Οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν μετά τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών, δε μπορεί παρά να σημάνουν συναγερμό για όσους ενδιαφέρονται για το μέλλον του προοδευτικού χώρου. Πρέπει να οδηγήσουν στην απαρχή διεργασιών βαθιάς αναμόχλευσης του δημοκρατικού σοσιαλιστικού χώρου, της ανανεωμένης σοσιαλδημοκρατίας και της ευρωπαϊστικής Κεντροαριστεράς. Στην εκκίνηση μιας διαδικασίας επανιδρυτικού χαρακτήρα, ανασύστασης και ανασύνταξης των σύγχρονων προοδευτικών δυνάμεων της χώρας σε νέα βάση.

Είναι βεβαίως απαραίτητο, οι κινήσεις που θα γίνουν, να αφορούν τις δυνάμεις που σήμερα είναι οργανωμένες στο ΠΑΣΟΚ. Εξάλλου το ΠΑΣΟΚ αποτελεί αντικειμενικά τον «κορμό» του χώρου, έχει επισήμως αρχίσει τις σχετικές διαδικασίες και επιθυμεί ισότιμους συνομιλητές. Αλλά, αυτό δεν αρκεί. Θα ήταν χρήσιμο να αγκαλιάσει αυτές τις πρωτοβουλίες κάθε πολίτης και συλλογικό σχήμα, από το φιλελεύθερο Κέντρο ως την δημοκρατική και οικολογική Αριστερά, που ενδιαφέρεται για τους ίδιους στόχους. Επίσης είναι σημαντικό, ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα έτσι ώστε να συμβάλουν σε μια αφετηρία αναγέννησης της δημοκρατικής–προοδευτικής παράταξης.

Μέσα από αυτές τις διαδικασίες πρέπει, αφενός μεν, να αξιοποιηθούν θετικές κατακτήσεις που προήλθαν από μεταρρυθμιστική πνοή και σύγχρονες τομές και, αφετέρου, να απορριφθούν αναχρονιστικές αντιλήψεις, αλαζονικές συμπεριφορές και «καθεστωτικές» πρακτικές. Οι διεργασίες αυτές μπορούν να ωθήσουν σε ένα κίνημα ανανέωσης, ριζικών αλλαγών και νεωτερισμών, σε τολμηρές επιλογές και προγραμματική ευρηματικότητα, καθώς και στη διαμόρφωση συνεκτικού πολιτικού σχεδίου για μια νέα προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Κυρίως, όμως, απαιτείται να οδηγήσουν σε μια προγραμματική, ηθική και αξιακή επαναθεμελίωση του ΠΑΣΟΚ, της Δημοκρατικής Παράταξης και της ευρύτερης Κεντροαριστεράς.

Το ζήτημα δεν είναι να εφεύρουμε -μόνο- μια νέα οργανωτική φόρμα, που απλώς θα αθροίσει έτοιμες δυνάμεις. Η ανασυγκρότηση πρέπει να είναι το πείραμα μιας στρατηγικής στροφής. Μια πρωτότυπη προσπάθεια ανασύνθεσης και σύγκλισης, που απαιτεί αλλά και διευκολύνει την ιστορική αυτογνωσία και την αυτο-μεταρρύθμιση των δυνάμεων που θα συμμετάσχουν. Είναι μια υπόθεση που θα απαιτήσει προσφορά χρόνου, πνευματικό μόχθο και θαρραλέες πολιτικές πρωτοβουλίες.

* Ο Θόδωρος Τσίκας είναι πολιτικός επιστήμονας-διεθνολόγος,

μέλος της Γραμματείας του Τομέα Τύπου και ΜΜΕ του ΠΑΣΟΚ