Δημόσια διοίκηση χωρίς κανόνες

Αγγελος Στάγκος 21 Ιουλ 2013

Επαινετή η πρωτοβουλία των κ. Μητσοτάκη και Μιχελάκη να αρχίσουν τους ελέγχους προκειμένου να διαπιστωθεί ποιοι και πόσοι υπάλληλοι υπουργείων πηγαίνουν στη δουλειά τους, ποιοι και πώς καλύπτουν τους «καθ’ έξιν» απόντες, τι γίνεται και είναι τόσo πολλές οι αναρρωτικές άδειες, γιατί, τέλος πάντων, η κεντρική διοίκηση θυμίζει «ξέφραγο αμπέλι» όπως λειτουργεί. Ή μάλλον, όπως δεν λειτουργεί. Ας ελπίσουμε ότι η αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν ως νέοι και ορεξάτοι υπουργοί δεν θα ξεθυμάνει έπειτα από κάποιο διάστημα, είτε επειδή θα αποκάμουν και θα βαρεθούν, είτε επειδή θα φτάσουν στο συμπέρασμα ότι το δημοσιοϋπαλληλικό «σύστημα» στο Δημόσιο είναι ανίκητο. Αλλωστε, σε αυτό το συμπέρασμα έχει φτάσει και ο επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Ρακιντζής και γι’ αυτό διαλαλεί ότι χωρίς πίεση απ’ έξω, δηλαδή από την τρόικα και τους Ευρωπαίους εταίρους, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα…

Βεβαίως, η προσαρμογή των υπαλλήλων στους στοιχειώδεις κανόνες εργασίας δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα της ελληνικής διοίκησης. Είναι μεν τεράστιο, αλλά υπάρχουν και άλλα ανάλογου μεγέθους. Είναι η πολυνομία που καθορίζει τη λειτουργία του, είναι η φοβερή γραφειοκρατία που μαστίζει κάθε πτυχή των σχέσεων του κράτους με τον πολίτη, αλλά και των πολιτών μεταξύ τους, είναι η σχεδόν παντελής άγνοια της έννοιας του «μάνατζμεντ» που χαρακτηρίζει όχι μόνο την πολιτική τάξη, αλλά και την επιχειρηματική σε πολύ μεγάλο βαθμό, ίσως και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, είναι το απίστευτο δίχτυ παράλογης, θεσμικής και μη, προστασίας των εργαζομένων που έχει καταφέρει να απλώσει ο κρατικοδίαιτος συνδικαλισμός, είναι η διαφθορά και είναι φυσικά και η στρεβλή νοοτροπία περί δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και ασυδοσίας που έχει καθιερωθεί στον δημόσιο τομέα. Στον στενό, στον ευρύτερο, καθώς και στην Αυτοδιοίκηση.

Δεν έχει πια σημασία να γίνεται συζήτηση για το ποιος φταίει για την κατάσταση και από πότε άρχισε το κακό. Το ζήτημα είναι ότι έχει φτάσει στο απροχώρητο, οι επιδόσεις της ελληνικής δημόσιας διοίκησης είναι απαράδεκτα χαμηλές και αν δεν βελτιωθούν η χώρα δεν θα ανακάμψει στον αιώνα τον άπαντα. Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση η βελτίωσή της, απαιτεί τεράστια και συνεχή προσπάθεια, ιδιαίτερα όταν απέναντι υπάρχει μια αντιπολίτευση που σε αγαστή σύμπνοια με τους συνδικαλιστές δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Από την άλλη πλευρά, δεν πρόκειται να επιτύχει τίποτα η όποια κυβέρνηση, όταν ταλαντεύεται μεταξύ πελατειακών σχέσεων, κομματικών διορισμών, τοποθετήσεων αποτυχημένων πολιτευτών σε πόστα που χρειάζονται τεχνοκρατικές γνώσεις. Δεν πρόκειται επίσης να πετύχει τίποτα αν οι αποφάσεις και οι κινήσεις της δεν είναι οργανωμένες και μελετημένες. Παράδειγμα, το πολυνομοσχέδιο που άλλαξε… άρδην κάτω από πιέσεις.

Αν πάντως οι κ. Μητσοτάκης και Μιχελάκης είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν, καλό θα ήταν να διαβάσουν πρώτα την περίφημη έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική δημόσια διοίκηση. Την έκθεση που ανακάλυψε ότι περισσότερα από 16.000 νόμοι, διατάγματα και αποφάσεις διέπουν τη λειτουργία της. Ουσιαστικά, δηλαδή, δεν υπάρχουν κανόνες λειτουργίας της! Ας ξεκινήσουν τον εξορθολογισμό καταργώντας και απλοποιώντας αυτόν τον κυκεώνα που σήμερα τρέφει επίορκους, κοπανατζήδες, άεργους, άσχετους και απρόθυμους.