Φαντάζομαι ότι όλοι έχουμε τώρα καταλάβει ότι η Υγεία στην Ελλάδα βρίσκεται σε δομικό αδιέξοδο. Δεν χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις, αλλά τα «δεν πληρώνω» του ΕΟΠΥΥ, τα βάσανα των ασφαλισμένων με τα φάρμακα, τα εμπάργκο των προμηθευτών, το κλείσιμο επιχειρήσεων και τα καθημερινά δημοσιεύματα, όλα δείχνουν έναν τομέα υπό κατάρρευση.
Αν η θέση του κ. Στουρνάρα είναι η χειρότερη στην Ευρώπη, δεν πιστεύω ότι ζηλεύει κανείς τον κ. Λυκουρέντζο. Και οι δύο κινούνται σε ένα τοπίο ρημαγμένο από «βόμβες διασποράς» που εκτόξευε επί δεκαετίες ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα. Ο ανασχεδιασμός της οικονομίας των €200 δισ., αλλά και του συστήματος Υγείας των 20 δις, σε συνθήκες τερατώδους ύφεσης, είναι έργο τιτάνιο, σχεδόν αδύνατο.
Το μείζον πρόβλημα στην Υγεία είναι πλέον η τεράστια υποχώρηση της ζήτησης. Η αποσάθρωση της οικονομίας και η κατακρήμνιση μέχρις εξαφάνισης των εισοδημάτων ενός εκατομμυρίου ενεργών μελών της κοινωνίας, δεν παράγει φόρους και εισφορές που συντηρούσαν τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά ούτε και την ιδιωτική δαπάνη που έτρεφε τον ιδιωτικό τομέα (μαζί, βέβαια, με τη γαλαντομία του Δημοσίου και των ταγών του).
Με δεδομένη τη δυσανάλογη ανάπτυξη πόρων και υποδομών (γιατροί, κτίρια, εξωφρενική τεχνολογία, φάρμακα), ιδίως κατά τη «μοιραία» 10ετία 2000-2009, η αναιμική ζήτηση του 2012 και της επόμενης 5ετίας, δεν μπορούν να συντηρήσουν την υπάρχουσα προσφορά. Η αναπόφευκτη συνέπεια θα είναι συμπίεση εισοδημάτων, μείωση θέσεων εργασίας και κλείσιμο μονάδων. Το μόνο που μένει για την επόμενη 5ετία είναι η πολιτική διαχείριση της μετάβασης από έναν τομέα του 9,5% του ΑΕΠ των €245 δις στο 8,5% των €200 δισ., δηλαδή από τα €23,2 δισ. στα €17 δισ.. Ποιος θα πληγεί και πόσο από την «απώλεια» των €6,2 δισ. είναι, δυστυχώς, το μόνο ζητούμενο της πολιτικής στην οποία μας έχουν συνηθίσει.
Αυτή, όμως, είναι η μοιρολατρική, στατική, συντηρητική ερμηνεία των πραγμάτων. Χρόνια λέω ότι οι ηγέτες μας πρέπει να μάθουν να σκέφτονται «έξω από το κουτί». Όχι όπως «τα βρήκαν», αλλά όπως πρέπει, ανάλογα με τις συνθήκες. Αν σκεφθούν επιθετικά για να αλλάξουν τις συνθήκες που βρήκαν και όχι αμυντικά, μπορούν να διαχειρισθούν το πρόβλημα για να το κάνουν ευκαιρία. Η Υγεία είναι ένα καλό παράδειγμα. Μία από τις ιδιαιτερότητες του χώρου είναι και ότι ισχύει ο νόμος του Say «η προσφορά δημιουργεί τη ζήτηση». Αν αυτό, με τη μορφή προκλητής ζήτησης λόγω υπερπροσφοράς πόρων, το πληρώσαμε ακριβά, μπορούμε να το γυρίσουμε και ανάποδα.
Ο τομέας της υγείας σήμερα έχει πολλές «τρύπες» δηλαδή απαραίτητες υπηρεσίες, για τις οποίες υπάρχει ανάγκη, άρα και δυνητική ζήτηση, αλλά δεν υπάρχει προσφορά. Ο χώρος της Αποκατάστασης είναι ένα καλό παράδειγμα. Παρά την περίσσεια γιατρών, δεν υπάρχουν Φυσίατροι και γιατροί ειδικευμένοι στην Αποκατάσταση, για να στελεχώσουν τα Κέντρα που υπάρχουν σε αφθονία, αλλά μένουν κλειστά. Δεν έχουμε Επειγοντολόγους, να στελεχώσουν τα ΤΕΠ στα μεγάλα νοσοκομεία που να λειτουργούν 24 ώρες, 7 μέρες τη βδομάδα και για αυτό δεν έχουμε σωστή επείγουσα φροντίδα, αλλά ένα πρωτόγονο, βλακώδες και δαπανηρό σύστημα «εφημεριών». Το ίδιο ισχύει για πολλές άλλες σημαντικές υπηρεσίες όπως η διαχείριση πόνου, η φροντίδα τελικού σταδίου, η νοσηλεία στο σπίτι, η πρόληψη κλπ.
Αυτή, λοιπόν, είναι η απάντηση. Οι άφθονοι υπάρχοντες, αλλά απαξιωμένοι και σχολάζοντες πόροι, έμψυχοι και άψυχοι να κατευθυνθούν εκεί που υπάρχει η ζήτηση για να παραχθεί νέο «προϊόν». Ας ξαναμοιράσουμε την «πίτα» για να βγει πρόσθετη, αλλά πραγματική αξία. Ο κ. Λυκουρέντζος είναι Υπουργός Υγείας στη χώρα με τους περισσότερους γιατρούς και τις περισσότερες αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες ανά 1000 κατοίκους στις 30 (αναπτυγμένες) χώρες του ΟΟΣΑ. Μόνο ο περιορισμός της δαπάνης (και της έκθεσης στη βλαβερή ακτινοβολία των αξονικών) που «υφίσταται» ο ταλαίπωρος ελληνικός λαός για να πλουτίζουν τα διαγνωστικά κέντρα και οι ειδικοί γιατροί θα έφθανε για να γεμίσει πολλές τρύπες του δημόσιου συστήματος υγείας. Ίσως είναι η ώρα της «δημιουργικής καταστροφής» που πάντα φέρνει η κρίση. Όσο για τον ιδιωτικό τομέα, ας ψάξουν, μαζί με το δημόσιο τομέα, για νέους «τζίρους», αλλά όχι μόνο από τους Έλληνες. Ο Ιατρικός Τουρισμός είναι μία πολλά υποσχόμενη πηγή εισοδήματος για όλη την Ελλάδα. Αλλά γι΄ αυτό, σε άλλο άρθρο.
.
Δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ στις 7/9/2012