Ο Άνταμ Σίμτσικ, καλλιτεχνικός διευθυντής της κορυφαίας έκθεσης σύγχρονης τέχνης Documenta που ξεκίνησε σήμερα στην Αθήνα, εξηγεί στην DW γιατί επελέγη η ελληνική πρωτεύουσα ως δεύτερος τόπος διεξαγωγής μαζί με το Κάσελ.
Μία από τις σπουδαιότερες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης παγκοσμίως, η Documenta, που διεξάγεται παραδοσιακά κάθε τέσσερα χρόνια στο Κάσελ της Γερμανίας, βρίσκει φέτος το δεύτερο «σπίτι» της στην Αθήνα. Η Documenta 14 συνδιοργανώνεται στις δύο πόλεις, και το ελληνικό τμήμα της έκθεσης, που θα είναι διάσπαρτη έως τις 16 Ιουλίου στην ελληνική πρωτεύουσα, εγκαινιάστηκε σήμερα από κοινού από τον Έλληνα πρόεδρο Προκόπη Παυλόπουλο και τον Γερμανό ομόλογό του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, που ολοκληρώνει τη διήμερη επίσκεψή του στην Ελλάδα.
Ο Άνταμ Σίμτσικ, καλλιτεχνικός διευθυντής της Documenta, σε συνέντευξή του στην DW, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους επελέγη φέτος η Αθήνα, πέραν του Κάσελ, ως τόπος διεξαγωγής της έκθεσης:
«Ζούμε σε έναν κόσμο, που γίνεται ολοένα πιο σύνθετος και δύσκολος. Ίσως ήρθε η στιγμή να εγκαταλείψουμε αυτήν τη μία οπτική γωνία από την οποία παρατηρούμε τα πράγματα», επισήμανε ο Άνταμ Σίμτσικ για να συμπληρώσει ότι «το καθήκον του καλλιτεχνικού διευθυντή είναι να σκεφθεί κάτι διαφορετικό και να προσφέρει μια νέα προοπτική, και σκέφθηκα ότι αυτή η διπλή προοπτική θα ήταν πραγματικά παραγωγική με πολλούς τρόπους».
Προσπάθεια κατανόησης της Ελλάδας
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Documenta προσκαλεί το κοινό να δει και τα δύο τμήματα της έκθεσης, τόσο στην Αθήνα Αθήνα όσο και στο Κάσελ, σχολιάζοντας ότι, όπως και στην τζαζ μουσική, «χρειάζονται δύο τρόποι προσέγγισης. Αν παίξεις ένα κομμάτι μόνο μία φορά, σπάνια είναι αρκετό. Κυρίως όταν θέλει κανείς να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό», σχολίασε.
Σημείο αναφοράς της Documenta στην Αθήνα είναι μεταξύ άλλων και η ελληνική κρίση. Όπως επισήμανε ο Άνταμ Σίμτσικ, «δεν προσπαθούμε να κάνουμε την Αθήνα προορισμό για λάτρεις της σύγχρονης τέχνης, αλλά να σκεφθούμε και να εργαστούμε από έναν τόπο που έχει γίνει συνώνυμο μιας εξαιρετικά σκληρής πραγματικότητας: της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα από το 2008, αν και οι ρίζες αυτής της κρίσης είναι πιθανόν βαθύτερες».
Η επιλογή της Αθήνας της κρίσης ως δεύτερου τόπου διεξαγωγής της φετινής Documenta έφερε τους διοργανωτές αντιμέτωπους με την κατηγορία ότι επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τη μιζέρια στην Ελλάδα. Μία κατηγορία που ο Άνταμ Σίμτσικ αντικρούει, υπογραμμίζοντας την υπευθυνότητα με την οποία προσέγγισαν την πόλη οι διοργανωτές. Όπως τόνισε, «δεν νομίζω ότι εκμεταλλευτήκαμε την κρίση. Δεν είπαμε ποτέ ότι η Αθήνα είναι ενδιαφέρουσα λόγω της κρίσης, επομένως τα κλισέ ότι επωφελούμαστε από την ελληνική μιζέρια δεν δικαιολογούνται από τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την πόλη. Προσπαθήσαμε να είμαστε πολύ υπεύθυνοι και να κατανοήσουμε τόσο τη σημερινή πολιτική κατάσταση όσο και το ιστορικό υπόβαθρο της Ελλάδας».
Σαφές μήνυμα κατά του εθνικισμού
Όπως επισήμανε ο Άνταμ Σίμτσικ στην DW, «προσπαθούμε να δώσουμε περισσότερη ζωή σε μερικούς τόπους που παλεύουν με την κρίση. Πασχίζουμε να συνεργαστούμε με δημόσια (σ.σ. πολιτιστικά) ιδρύματα στην Αθήνα ώστε να δείξουμε ότι α. είναι πολύ σημαντικά, β. πράγματι παράγουν κάτι παρά την κρίση και γ. ότι είναι μέρη που θα πρέπει να επισκεφθεί κανείς αν έρθει στην Αθήνα και όχι απλά να ανεβοκατέβει τον βράχο (σ.σ. της Ακρόπολης)».
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Documenta επιχείρησε να στείλε σαφές μήνυμα κατά του εθνικισμού με αφορμή την παρατηρούμενη έξαρση των σχετικών τάσεων, τονίζοντας παράλληλα τη σπουδαιότητα της ενωμένης Ευρώπης. «Το θαυμάσιο του να ζεις και να εργάζεσαι στην Ευρώπη είναι η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και ιδεών. Αυτό θέλει να δείξει η Documenta μετακινούμενη πέρα από τα σύνορα (σ.σ. της Γερμανίας). Δεν στηρίζουμε κανενός είδους ιδέες επικυριαρχίας ή εθνικού κράτους. Αντιθέτως, θεωρούμε το εθνικό κράτος μια πολύ ισχυρή και επικίνδυνη δομή, η οποία οδηγεί αυτό το διάστημα σε μια αναβίωση επικίνδυνων εθνικιστών, όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτή τη στιγμή εντός και εκτός Ευρώπης», επισήμανε ο Άνταμ Σίμτσικ.
dw.com