Αναμφισβήτητα, η φωτογραφία της εβδομάδας ανήκει και πάλι στον παράταιρο εταίρο της συγκυβέρνησης. Ανακοινώνοντας αιφνίδια μια άσκηση πολεμικής ετοιμότητας ως απάντηση στην τουρκική και σκοπιανή «προκλητικότητα των τελευταίων ημερών», ο υπουργός ΥΕΘΑ κ. Πάνος Καμμένος, επέλεξε ως πεδίο επιχειρησιακής άσκησης του στρατού την περιοχή της Ειδομένης και το βορειοανατολικό Αιγαίο. Σε μια ενδυματολογική έξαρση του εθνολαϊστικού κιτς, μάλιστα —και για να παρασταθεί επικοινωνιακά το πολεμικό κλίμα—, ο υπουργός φόρεσε στολή παραλλαγής, με την οποία εμφανίστηκε τα ξημερώματα στο υπουργείο. Λίγο αργότερα, ο ουρανός της Ειδομένης σκοτείνιασε. Την κατάσταση την περιέγραψε με ειρωνικό αποτροπιασμό, ο επικεφαλής των «Γιατρών του Κόσμου» κ. Νικήτας Κανάκης: «Καταιγίδα λοιπόν σήμερα στην Ειδομένη. Στρατιωτική άσκηση με ελικόπτερα με στρατό και με πολύ πολύ χαμηλές πτήσεις μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τον καταυλισμό. Δεν ξέρω αν σκιάχτηκαν οι Σκοπιανοί χωροφύλακες, που προχθές πέρασαν τον φράχτη. Εκείνο που ξέρω είναι πως χιλιάδες εξαθλιωμένα παιδάκια που κουβαλάνε τα τραύματα του πολέμου —παιδάκια ε…— κατατρόμαξαν και έβαλαν τα κλάματα. Μπράβο μας. Και εις ανώτερα ! Η μάλλον πιο χαμηλά, πιο χαμηλά, πιο χαμηλά…»

Λίγες μέρες αργότερα, ένας άλλος υπουργός της κυβέρνησης, ο γνωστός κ. Πολάκης, σε μια ακόμη επίδειξη «ματσό»  τσαμπουκά, έκανε λόγο για τη σύγκρουση της κυβέρνησης με τα «βοθροκάναλα της διαπλοκής», ενώ διαμήνυε ετεροχρονισμένα σε έναν αντιπολιτευόμενο δημοσιογράφο πως θα έπρεπε να τον έχει βάλει «τρία μέτρα κάτω από τη γη». «Λεκτικό ατόπημα» χαρακτήρισε το συμβάν η κ. Γεροβασίλη, ενώ πλήρη κάλυψη στον Πολάκη προσέφερε η κ. Θεανώ Φωτίου, υπερθεματίζοντας στην αγανάκτηση: «μπορεί να έλεγα τίποτα χειρότερο», είπε θυμωμένη η υπουργός, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα την δική της ευαισθησία για την κριτική που έχει δεχτεί στο ιδιαίτερο μείγμα μαγειρικής και κοινωνικής οικονομίας (τα περίφημα «γεμιστά»), το οποίο έχει προτείνει ως αντιστάθμισμα των μέτρων του νέου Μνημονίου.  «Τιμή μου και περηφάνια μου να μαγειρεύω και να τιμώ τα γεμιστά», δήλωσε.

Αλλά ας αφήσουμε την κουζίνα της κ. Φωτίου, και ας μεταβούμε στην κρίσιμη επικαιρότητα του πολιτισμού, μετά το φιάσκο του Φεστιβάλ Αθηνών. Την περασμένη Τετάρτη, οι καλλιτέχνες που μαζεύτηκαν στη Σφενδόνη ζήτησαν την παραίτηση του Υπουργού Πολιτισμού, κ. Αριστείδη Μπαλτά, όπως και του διευθυντή του γραφείου του, Παναγιώτη Δούρου, κατηγορώντας το Υπουργείο για πλήρη αναξιοπιστία, ερασιτεχνικούς χειρισμούς, σκοτεινούς διαδρόμους, επιλεκτικές φιλίες και, κυρίως, προσβλητική συμπεριφορά προς τους Έλληνες καλλιτέχνες. Η άμεση παραίτηση του κ. Δούρου επιβεβαίωσε τη γενικευμένη καχυποψία των καλλιτεχνών. Από τη βεβιασμένη εκδίωξη του κ. Γ. Λούκου ως την ταχύτατη παραίτηση του Γιαν Φαμπρ και τον εσπευσμένο διορισμό του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου αποκαλύφθηκε πλήρως η διαχειριστική ανεπάρκεια του Υπουργείου, αλλά και η έλλειψη οργανωμένης πρότασης για τη λειτουργία των πολιτιστικών θεσμών.

Φαινομενικά, τα τρία στιγμιότυπα δεν συνδέονται μεταξύ τους. Σε μια δεύτερη ανάγνωση όμως, όχι μόνο συνδέονται αλλά και επικοινωνούν οργανικά στο επίπεδο της διακυβέρνησης. Για πολλά χρόνια, η Ανανεωτική Αριστερά αντλούσε το συμβολικό της κεφάλαιο από το χώρο του πολιτισμού. Η «οργάνωση της κουλτούρας», για να θυμηθώ έναν όρο του Γκράμσι, ήταν το προνομιακό πεδίο της Ανανεωτικής Αριστεράς, και παράλληλα αποτελούσε ένα πείραμα ηγεμονίας μιας ιδεολογικά προσανατολισμένης καλλιτεχνικής και διανοητικής έκφρασης. Αυτή η αριστερά έβγαζε κάποτε περιοδικά σαν τον Πολίτη και το Αντί. Αυτή η αριστερά έδωσε τις μεγάλες μάχες απέναντι στον εθνικισμό, δημιουργώντας ευρύτατες δημοκρατικές συμμαχίες (π.χ. «Μέτωπο Λογικής») που συμπεριλάμβαναν τον Φίλιππο Ηλιού και τον Μιχάλη Παπακωνσταντίνου. Αυτή η αριστερά εμπλούτισε τη νεοελληνική παιδεία και γραμματεία με έργα, που σφράγισαν την πνευματική φυσιογνωμία της σύγχρονης Ελλάδας.

Όλα αυτά βέβαια τέλειωσαν εδώ και καιρό. Το «εθνοπατριωτικό τόξο» της συγκυβέρνησης οδήγησε γρήγορα σε ένα νέο πολυσυλλεκτικό ακροατήριο, ενώ ταυτόχρονα συνέβαλε στην «ανελοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ. Η στολή παραλλαγής του Καμμένου, ο τσαμπουκάς του Πολάκη, τα γεμιστά της κ. Φωτίου είναι συμπτώματα του συνολικού πολιτιστικού κενού που χαρακτηρίζει τη συγκυβέρνηση. Η συρρίκνωση, ή μάλλον η παταγώδης αποτυχία, της «πρώτη φορά» ριζοσπαστικής Αριστεράς σε αυτό το πεδίο είναι σήμερα ο κύριος παράγοντας για την «πολιτισμική οπισθοδρόμηση» της κυβέρνησης. Η λούμπεν ακροδεξιά, ο καφενόβιος τραμπουκισμός, οι επικίνδυνες μαγειρικές, ο ευκαιριακός νεποτισμός είναι δείγματα ενός ύφους και ενός ήθους μιας εξουσίας, που βρίσκεται πλέον σε πολύ «χαμηλή πτήση»? κάπου ανάμεσα στην ανώμαλη προσγείωση και στην καταστροφική συντριβή.