Κι ενώ η ευρωπαϊκή Αριστερά ψάχνεται, ανεπαισθήτως ετοιμάζεται ένα μεγάλο comeback σε μια από τις κρισιμότερες και πιο απρόβλεπτες χώρες. Μια σειρά από ερωτήματα συνοδεύουν την πιθανή πορεία των Εργατικών και του Εντ Μίλιμπαντ στην εξουσία και γενικότερα τις εκλογές της 8ης Μαΐου στη Μεγάλη Βρετανία: περί δημοκρατικότητας ενός συστήματος που δεν αλλάζει μέσα στους αιώνες, περί «αριστεροσύνης» των Εργατικών, περί του ευρωπαϊκού προσανατολισμού του μεγάλου νησιού και της επιρροής του στις εξελίξεις της ηπείρου στην οποία είχε την τύχη, ή την ατυχία, να ανήκει (ή να μην ανήκει)…

Η Βρετανία περηφανεύεται ότι, σε σχέση με τη σύγχρονη δημοκρατία και την πολιτική, έχει εφεύρει τα πάντα πρώτη και σωστά κι γι’ αυτό δεν έχει κανένα λόγο να πειράξει ή να αλλάξει τίποτα. Κι όμως. Ένα Κοινοβούλιο που χάνει διαρκώς δυναμική και αξιοπιστία, όχι μόνο γιατί καταρρέουν (κυριολεκτικά) οι μεσαιωνικοί τοίχοι του, αλλά και γιατί, πίσω από το μεσαιωνικό τελετουργικό των lords, των esteemed gentleman, των whips και του hackling (του απαράβατου θεσμικού σκυλοκαβγά), εμφανίζονται διαρκώς οικονομικά και άλλα σκάνδαλα και αποσύνδεση από τα αιτήματα της εποχής. Ένα εκλογικό σύστημα που συντηρεί έναν τεχνητό διπολισμό και που μπορεί, σύμφωνα με όλες τις μέχρι στιγμής προβλέψεις, να δώσει το ρόλο του ρυθμιστή σε ένα εθνικιστικό κόμμα (το Σκωτικό) με εκλογική βάση μόνο σε μία περιφέρεια της χώρας και να αποκλείσει από τις εξελίξεις (ευτυχώς αλλά άδικα) έναν σχηματισμό (το UKIP του λαϊκιστή Φαράζ) με πολύ μεγαλύτερη επιρροή στο σύνολο της χώρας. Και μια πολιτική τάξη στο σύνολό της απίστευτα άτολμη ή αφελή ή κακόβουλη (ή και τα τρία μαζί) στο μεγάλο (έστω κι αν κανείς στη Βρετανία δεν το παραδέχεται) γεωπολιτικό ζήτημα, που έχει φυσικά σχέση με τη συμμετοχή και το ρόλο της Βρετανίας εντός ή εκτός (γιατί το εντός/εκτός αποδήμησε πλέον πήρες ημερών) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλα αυτά δεν καθρεφτίζουν ένα σύστημα σε πλήρη υγεία, όσο και αν, σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο λειτουργίας θεσμών, η Βρετανία δεν έχει να πάρει αλλά μάλλον να δώσει μαθήματα.

Μπορεί άραγε να είναι ο Εντ Μίλιμπαντ, ο ως χτες αιώνιος «μικρός αδελφός» και πολιτικός σωσίας του Μίστερ Μπιν, αυτός που θα αναζωογονήσει τη βρετανική πολιτική σκηνή και θα δώσει ώθηση στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία; Το γεγονός ότι κάνει μέχρι στιγμής μια εκλογική εκστρατεία που ξεπερνά κάθε προσδοκία (ξεκινώντας, είναι αλήθεια, από πολύ χαμηλά, έχει καταφέρει να εμφανιστεί ως φυσιολογικός άνθρωπος και αποδεκτός Πρωθυπουργός) είναι μεν καλοδεχούμενο, από πλευράς ουσίας, όμως, δευτερεύον. Το ότι η πολιτική του γραμμή είναι –σε φραστικό επίπεδο- σαφώς πιο «Αριστερή» από των Εργατικών προκατόχων του, χωρίς να τρομάζει (παρά μόνο ίσως κάποιους κύκλους του Σίτι), είναι κρισιμότερο, αλλά ούτε αυτό καθοριστικό: μετά τη διακυβέρνηση Μπλερ, Συντηρητικοί και Εργατικοί ήρθαν εκ των πραγμάτων πιο κοντά όσον αφορά τη διαχείριση της εξουσίας, η δε βαθιά πολιτιστική και κοινωνιολογική αλλαγή της Βρετανίας τα τελευταία χρόνια (ένα όλο και πιο κοσμοπολίτικο και πολυπολιτισμικό Λονδίνο και μια όλο και πιο διαιρεμένη και σε πολλά σημεία «κολλημένη» επαρχία) έχει θέσει άλλες διαχωριστικές γραμμές, πολύ έξω από τον άξονα Δεξιά/Αριστερά ή Πρόοδος/Συντήρηση.

Αν κυβερνήσει, ασφαλώς όχι μόνος του, ο Μίλιμπαντ θα κριθεί, πιστεύω, γύρω από δύο κυρίως θέματα: τη σχέση με την Ευρώπη (που δυστυχώς περνάει μάλλον μέσα από αποφυγή του δημοψηφίσματος παρά από τη νίκη της λογικής σε αυτό) και την εύρεση ενός μίνιμουμ κοινωνικής δικαιοσύνης σε μια χώρα γεμάτη αντιθέσεις αλλά και δυνατότητες. Αυτό το τελευταίο πάντως –η κοινωνική δικαιοσύνη- συνιστά επαρκή λόγο και για να ευχόμαστε την επιτυχία των Εργατικών και για να ξαναθυμηθούμε την ουσία της σοσιαλδημοκρατίας –σε κρίση και εκτός κρίσης.