Η απόφαση της Προεδρίας της Δημοκρατίας να ματαιώσει τη γιορτή της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου, μια γιορτή που τα τελευταία χρόνια γινόταν λιτά και χωρίς έξοδα, ήταν ατυχής στην παρούσα συγκυρία. Σε μια περίοδο που ο ναζισμός γίνεται ξανά πρόβλημα για τη χώρα, δεν επιτρέπεται σε συμβολικό επίπεδο να κάνουμε εκπτώσεις σε πράγματα που σηματοδοτούν τους δημοκρατικούς αγώνες και τη δημοκρατική νομιμότητα. Έρχεται, δυστυχώς, να προστεθεί η ενέργεια αυτή σε ένα γενικότερο κλίμα ισοπεδωτικής απαξίωσης της μεταπολίτευσης, που στο τέλος καταντά απαξίωση της Δημοκρατίας.
Ένας νέος που ακούει όλη αυτή την αντιμεταπολιτευτική φιλολογία, θα νομίζει ότι πριν από το 1974, η Ελλάδα ήταν ένας επίγειος παράδεισος. Κανείς δεν μιλά πια για τις εξορίες, τις φυλακίσεις, τα βασανιστήρια, τη βάναυση καταπάτηση και των πιο στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το αστυνομικό κράτος. Κανείς δεν μιλά για τα σκάνδαλα και τις ρεμούλες της δικτατορίας. Κανείς δεν μιλά για τη φτώχεια της πλειοψηφίας του πληθυσμού στο μετεμφυλιακό κράτος. Κανείς δεν μιλά για την αγραμματοσύνη και την αμορφωσιά της δικτατορίας και το πολιτιστικό κιτς του καθεστώτος.
Αποσιωπήθηκες φέτος η 15η Ιουλίου, το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο που άνοιξε το δρόμο στην τουρκική εισβολή. Αλλά, αλήθεια, τι ήταν η μεταπολίτευση; Ήταν το πέρασμα από ένα στρατιωτικό δικτατορικό καθεστώς και από την προδικτατορική περιορισμένη μετεμφυλιακή Δημοκρατία, σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό δημοκρατικό καθεστώς. Γι’ αυτό το στόχο αγωνίστηκαν, βασανίστηκαν ή και δολοφονήθηκαν κάποιοι άνθρωποι, που σήμερα ορισμένοι προσπαθούν να απαξιώσουν.
Η μεταπολίτευση έδωσε ένα σύγχρονο δημοκρατικό πλαίσιο πολιτικής ζωής. Για τα υλικά με τα οποία γεμίσαμε αυτό το πλαίσιο, ασφαλώς δε φταίει η Δημοκρατία. Είναι γεγονός ότι τα χρόνια που ακολούθησαν τη μεταπολίτευση, θέριεψαν οι πελατειακές σχέσεις, ο λαϊκισμός, ο κρατισμός, η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, ο συντεχνιακός συνδικαλισμός, η μικροπολιτική, η πλαστή ευημερία των δανεικών. Παθογένειες που υπάρχουν από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, που είναι σύμφυτες με τον τρόπο συγκρότησής του, που όμως μετά τη μεταπολίτευση, πήραν πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις.
Για όλα αυτά, βέβαια, δεν φταίει το δημοκρατικό πολίτευμα, ούτε βέβαια οι αγωνιστές κατά της δικτατορίας. Φταίει το πολιτικό προσωπικό που κυβέρνησε και οι νοοτροπίες της κοινωνίας και των πολιτών. Άλλος μύθος που καλλιεργείται, είναι ότι τη μεταπολιτευτική Ελλάδα, την κυβέρνησαν οι αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα. Μία μελέτη των βιογραφικών, θα πείσει και τον πιο δύσπιστο ότι η συμμετοχή τους στη δημόσια ζωή, ήταν -ποσοστιαία- πολύ μικρή. Και οι λίγες φωτεινές εξαιρέσεις τών μετά το 1974 περιόδων, οφείλονται σε αυτόν τον κύκλο ανθρώπων.
Είναι βέβαιο ότι η χώρα χρειάζεται ριζική ανασυγκρότηση, πλήρη αλλαγή του οικονομικού, παραγωγικού, κοινωνικού και πολιτικού μοντέλου της. Χρειάζεται ριζική αλλαγή νοοτροπιών. Προσοχή, όμως, μήπως μαζί με τα απόνερα, πετάξουμε και το μωρό. Και το μωρό, είναι η Δημοκρατία.
Οι ναζί Χρυσαυγίτες θεωρούν εξαιρετικά καλό το καθεστώς της 21ης Απριλίου, αν και λίγο λάιτ για τα μέτρα τους, και έχουν διακηρυγμένο στόχο την κατάλυση της Δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Άλλοι, αριστεροί και δεξιοί, προχωρούν σε μια υπονομευτική αντιπολίτευση με έντονα τα χαρακτηριστικά της υπονόμευσης των θεσμών και της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
Αγανακτισμένοι φώναζαν στις πλατείες ότι η χούντα δεν τέλειωσε το ’73 (το ’74 ήθελαν να πουν, αλλά πού όρεξη τώρα να μελετούν την ιστορία… Άλλωστε, δεν έβγαινε και η ρίμα!)… Διάφοροι μοντερνίζοντες, δήθεν φιλελεύθεροι, με παχυλή ιστορική άγνοια, μηδενίζουν ισοπεδωτικά τη μεταπολίτευση. Ανθρωπάκια που κοιτάνε τη δουλειά τους και συνεργάστηκαν με τη χούντα, ή την ανέχθηκαν, περίμεναν χρόνια να πάρουν την ρεβάνς τους. Ας μην τους δικαιώσουμε.
Οι δυνάμεις της ευθύνης και της δημοκρατικής ομαλότητας, όλοι εμείς, ας δώσουμε τη μάχη για τις μεταρρυθμίσεις, τις διαρθρωτικές αλλαγές, την εκ βάθρων αλλαγή της χώρας, την ευρωπαϊκή προοπτική της. Με σεβασμό στη Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς αγώνες.