Ένα φάντασμα κινείται πάνω από το ελληνικό πολιτικό σύστημα και την ελληνική δημοκρατία. Είναι το φάντασμα της ανόδου του ναζισμού. Αντί όμως να εστιάζονται εκεί τα πυρά των πολιτικών μας εκπροσώπων, αυτοί αναλώνονται σε κινήσεις παραγοντισμού, προώθησης προσωπικών καριέρων, απαξίωσης του πολιτικού λόγου του αντιπάλου με ad hominem επιθέσεις. Ο πολιτικός λόγος ξεκινά από το «Ποιος είσαι εσύ που το λες» και καταλήγει στο «Ξέρεις ρε, ποιος είμαι εγώ;».

.

Στη δίνη αυτού του τύπου πολιτικής συζήτησης, κινδυνεύει να χαθεί και η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Βαγγέλης Βενιζέλος για την πολιτική και κυρίως την κοινωνική απομόνωση της Χρυσής Αυγής. Έτσι, μια πρωτοβουλία που επιδιώκει την κοινωνική απομόνωση του νεοελληνικού ναζισμού και η οποία οφείλει να συμπληρωθεί με δράσεις για την κάλυψη των κοινωνικών κενών που επιτρέπουν στο «αυγό του φιδιού» να εκκολάπτεται, εξοντώνεται μέσα από κατ’ ουσίαν απολίτικα επιχειρήματα.

.

Αρχικά, μια μερίδα δημοσιογράφων (μέσα στον επιδερμικό τρόπο με τον οποίο έχουν συνηθίσει μερικοί να διαβάζουν πράγματα που ξεφεύγουν από τη λογική του άσπρου-μαύρου, μια μερίδα που γράφει και μιλά για πράγματα που δεν θέλει να εμβαθύνει, χωρίς να σέβεται τα δεδομένα, που γράφει μόνο για να εντυπωσιάσει ή μόνο για να αρέσει), θεώρησε πως εδώ γίνεται λόγος για συνταγματική απαγόρευση της  Χρυσής Αυγής. Έτσι απαξιώθηκε μια πρόταση, προτού καν τεθεί. Γιατί φυσικά και ο πλέον αρχάριος περί τα συνταγματικά, γνωρίζει πως στο πλαίσιο του ελληνικού Συντάγματος, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα απαγόρευσης του οποιουδήποτε κοινοβουλευτικού κόμματος. Ο συνταγματολόγος Βενιζέλος, δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει μια τόσο εκτός νομικού και συνταγματικού πλαισίου πρόταση.

.

Αυτό που έθεσε ο Βενιζέλος, δεν ήταν το ζήτημα της απαγόρευσης του νεοναζιστικού κόμματος, αλλά της συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων ώστε να απομονωθεί πολιτικά και κοινωνικά η νεοναζιστική απειλή. Ο ίδιος επισήμανε πως παρόλο που  φαινόμενα όπως οι κακές οικονομικές συνθήκες, η απαξίωση του πολιτικό- κομματικού συστήματος, η ανεργία, η μείωση των εισοδημάτων, διαπιστώνονται και στις άλλες χώρες του Νότου, αλλά και στην Ιρλανδία και την Ισλανδία, σε καμία απ’ αυτές δεν παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη του ναζισμού. Αντιθέτως, σε χώρες ευημερούσες όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Φιλανδία, παρατηρείται ισχυρή ανάπτυξη ακροδεξιών μορφωμάτων. Συνεπώς, οι αιτίες ανόδου της Χρυσής Αυγής δεν μπορεί να είναι μόνο η οικονομική κρίση, ούτε ακόμη περισσότερο το Μνημόνιο, όπως ισχυρίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ.

.

Το ζητούμενο δεν είναι να βγει, εκ των υστέρων, η Χρυσή Αυγή εκτός νόμου, αλλά το ότι στην περίπτωσή της, έχουμε να κάνουμε με ένα κόμμα που κινείται και λειτουργεί εκτός νόμου, ή, όπως είπε στη συνέντευξή του ο Βενιζέλος, έχουμε να κάνουμε με μια εγκληματική οργάνωση που κρύβεται πίσω από ένα κόμμα. Ένα κόμμα θα μπορούσε να τεθεί εκτός νόμου, αν το επέτρεπε η συνταγματική μας νομιμότητα. Μια εγκληματική οργάνωση όμως (και όποιοι την απαρτίζουν), πρέπει μόνο να υπόκειται και να λογοδοτεί στο νόμο. Πρέπει επομένως τα «στελέχη» της να τιμωρούνται για τις εγκληματικές τους πράξεις, ακόμη και με στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων.

.

