Πολύ ενδιαφέρουσα η εκδήλωση της «διαΝΕΟσις» με τίτλο «Οι Πέντε Δράκοι – Τι εμποδίζει την Ανάπτυξη», που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα. Κατάμεστη η αίθουσα, και τούτο παρά το γεγονός ότι το ενδιαφέρον των ημερών , πριν καλά καλά αποσυνδεθούν οι μεγαφωνικές εγκαταστάσεις του συλλαλητηρίου της Κυριακής – ή μήπως εξ αιτίας του; – μονοπωλούνταν από «σκάνδαλα» και «κουκούλες».
Πυρήνας της παρουσίασης η μελέτη των Νίκου Χριστοδουλάκη, Μιλτιάδη Νεκτάριου και Χάρη Θεοχάρη «για την αντιμετώπιση του δυσθεώρητου χρέους, του υπό κατάρρευση ασφαλιστικού συστήματος και του προβληματικού φορολογικού συστήματος», των τριών από τους πέντε «δράκους», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν.
Όπως τόνισαν οι συντάκτες της μελέτης, παρά τα οκτώ χρόνια Μνημονίων, «η ελληνική οικονομία δεν βρίσκεται σε καθόλου καλή κατάσταση». Μπορεί για παράδειγμα, όπως σημειώνουν στην έρευνά τους, να βελτιώθηκε το εξωτερικό ισοζύγιο, όχι όμως επειδή αυξήθηκαν οι εξαγωγές αλλά επειδή μειώθηκε η ζήτηση. Ή, ακόμη, μεταρρυθμίστηκε μεν το συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά έχει πάψει να επιτελεί τον σκοπό του και η κατάρρευσή του φαίνεται προδιαγεγραμμένη. Σε ό,τι δε αφορά το χρέος, από 127% του ΑΕΠ το 2009 σήμερα έχει εκτοξευθεί στο 180% του ΑΕΠ, και τούτο όχι τόσο επειδή αυξήθηκε το ονομαστικό χρέος της χώρας – που αυξήθηκε λίγο και αυτό – αλλά κυρίως επειδή μειώθηκε πάρα πολύ το ΑΕΠ της. Παράλληλα, συνεχίζεται ασταμάτητα η αποεπένδυση, η συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η υψηλή ανεργία.
Δεν περιορίζεται όμως η έρευνα στις πικρές διαπιστώσεις. Προχωρεί σε τεκμηριωμένες προτάσεις, καλά επεξεργασμένες και με εντυπωσιακά προσδοκώμενα αποτελέσματα. Τις αντιγράφουμε, ως έχουν, από τη σύνοψη της έρευνας:
• Επίτευξη ενός νέου συμβιβασμού για τα πρωτογενή πλεονάσματα για τα οποία η χώρα μας έχει δεσμευτεί κατά την περίοδο 2019-2022. Σύμφωνα με την πρόταση, η χώρα θα πρέπει να διεκδικήσει τη δυνατότητα ένα 2% του ΑΕΠ να κατευθύνεται στη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων και υποδομών κάθε χρόνο, τουλάχιστο μέχρι το 2029.
• Τη ριζική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με μείωση των συνολικών εισφορών (από 27% σε 19%) και με χρήση των επικουρικών εισφορών για τη δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Προβλέπεται ότι η μεταρρύθμιση θα οδηγήσει σταδιακά στη δημιουργία 350.000 θέσεων εργασίας μέχρι το 2030 και τη μείωση της ανεργίας στο 7,1% μέσα σε 10 χρόνια.
• Την απλοποίηση της φορολογίας με ενοποίηση και μείωση συντελεστών. Μεταξύ άλλων, η πρόταση προβλέπει συντελεστή 20% στα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων, φορολογία εισοδήματος από 20% ως 30% για τα φυσικά πρόσωπα και επί των καθαρών κερδών των αυτοαπασχολούμενων και των ατομικών επιχειρήσεων, ενιαίο ΦΠΑ 20% (και χαμηλό συντελεστή 10%), αλλά και μια σειρά από θεσμικές αλλαγές που θα αυξήσουν την εισπραξιμότητα και θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτά τα συνδυασμένα μέτρα θα επιτρέψουν στη χώρα να μειώσει το χρέος της κάτω από το 100% του ΑΕΠ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2020, να ενθαρρύνει νέες επενδύσεις και νέες εξαγωγικές δραστηριότητες για τις επιχειρήσεις, να ενισχύει τη ρευστότητα της αγοράς, την αύξηση της απασχόλησης και την αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών.
Σε ό,τι αφορά δε το νέο ασφαλιστικό σύστημα, αυτό είναι σχεδιασμένο ώστε να μην χρειάζεται καμία κρατική χρηματοδότηση (πλην των εισφορών για τους ανέργους, τη στρατιωτική θητεία, τη γονική φροντίδα κ.λπ.) σε βάθος χρόνου. Ταυτόχρονα, η μελέτη υπολογίζει πως η εξοικονόμηση που θα προκύψει από τη χρηματοδότηση των επικουρικών συντάξεων με πλήρη κεφαλαιοποίηση θα δημιουργήσει αποθεματικά τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ στην πρώτη δεκαετία λειτουργίας του συστήματος.
Εντυπωσιακά, πράγματι, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα της αντιμετώπισης των τριών δράκων. Ενδιαφέρουσες και οι προτάσεις για τους άλλους δύο (την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης και την πολυνομία/κακονομία), που αναπτύχθηκαν αντίστοιχα από την Αντιπρόεδρο του ΣτΕ Αικ. Σακελλαροπούλου και τον Δημ. Σωτηρόπουλο.
Φαίνεται όμως ότι δεν είναι μόνο πέντε οι δράκοι. Πριν αλέκτορα φωνήσαι, ήλθε η πρώτη επιβεβαίωση. Βγήκε στο προσκήνιο ένας έκτος δράκος: η απαράδεκτη υστέρηση στην υλοποίηση προγραμμάτων και στην απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων. Λίγες ημέρες μετά την εκδήλωση διαβάσαμε ότι « δύο χρόνια μετά την ημερομηνία προκήρυξης (Φεβρουάριος 2016) των τεσσάρων δράσεων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ, φαίνεται πως δεν έχει εκταμιευτεί ακόμα ούτε ένα ευρώ σε τρεις εξ αυτών», ενώ τα τέσσερα Ταμεία που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος παραμένουν αδρανή. Συνολικά δε το ΕΣΠΑ 2014-2020 εμφανίζει ποσοστό υλοποίησης μόλις 16% παρ’όλο που μπήκαμε στο πέμπτο (!) από τα επτά χρόνια εφαρμογής του…
Δεν είναι η πρώτη φορά που κάνει την εμφάνισή του (και) αυτός ο δράκος. Θα περίμενε όμως εύλογα κάποιος, σε μια συγκυρία συνεχιζόμενης αποεπένδυσης και αφυδατωμένης από ρευστότητα αγοράς, να ασχοληθούμε, επιτέλους σοβαρά, με το κυνήγι αυτού του δράκου, όπως και των υπόλοιπων. Αλλά προς το παρόν, φαίνεται, προέχει το κυνήγι «μαγισσών».

Ο Αλέκος Κρητικός έχει διατελέσει στέλεχος της ΕΕ και γεν. γραμματέας στα υπουργεία Εσωτερικών και Ανάπτυξης