Η διαμάχη, απροσδόκητα έντονη, που πυροδότησε η ανακοίνωση Κοντονή για την Διάσκεψη της Εσθονίας βαίνει προς το τέλος της . Καιρός να μιλήσουμε για κέρδη και ζημίες.
Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι η περίφημη ανακοίνωση Κοντονή-Σύριζα σκόπευε στον αποπροσανατολισμό και στην «αλλαγή της ατζέντας» για την αποφυγή των καυτών προβλημάτων περί τα οικονομικά και την εν γένει καθημερινότητα που πιέζουν το Σύριζα. Μάλιστα συμπλήρωναν ότι δόθηκε η ευκαιρία στο Σύριζα να διχάσει το Δημοκρατικό στρατόπεδο (ας δούμε την σύγχυση ιδίως στην ΔΗΣΥ αλλά ακόμα και στην ΝΔ) και ταυτόχρονα να τσιμεντώσει το στρατόπεδο των οιονεί συμμάχων του (από το ΚΚΕ ως τις σέχτες των Αριστεριστών) αλλά και της ίδιας της εναπομείνασας κομματικής βάσης του. Ο παραληρηματικός λόγος της Αυγής και του Σκουρλέτη περί ακροδεξιού Μητσοτάκη και κρυπτοχρυσαυγίτη Γεωργιάδη επίσης σκόπευε να ενισχύσει αυτή την επιχειρηματολογία. Δεν είναι δυνατόν, λένε, το έκαναν για να αποπροσανατολίσουν την αντιπολίτευση.
Σίγουρα ήταν μια διαμάχη που δεν έφτασε, παρά ταύτα, στα αυτιά του κάθε «απλού» ψηφοφόρου. Και στις δημοκρατίες η ψήφος δεν έχει ποιοτικά χαρακτηριστικά. Εκ των πραγμάτων αφορούσε κυρίως το ιδεολογικό επίπεδο κι εκεί πρέπει να δούμε «κέρδη και ζημίες».
Για να βγάλουμε κάπως ασφαλή συμπεράσματα μπορούμε να συγκρίνουμε αντίστοιχες καταστάσεις που συνέβαιναν στις σχέσεις της χώρας μας με τα ζητήματα του «κόκκινου» ολοκληρωτισμού σε όλη την πορεία της παρουσίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (από την κατάρριψη του Γιάκοβλεφ και το καθεστώς Γιαρουζέλσκι ως την Εσθονία). Μέχρι το τελευταίο γεγονός η ιδεολογική ηγεμονία της ολοκληρωτικής Αριστεράς σε όλα τα ζητήματα ήταν σχεδόν «ολοκληρωτική»[i]. Σχεδόν κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει υπό την πίεση της εν γένει Αριστεράς. Στην περίπτωση της Εσθονίας τα πράγματα άλλαξαν δραματικά. Πρωταγωνιστές της παλιάς «ένοχης σιωπής» βγήκαν τώρα μπροστά και καταδίκασαν την κυβερνητική στάση . Στα κόμματα που επεχείρησαν να πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα (όπως στη ΔΗΣΥ) πολλές θαρραλέες φωνές τα ανάγκασαν να επανορθώσουν. Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης η αντιπαράθεση ήταν σκληρή αλλά για πρώτη φορά υπήρξε τέτοιας έκτασης κατάφαση στις αντιολοκληρωτικές απόψεις. Αισθάνομαι, ελπίζω ότι δεν υπερβάλλω, ότι μια «καθαρή» απροσχημάτιστη, φιλελεύθερη, εναντίον κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, τελικά ευρωπαϊκή άποψη αποκτά σημαντική απήχηση στις ευρύτερες ελίτ της κοινωνίας μας. Δεν είναι πλειοψηφική αλλά σίγουρα ενισχύεται ποσοτικά και είναι η καλλίτερη ως τώρα ποιοτικά[ii].
Αρνούμαι πάντα να αποδεχθώ ότι για την σημερινή κατάσταση φταίει η ελληνική κοινωνία ως αδιαμόρφωτο σύνολο, έστω κι αν ψηφίζει ως τέτοιο. Το σωστότερο αλλά και από άποψη αποτελεσματικότητας είναι να ξεκινάμε από τις ευρύτερες ελίτ κάθε κοινωνίας. Και για την ελληνική κοινωνία σήμερα εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Από αυτή την άποψη οι φιλελεύθερες αντιολοκληρωτικές απόψεις κέρδισαν μια σημαντική μάχη.
Παράλληλα με τις γενικότερες πολιτικές αντιθέσεις εξελίσσεται και η αντιπαράθεση στο ιδεολογικό επίπεδο, το οποίο έχει την δική του ξεχωριστή σημασία και στη χώρα μας ένα ονοματισμένο στόχο: Να τελειώνουμε με την καταστροφική ηγεμονία της Αριστεράς διαμορφώνοντας μια δημοκρατική ελίτ που θα αναλάβει την ανασυγκρότηση της χώρας,
Η μάχη αυτή πρέπει να κερδηθεί. Διαφορετικά το αδιέξοδο της επόμενης κυβέρνησης, ανεξάρτητα από ποσοστά, θα είναι μεγάλο. Το μήνυμα αυτό πρέπει να το αξιοποιήσει ο πρόεδρός της ΝΔ και όλη η Δημοκρατική αντιπολίτευση. Χωρίς ενίσχυση της φιλελεύθερης ταυτότητάς της κοινωνίας το έργο της επόμενης κυβέρνησης θα είναι πολύ δύσκολο.
[i] Για μια λεπτομερή υπενθύμιση-ανασκόπηση της στάσης του πολιτικού μας συστήματος στα ζητήματα του ολοκληρωτισμού βλέπε το άρθρο του Διονύση Γουσέτη: «Που οφείλεται ο διχασμός για την Διάσκεψη της Εσθονίας;» στο marketnews.gr
[ii] Βέβαια αναπτύχθηκαν και κάποιες απόψεις ενδιάμεσες με το προσχηματικό επιχείρημα της ισοπέδωσης του κομμουνισμού με το φασισμό ή και με το ρόλο των μικρών «αιχμάλωτων» χωρών της Βαλτικής στο Β. Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλλον απαντούσαν σε άλλο θέμα.