνολικά μεγάλα κύματα κακοκαιρίας. Κι έπειτα ήρθε η «Μήδεια», οι πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιρού- πρώτη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποχρεώθηκε να ζητήσει συγνώμη. Και τώρα η κακόφημη «Ελπίς». Κάθε φορά, σε κάθε μια από αυτές τις κρίσεις, η απάντηση ήταν πάντα ελλιπής. Μερικές φορές ακραία, φονικά αποτυχημένη. Μα κάθε φορά βλέπαμε τις παλιές υποδομές να καταρρέουν, αμαρτίες που ήταν κάποτε ανεκτές (πχ οι πολεοδομικές παραβάσεις στην Μάνδρα) να γίνονται θανατηφόρες, τα μέσα που διαθέτουμε για την αντιμετώπιση των απειλών να αποδεικνύονται ανεπαρκή. Προπάντων βλέπαμε πως ο παραδοσιακός τρόπος λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών και της αυτοδιοίκησης, αυτό το κουβάρι των αναρίθμητων αρμοδιοτήτων που ανατίθενται σε αναρίθμητους φορείς, όλα φτιαγμένα για να μην αποφασίζεται ποτέ τίποτε και εκ των υστέρων να μην αποδίδεται καμιά ευθύνη, όλα αυτά που δεκαετίες διεκτραγωδούνται, τώρα πια να μην προκαλούν μόνον ταλαιπωρία στους πολίτες και θεόρατο κόστος στην οικονομία. Να θέτουν, κυριολεκτικά, σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Στην Μάνδρα δεν θα είχαν χαθεί τόσοι άνθρωποι αν κάποιος, με ευθύνη συντονισμού και ανακλαστικά είχε δώσει έγκαιρα εντολή να κλείσει η παλιά Εθνική, που έγινε παγίδα για τα αυτοκίνητα, τα οποία παρασύρθηκαν από τα νερά και κύλησαν σαν δολοφόνοι στα στενά της πόλης. Στο Μάτι δεν θα είχαμε πενθήσει 103 νεκρούς, αν η πυροσβεστική είχε αντιδράσει έγκαιρα στην φωτιά, αν, στην συνέχεια, κάθε έννοια συντονισμού δεν είχε καταρρεύσει, αν η Τροχαία δεν εξέτρεπε τα αυτοκίνητα προς μια παγίδα θανάτου. Η περυσινή Μήδεια δεν θα είχε τις συνέπειες που είχε αν ΔΕΔΔΗΕ, περιφέρεια και δήμοι δεν πετούσαν το χιονισμένο μπαλάκι ο ένας στον άλλο, για την ευθύνη να κλαδευτούν τα δέντρα που έκοψαν τις γραμμές υψηλής τάσης. Και το φιάσκο της Αττικής οδού αλλά και των κεντρικών δρόμων του λεκανοπεδίου, αυτές τις ημέρες, δεν θα ήταν τόσο ακραίο, αν η Περιφέρεια Αττικής δεν είχε αποτύχει να οργανώσει διαγωνισμούς για την προμήθεια αλατιού και τις συμβάσεις αποχιονισμού, αν το Υπουργείο Εσωτερικών δεν περίμενε να πάει μεσημέρι και να δει αυτό που είχε ήδη, με ακρίβεια, προβλεφθεί από την προηγούμενη μέρα, για να κλείσει τις δημόσιες υπηρεσίες, αν η Αττική οδός δεν είχε παρκάρει εκχιονιστικά δίχως καύσιμα και αν κάποιος (ποιος; το γνωστό παγωμένο μπαλάκι των ευθυνών πηγαινοέρχεται) είχε έγκαιρα απαγορεύσει την είσοδο βαριών οχημάτων σε έναν ανεπαρκώς εκχιονισμένο αυτοκινητόδρομο.

Αλλά υπάρχει άλλη μία σταθερά, σε αυτήν την αλυσίδα των κρίσεων: κάθε φορά μια ανακοίνωση της αντιπολίτευσης που επικρίνει την κυβέρνηση. Εκείνη η συγκρατημένη, με τα σημερινά μέτρα, ανακοίνωση της ΝΔ του Δεκεμβρίου 2017, επαναλαμβάνεται στερεότυπα, μέχρι να απογειωθεί με την τωρινή πρόταση δυσπιστίας. Κάθε φορά η αντιπολίτευση αποδίδει στην κυβέρνηση όλα τα δεινά, ακόμη και εκείνα απέναντι στα οποία ξέρει ότι είναι αδύναμη, ακριβώς για να υποσχεθεί ότι αν η ίδια γίνει κυβέρνηση όλα με την δύναμη της θαυματουργής της «πολιτικής βούλησης» θα διορθωθούν. Αρκεί ο Ιζνογκούντ να γίνει χαλίφης στην θέση του χαλίφη.

Η σημερινή κυβέρνηση που διακρίθηκε για την αντιμετώπιση κρίσεων, στον Έβρο ή στο πρώτο χτύπημα της πανδημίας, μετρά ήδη τρεις αποτυχίες στην διαχείριση καταστροφών. Κι ας προσπάθησε κι ας υποσχέθηκε να αλλάξει τις δομές της πολιτικής προστασίας. Γιατί αυτό που απαιτείται (μακρόχρονος σχεδιασμός, ισχυρή, σταθερή και με κουλτούρα ευθύνης διοικητική μηχανή, αποκέντρωση και ανάληψη ευθύνης από μια ισχυρή αυτοδιοίκηση, επενδύσεις στις υποδομές, συντονισμός που σπάει τα στεγανά των συν και αν- αρμοδιοτήτων) απαιτεί κάτι περισσότερο από την βούληση ή τις ικανότητες μιας κυβέρνησης. Απαιτεί χρόνο, συνεπώς συναίνεση.

 «Σοβαρά τώρα, πρόταση δυσπιστίας για την κακοκαιρία;», με ρωτούσε χθες ξένος συνάδελφος, περαστικός από την Αθήνα και άμαθος στα πολιτικά μας ήθη, που δυσκολευόταν να καταλάβει την αιτία της αναβολής του ραντεβού του με κάποιον υπουργό. «Μα οι υπουργοί ξεχιονίζουν στην Ελλάδα;», αναρωτιόταν. Που να του εξηγείς. Πως να εξηγήσεις πως ναι, στην μεσανατολική εκδοχή πολιτικής που θάλλει στα μέρη μας, όλα είναι πολιτικά. Και το μετεωρολογικό δελτίο. Γιατί η πολιτική δεν είναι παρά ένα αδιάκοπο και δίχως μέτρο παίγνιο, όπου τα προβλήματα και η λύση τους είναι απλώς η αφορμή. Η αφορμή για να κερδίζουν και να χάνουν τα κόμματα «ρούμπους», πόντους στις δημοσκοπήσεις, μελλοντικά δικαιώματα (futures, όπως λένε στις αγορές) επί της εξουσίας.

Πηγή: www.kreport.gr