Ευχαριστώ τον ΟΠΕΚ και ιδιαίτερα τον Πρόεδρό του, κύριο Σωκράτη Κοσμίδη, για την ευγενική τους πρόσκληση, που αφενός με τιμά και αφετέρου μου παρέχει μια λίαν ευπρόσδεκτη ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις μου σχετικά με ζητήματα που θεωρώ επίκαιρα τόσο για το ευρωπαϊκό όσο και για το εθνικό γίγνεσθαι.

.

Τρεις παράγοντες επηρέασαν την επιλογή του θέματος που επιθυμώ να αναπτύξω σήμερα: πρώτον, η μακροχρόνια ενασχόλησή μου με θέματα που σχετίζονται με τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην Ευρώπη και πέρα ??απ? αυτήν. Δεύτερον, η καθημερινή σχεδόν επαφή μου και εξοικείωση με ζητήματα που αφορούν τη χρηστή διοίκηση κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 χρόνων που υπηρετώ ως Συνήγορος του Πολίτη, αρχικά στην Ελλάδα και, από το 2003, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και, τρίτον, το αυξημένο ενδιαφέρον που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο, για ζητήματα ηθικής στο δημόσιο βίο και στη δημόσια διοίκηση.

.

Το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο επιθυμώ να εντάξω τις παρατηρήσεις μου είναι η θεματική της ποιότητας της δημοκρατίας, η οποία, ενώ μόλις πριν από λίγα χρόνια έτεινε να αναδειχθεί σε σημαντικό πεδίο ενασχόλησης για τους πολιτικούς επιστήμονες, στη συνέχεια, για λόγους που δεν μου είναι απολύτως σαφείς, έχασε κάποια από την έλξη της. Πιο συγκεκριμένα, θα ήθελα να επικεντρωθώ σε αυτό που θεωρώ ως μια «παραμελημένη» διάσταση της όλης συζήτησης που αφορά την ποιότητα της δημοκρατίας, δηλαδή, τη βαρύνουσα σημασία που έχει η χρηστή διοίκηση για την εύρυθμη λειτουργία και την ποιότητα των σύγχρονων δημοκρατικών καθεστώτων. Στη προσπάθειά μου αυτή, θα χρησιμοποιήσω εννοιολογικά εργαλεία προερχόμενα τόσο από το χώρο της νομικής επιστήμης όσο και από το χώρο διάφορων κοινωνικών επιστημών, συμπεριλαμβανομένης και της πολιτικής επιστήμης.

.

Eπιγραμματικά, το κεντρικό μου επιχείρημα είναι ότι, στις σύγχρονες κοινωνίες, η ποιότητα του κράτους δικαίου, καθώς και η ποιότητα της δημοκρατίας, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της δημόσιας διοίκησης. Χωρίς αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, το κράτος δικαίου και η δημοκρατία καταλήγουν να υπάρχουν μόνον τύποις, καθώς στην πράξη αδυνατούν να κατευθύνουν τις κοινωνικές και οικονομικές διεργασίες προς τους επιθυμητούς στόχους. Θα υποστηρίξω ακόμη ότι, προκειμένου να είναι αποτελεσματική, η δημόσια διοίκηση σε μια σύγχρονη δημοκρατία χρειάζεται να έχει και μια ηθική διάσταση. Με άλλα λόγια, η συμπεριφορά των δημοσίων λειτουργών κατά τις καθημερινές συνδιαλλαγές  τους με το κοινό επηρεάζει βαθύτατα τη διοικητική κουλτούρα μέσω της οποίας το κράτος συναλλάσσεται αλλά και συναρθρώνεται με την κοινωνία.

.

Θα προσεγγίσω το θέμα μου με βάση κυρίως την εμπειρία μου ως Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και αναλύοντας τις έννοιες της κακοδιοίκησης  και της χρηστής διοίκησης.

.

Όσον αφορά τη δημοκρατία, θα προσπαθήσω να καταδείξω ότι, στις σύγχρονες κοινωνίες, η ύπαρξη μιας αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, τη λειτουργία της οποίας διέπει μια νοοτροπία εξυπηρέτησης των πολιτών, αποτελεί ένα πρόσθετο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό κριτήριο για την ποιότητα της δημοκρατίας.

.

Ολόκληρη η ομιλία

.