Το ΔΝΤ σε ετήσια έκθεση του προτρέπει τις χώρες να συνεχίσουν να δαπανούν για να στηρίξουν τις οικονομίες τους χωρίς να ανησυχούν για την αύξηση του χρέους. Εκτιμά πως η ανάκαμψη είναι αναιμική και αβέβαιη. Μια πρόωρη διακοπή των δημοσιονομικών παρεμβάσεων θα δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στις οικονομίες. Σε χώρες με περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο συνιστά προσεγμένη επέκταση γιατί έχουν υψηλό κόστος δανεισμού.
Η προτροπή του κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που απηύθυνε όταν εκδηλώθηκε η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση το 2008. Τότε καλούσε τις χώρες να προχωρήσουν σε πολιτικές λιτότητας για να ελέγξουν τη δυναμική του δημόσιου χρέους. Η αναθεώρηση αυτή προστίθεται στον κατάλογο των μεγάλων ανατροπών κατεστημένων αντιλήψεων που έφερε η κρίση πανδημίας.
Τα τελευταία τριάντα χρόνια κυριάρχησε η άποψη ότι η νομισματική πολιτική πρέπει να στοχεύει πρωτίστως στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού και δευτερευόντως στην αύξηση της απασχόλησης. Αυτή ανατράπηκε τους τελευταίους μήνες καθώς οι κεντρικές τράπεζες τυπώνουν απεριόριστα χρήμα σε μια προσπάθεια να στηρίξουν τις οικονομίες. Η αποτελεσματικότητα όμως της νομισματικής πολιτικής στις παρούσες συνθήκες είναι περιορισμένη. Για αυτό οι επικλήσεις των κεντροτραπεζιτών προς κυβερνήσεις για μεγάλες δημοσιονομικές παρεμβάσεις. Αυτοί από την πλευρά τους θα κρατήσουν στα επόμενα χρόνια πιο χαλαρή τη νομισματική πολιτική για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η δημοσιονομική πολιτική κατά την εδραιωμένη αντίληψη είχε ρόλο μόνο στην αντιμετώπιση βραχυχρόνιων διακυμάνσεων στη ζήτηση. Οι χώρες, σύμφωνα με τη θεώρηση αυτή, πρέπει να ελέγχουν τη δυναμική του χρέους ώστε να μην υπερβεί το 100% του ΑΕΠ. Με την κρίση πανδημίας ανατράπηκε η θεώρηση αυτή. Οι χώρες ιδιαίτερα αυτές που είχαν δημοσιονομικό χώρο, προχώρησαν σε πρωτοφανείς δημοσιονομικές παρεμβάσεις ύψους 12 τρις δολαρίων για να διασώσουν θέσεις εργασίας, να στηρίξουν εργαζόμενους σε διαθεσιμότητα και να ενισχύσουν επιχειρήσεις. Οι επιλογές αυτές οδηγούν σε αύξηση του δημόσιου χρέους παγκόσμια και θα ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτό δεν πρέπει να μας ανησυχεί, γιατί τα επιτόκια δανεισμού θα παραμείνουν κάτω από το ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και επομένως η δυναμική του χρέους θα παραμείνει υπό έλεγχο. Προτρέπει δε τις χώρες να αυξήσουν τις δημόσιες επενδύσεις γιατί έχουν μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία έναντι άλλων δαπανών.
Το μήνυμα του ΔΝΤ έχει μεγαλύτερη σημασία για την ΕΕ γιατί δεν διαθέτει ομοσπονδιακό δημοσιονομικό σταθεροποιητικό μηχανισμό. Έτσι, το βάρος αντιμετώπισης της κρίσης πέφτει στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Η απουσία συγχρονισμού της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ με τις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές περιορίζει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της ΕΚΤ. Η προτροπή όμως του ΔΝΤ προς τις χώρες να ξοδέψουν περισσότερο, αλλά ποιοτικά, και να μην ανησυχούν για το χρέος δεν διευκολύνει ομοιόμορφα τις χώρες της ευρωζώνης, διότι δεν έχουν όλες τον ίδιο δημοσιονομικό χώρο. Ορισμένες διευκολύνονται από τη χαλάρωση των κανόνων της ΕΕ και τα προγράμματα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ. Πως θα αντιμετωπίσουν για παράδειγμα οι αγορές την Ελλάδα και την Ιταλία όταν η ΕΚΤ σταματήσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων;
Η μεγάλη αναθεώρηση από το ΔΝΤ για τη δημοσιονομική πολιτική δείχνει ότι η πορεία της ελληνικής οικονομίας στην αντιμετώπιση της κρίσης του 2009 θα ήταν πολύ διαφορετική και το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό κόστος πολύ μικρότερο αν τις απόψεις που υποστηρίζει σήμερα τις είχε και το 2010. Κάποιοι ίσως θεωρήσουν ότι διδάχτηκε από τα λάθη του. Άλλοι θα πουν ότι ήταν διαφορετικά τα αίτια της κρίσης του 2009. Κάποιοι που διάβασαν την έκθεση του 2010 και τη φετινή θα αναλογιστούν: «που ?σαι νιότη που έδειχνες πως θα γινόμουν άλλος».
Πηγή: www.tanea.gr