Η ποινική δίωξη και η στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων των εγκληματικών στοιχείων της Χρυσής Αυγής, είναι το πρώτο βήμα στον αγώνα κατά του νεοελληνικού ναζισμού. Αυτό όμως δεν αρκεί. Γιατί όπως έχει αναφερθεί, αυτό το φαινόμενο δεν το γέννησε απλώς και μόνο η οικονομική κρίση, ή το Μνημόνιο, αλλά και μια κοινωνία που χρόνια πριν είχε νομιμοποιήσει στη συνείδησή της τη βία και τις βίαιες πρακτικές. Μια κοινωνία που είχε ρητά ή άρρητα αποδεχτεί και νομιμοποιήσει τις μη θεσμικές συναλλαγές (φοροδιαφυγή, ρουσφέτια, φακελάκι, ανομία, αυθαίρετα, μαϊμού συντάξεις και επιδόματα, κρυφές αυξήσεις) και συνάμα είχε δώσει τη συναίνεσή της στην άσκηση διαπροσωπικής βίας ως μέσο επίλυσης πολιτικών και προσωπικών διαφορών. Πολύ πριν την κρίση, μεγάλα τμήματα αυτής της κοινωνίας ήσαν έτοιμα να ποτιστούν με το ηδύποτο του χρυσαυγιτισμού και πολιτικά περίμεναν μια μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση για να βγάλουν την ιδεολογία και τα ένστικτά τους στην επιφάνεια.

.

Αυτές οι συμπεριφορές φώλιαζαν στο κέλυφος της κοινωνίας και για να βγουν, περίμεναν την αφορμή που τους έδωσε η κρίση. Συμπεριφορές που επίσης εξέθρεψαν στελέχη των κομμάτων του τότε δικομματισμού, αλλά και αυτά της Αριστεράς – με εξαίρεση το ΚΚΕεσ.

.

Αν λοιπόν είναι αλήθεια πως η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύτηκε πολιτισμικά και θεσμικά κενά για να θεριέψει, αν δηλαδή είναι αλήθεια πως αυτή είναι γέννημα πρωτίστως της κοινωνίας και των πολιτισμικών της αγκυλώσεων, τότε μόνο από την κοινωνία των πολιτών -με τη συνεπικουρία των κομμάτων του συνταγματικού τόξου- μπορεί στη χώρα μας να αναχαιτισθεί η άνοδος του φασισμού.

.

Το ερώτημα τελικά δεν είναι αν μπορεί να τεθεί εκτός νόμου ένα κόμμα που λειτουργεί ήδη εκτός νόμου, αλλά αν μπορεί να τεθεί εκτός κοινωνίας. Και αυτό, η πλέον αρμόδια για να το κάνει, είναι η ίδια η κοινωνία των πολιτών. Αυτό που οφείλει να κάνει το πολιτικό και το μιντιακό σύστημα, είναι να απομονώσει τους χρυσαυγίτες εντός και εκτός κοινοβουλίου, ας αποχωρούν όλοι όταν κάποιος χρυσαυγίτης μιλά στη Βουλή και ας μην τους καλεί κανένα μέσο για να εκφράσουν την ιδεολογία του μίσους.

.

Κυρίως όμως, το κομματικό σύστημα οφείλει να συζητήσει τους τρόπους για την αντιμετώπιση της φτώχειας, της ανεργίας και της διαμόρφωσης ενός σύγχρονου κράτους πρόνοιας και παροχής ποιοτικών υπηρεσιών και όχι να προτείνει φορολογικά μέτρα απόλυτης ντροπής. Με αυτόν τον τρόπο θα δείξουν πως το πολιτικό σύστημα και οι πολιτικοί χρειάζονται σε μια κοινωνία. Θα αποδείξουν έτσι πως το χρυσαυγίτικο σύνθημα «αλήτες, προδότες, πολιτικοί», είναι ένα φασιστικό και όχι ένα αντισυστημικό σύνθημα. Θα αποδείξουν έτσι πως η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα «αντισυστημικό» κόμμα, αλλά μια απάνθρωπη, ρατσιστική και εγκληματική οργάνωση.

.

Η οικονομική κρίση, η απαξίωση της πολιτικής σε συνδυασμό με τις «αντιδυτικές και αντιδημοκρατικές» αντιλήψεις στην κοινωνία, γέννησαν το φαινόμενο. Ο νέος ελληνικός Διαφωτισμός, θα το στείλει πάλι πίσω εκεί που ήταν. Στα σκοτάδια του μίσους. Στον πολιτισμικό του Μεσαίωνα.

.

*Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις το βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη, Ζαν Ζακ Ρουσσώ, ο φιλόσοφος της πεφωτισμένης δημοκρατίας.