Προφανώς τα πιο σημαντικά αίτια της εμφάνισης και της γιγάντωσης της Χρυσής Αυγής, όπως αναφέρθηκαν επανειλημμένα και στην παρούσα στήλη, είναι η ύπαρξη ενός ιστορικού εγχώριου ακροδεξιού υπόβαθρου και βέβαια οι οδυνηρές οικονομικές επιπτώσεις της τρέχουσας κρίσης, η κατάρρευση σχεδόν των λειτουργιών του απονομιμοποιημένου πλέον μεταπολιτευτικού κράτους, η αύξηση των μεταναστευτικών ροών, η πολλαπλή ανασφάλεια. Στις ευρωεκλογές όμως, η Χρυσή Αυγή εμφάνισε υψηλά ποσοστά και στις καλές συνοικίες των Αθηνών όπου διαμένουν εύποροι άνθρωποι. Aρα λοιπόν συνετέλεσαν και άλλα αίτια, πέραν των οικονομικών, που ώθησαν τους ανθρώπους αυτούς εν πλήρει συνειδήσει να ψηφίσουν ένα ναζιστικό κόμμα.

Στην ελληνική κοινωνία υπάρχει δυστυχώς ένα ιδεολογικό «καταραμένο» απόθεμα, ένα φορτίο που η Μεταπολίτευση το άγγιξε επιφανειακά και δεν το αποτίναξε. Οι ακραίες συντηρητικές παραδόσεις, παρά την απλοϊκή φραστική καταδίκη τους, παρέμειναν εγκατεστημένες στο εσωτερικό της κοινωνίας και αναπαράγονταν μέσω ιδεολογικών δικτύων και μηχανισμών. Ο λόγος της κρατικής Εκκλησίας ήταν ελάχιστα χριστιανικός και ολοκληρωτικά εθνικιστικός, και ανάλογη βέβαια και η πρακτική της. Η ανωτερότητα του ελληνικού έθνους από τη μια και η θυματοποίησή του από την άλλη ως μόνιμου στόχου των ξένων δυνάμεων ήταν και είναι εγγεγραμμένη έντονα στο συλλογικό υποσυνείδητο. Ολο αυτό το διάχυτο ιδεολογικό και πολιτισμικό φορτίο είναι σήμερα το καλύτερο περιβάλλον για την αποδοχή και την ανάπτυξη της Χρυσής Αυγής. Οι κοινοί αυτοί ιδεολογικοί τόποι καθιστούν δύσκολη την κατάδειξη του λόγου της Χρυσής Αυγής ως ακραίας και επικίνδυνης εξαίρεσης. Αντίθετα, συχνά, ο λόγος αυτός φαντάζει ως κανονικότητα.

Μια σκανδαλώδης εκδήλωση της αποδοχής του εγχώριου ναζισμού ως κανονικότητας είναι η ιδιότητα δύο εκλεγέντων ευρωβουλευτών της Χρυσής Αυγής. Σύμφωνα με τα βιογραφικά τους και οι δύο υπήρξαν αντιστράτηγοι των ενόπλων δυνάμεων της Ελληνικής Δημοκρατίας και υπηρέτησαν σε υψηλές θέσεις στρατιωτικής (και πολεμικής) ευθύνης μετά την πτώση της δικτατορίας. Δύο επίλεκτα μέλη της στρατιωτικής ιεραρχίας και της κοινωνίας, οι οποίοι ορκίστηκαν πολλές φορές πίστη στη Δημοκρατία δεν έχουν κανένα πρόβλημα να συστρατευθούν με μια οργάνωση που βάλλει κατά της ίδιας της Δημοκρατίας. Οι δύο πρώην λειτουργοί της Δημοκρατίας αντί να νιώθουν ντροπή για την ύπαρξη της Χρυσής Αυγής, της προσδίδουν κύρος με τη συμμετοχή τους σ? αυτήν. Σαν να είναι η Χρυσή Αυγή ένα κανονικό κόμμα. Και απ? ό,τι φαίνεται για πολλούς είναι.