Η Ελληνική γλώσσα είναι από τις πλουσιότερες, όπως απέδειξε πριν από πολλές δεκαετίες ο Ξενοφών Ζολώτας. Για κάθε απόχρωση αισθήματος, κατάστασης ή αντικειμένου έχει την κατάλληλη για να αποδώσει το ακριβές νόημα. Με τον καιρό, νέες ή παλαιότερες λέξεις και εκφράσεις αποκτούν τη σημασία που θέλει η κάθε νέα κατάσταση. Έτσι, μία λέξη σήμερα μπορεί να έχει διαφορετική έννοια από ότι εκατό ή χίλια χρόνια πριν. Όπως, ας πούμε, η λέξη Υπουργός, σήμερα, εκατό ή δύο χιλιάδες χρόνια πριν.
Μία τέτοια μετάλλαξη παρατηρείται στα χρόνια μας. Η σύγχυση μεταξύ δύο λέξεων που αντιστοιχούν σε διαφορετικές έννοιες, σήμερα χρησιμοποιούνται σχεδόν εναλλακτικά. Αυτό οδηγεί σε σημαντικές επιπτώσεις στην οργάνωση της Κοινωνίας και της Οικονομίας. Αναφέρομαι, φυσικά, στη σύμπτωση, σχεδόν έως ταύτισης, των λέξεων «Δημόσιο» και «Κρατικό» και των σοβαρών προβλημάτων που η εναλλακτική τους χρήση υπαινίσσεται για την Πολιτική και την Οικονομία.
Η λέξη «Δημόσιο-ς» είναι επίθετο που προσδιορίζει κάποιο ουσιαστικό ως προς τα δικαιώματα χρήσης ή ιδιοκτησίας. Δημόσιος χώρος, ή Δημόσιο αγαθό είναι κάτι που «ανήκει» στο «Δήμο», δηλαδή σε όλους τους πολίτες ή ακριβέστερα, δημότες, οι οποίοι και έχουν το δικαίωμα χρήσης. Το πώς ασκούν, όμως, οι πολίτες αυτό το δικαίωμα είναι, όπως θα λέγαμε σε vurgaire Νεοελληνικά, “όλα τα λεφτά».
Η λέξη «Κράτος», όπως μας θύμισε πρόσφατα και ο Πρόεδρος Ομπάμα, στα αρχαία Ελληνικά σήμαινε «δύναμη». Σταδιακά απέκτησε την έννοια της οργανωμένης πολιτικής οντότητας που κατέχει το μονοπώλιο της χρήσης νόμιμης εξουσίας σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή και μπορεί να αναφέρεται σε εθνικά, υποεθνικά, ή πολυεθνικά κράτη. Με την έννοια αυτή, το Κράτος σήμερα αντιστοιχεί σε ότι αλλιώς ονομάζουμε «Χώρα». Η ΕΕ, έχει 28 (ή 27) Χώρες, που αντιστοιχούν σε ισάριθμα Κράτη και Κυβερνήσεις, αλλά απέχει από το να αποκαλείται Ευρωπαϊκό Κράτος.
Ένα Κράτος συνήθως περιλαμβάνει ένα σύνολο οργανισμών οι οποίοι έχουν τη δικαιοδοσία να φτιάχνουν και να επιβάλλουν τους κανόνες εκείνους οι οποίοι κυβερνούν τον πληθυσμό μίας κοινωνίας μέσα σε συγκεκριμένα γεωγραφικά όρια. Το Κράτος έχει κυβέρνηση, νόμους και αναγνωρισμένη κυριαρχία. Προφανώς, σε δημοκρατικά οργανωμένες κοινωνίες το Κράτος περιορίζει την «εξουσία του» σε ότι συνιστά το «Δημόσιο χώρο». Σε ανελεύθερα καθεστώτα όπως τα κομμουνιστικά ή οι δικτατορίες, επεκτείνεται και στον ιδιωτικό χώρο.
Στην Ελλάδα, εδώ και χρόνια, σε όλο τον 20ο αιώνα, αλλά ιδιαίτερα στη Μεταπολίτευση, έχουμε σταδιακή ταύτιση εννοιών όπου, όλο και περισσότερο το Κράτος ταυτίζεται με το Δημόσιο. Η απάντηση στην ερώτηση «που εργάζεσαι» δεν είναι «Στο Κράτος», αλλά «στο Δημόσιο». Τα Νοσοκομεία και τα Σχολεία λέγονται Δημόσια, αλλά είναι Κρατικά. Το ίδιο και οι υπάλληλοι, που λέγονται Δημόσιοι, ενώ είναι Κρατικοί, σε αντίθεση με τους Δημοτικούς.
Αυτή η «σύγχυση εννοιών» δεν είναι τυχαία. Κράτος σημαίνει δύναμη, και η δύναμη αποκτά εξουσία κατακτώντας όλο και περισσότερο χώρο, πόρους και έκταση. Το πρόσχημα, γιατί πρόσχημα χρειάζεται, είναι το «Δημόσιο Καλό ή Συμφέρον». Έτσι, για το «καλό μας» διορίζονται δάσκαλοι που δε διδάσκουν, γιατροί που δε θεραπεύουν και Αξιωματικοί που διοικούν ελάχιστους. Το «Εθνικό Σύστημα Υγείας» κέρδιζε εκλογές στη 10ετία του ’80, επειδή «διόριζε». Θυμάμαι, ως Υποδιοικητής, όταν ο Γεννηματάς λίγο πριν τις εκλογές του 1985 «γέμισε» το ΙΚΑ με χιλιάδες υπαλλήλους που «κρεμόντουσαν από τα παράθυρα». Όταν Δημόσιο σημαίνει Κράτος, ο κ. Σκουρλέτης μπορεί να αψηφά το ΣτΕ και ο κ. Δρίτσας τη Βουλή την ίδια.
Επιμύθιο: Ο Λαϊκισμός που έχει ρημάξει τη χώρα, με κορύφωση τη σημερινή Κυβέρνηση των «Αβράκωτων», αλλά όχι μόνο, θα ηττηθεί μόνο όταν εμφανισθεί, ως «λαϊκό αίτημα» ο διαχωρισμός των εννοιών του Δημόσιου συμφέροντος από το Κράτος. Το αίτημα για μικρότερο, αλλά και λιγότερο παρεμβατικό Κράτος-υπηρέτη του δημόσιου συμφέροντος πρέπει να γίνει παλλαϊκό. Οι πιθανότητες να συμβεί αυτό μόνο του είναι όσο και το να ανατείλει ο Ήλιος στη Δύση. Ακόμη και αυτός, άλλωστε, για να «γυρίσει θέλει δουλειά πολλή.