ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ, στις 23 Ιανουαρίου 1989, πέθανε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Figueres της Καταλονίας, ο Salvador Dali (για την ακρίβεια, ο Salvador Domingo Felipe Jacinto Dali i Domenech, 1st Marques de Dali de Pubol, 1904-1989).
Αντί άλλου αφιερώματος, το dim/art παρουσιάζει την ιστορία της πασίγνωστης εμβληματικής φωτογραφίας του λετονικής καταγωγής αμερικανού φωτογράφου Philippe Halsman (1906-1979) Dali Atomicus, στην οποία πρωταγωνιστεί ο μεγάλος σουρεαλιστής καλλιτέχνης και τρεις γάτες. Ο Dali, οι γάτες, αρκετό νερό και μερικά άλλα αντικείμενα αιωρούνται — κάτι πολύ εύκολο να πετύχει κανείς σήμερα με το photoshop, αρκετά δύσκολο ωστόσο με τα παραδοσιακά φωτογραφικά μέσα του 1948.
Το 1948 το έργο Dali Atomicus εξερευνά την ιδέα την αιώρησης απεικονίζοντας τρεις γάτες σε πτήση, το νερό από έναν κουβά που αδειάζει, ένα τρίποδο, μια καρέκλα, ένα υποπόδιο και τον ίδιο τον Salvador Dali, όλα να μετεωρίζονται. Ο τίτλος της φωτογραφίας παραπέμπει στο έργο του Dali Leda Atomica (το οποίο φαίνεται στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας πίσω από τις δύο γάτες.) Ο Halsman έχει πει ότι απαιτήθηκαν 28 προσπάθειες για να επιτύχει το αποτέλεσμα που ήθελε
Αυτή που ακολουθεί είναι μια εκδοχή της ίδιας φωτογραφίας χωρίς ρετουσάρισμα, όπως δημοσιεύτηκε από το περιοδικό LIFE. Σ’ αυτήν την εκδοχή είναι ορατά τα σύρματα από τα οποία κρέμεται το τρίποδο και ο πίνακας, το χέρι που σηκώνει την καρέκλα και το στήριγμα που κρατάει το υποπόδιο στον αέρα, ενώ το κάδρο του πίνακα πάνω στο τρίποδο είναι ακόμα άδειο.
Η εκτύπωση της φωτογραφίας έγινε στο στούντιό του στη Νέα Υόρκη και ο Halsman χρησιμοποίησε την διοπτική ρεφλέξ 4X5 φωτογραφική μηχανή, την οποία εκείνος ο ίδιος είχε σχεδιάσει το 1947. Αρχικά, κατοχύρωσε τα πνευματικά του δικαιώματα για αυτήν τη φωτογραφία, αλλά σύμφωνα με την αμερικανική Βιβλιοθήκη του Κονγκρέσου δεν ανανέωσε την κατοχύρωση και κατ’ αυτόν τον τρόπο η χρήση της φωτογραφίας είναι πλέον ελεύθερη τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου ισχύουν παρόμοιες διατάξεις περί πνευματικών δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με το Behind the photo, νά πώς τραβήχτηκε αυτή η διάσημη φωτογραφία:
Ο φωτογράφος μετράει: Ένα… Η σύζυγός του Yvonne σηκώνει την καρέκλα στον αέρα. Δύο… Οι βοηθοί ετοιμάζονται να ρίξουν το νερό και τις γάτες. Τρία… Οι βοηθοί ρίχνουν τις γάτες από τα δεξιά και τον κουβά με το νερό από τα αριστερά. Τέσσερα… Ο Salvador Dali πηδάει… και χιλιοστά του δευτερολέπτου αργότερα ο Philippe Halsman τραβάει τη φωτογραφία. Κλικ!… Ή, για την ακρίβεια, 28 φορές «Κλικ!».
Μετά από κάθε προσπάθεια: Ο φωτογράφος πηγαίνει στον σκοτεινό θάλαμο να την εμφανίσει, οι βοηθοί σφουγγαρίζουν το πάτωμα, πιάνουν και ηρεμούν τις γάτες και η Yvonne και ο Dali ξεκουράζονται και περιμένουν την επόμενη προσπάθεια. Όπως έγραψε ο Halsman στο βιβλίο Halsman on the Creation of Photographic Ideas, «έξι ώρες και είκοσιοκτώ προσπάθειες αργότερα το αποτέλεσμα ικανοποίησε την τελειομανία μου (…) Οι βοηθοί μου κι εγώ είμασταν βρεγμένοι, βρώμικοι και ένα βήμα πριν από την εξάντληση —μόνο οι γάτες ήταν σαν καινούργιες».
Πηγή: Shooting film