Το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε για την πολιτική και την επικοινωνία, είναι ότι η «γραμμή» πρέπει να είναι καθαρή και σαφής. Καλύτερα, που λέει ο λόγος, μία λάθος αλλά εύληπτη γραμμή, παρά ένα μπερδεμένο και ασαφές μήνυμα που καταλήγει σε «μη γραμμή». Φοβάμαι ότι η απάντηση που έδωσε η ΔΗΜΑΡ στην πρόσκληση του ΠΑΣΟΚ και οι διαφορετικές ερμηνείες που παρουσίασαν αμέσως μετά, στελέχη πρώτης γραμμής, μπέρδεψαν τους πάντες. Αξίζει να δει κάποιος με ποιο τρόπο ο σοβαρός καθημερινός τύπος και ευρύτερα τα ΜΜΕ, αντελήφθησαν το μήνυμα. ΝΕΑ: «Κατ’ αρχάς όχι της ΔΗΜΑΡ στην πρόσκληση Βενιζέλου». Έθνος: «Δύο ναι και ένα όχι από Κουβέλη». Αυγή και λοιπός αντιμνημονιακός τύπος: «Απορρίπτει η ΔΗΜΑΡ».

Ακούγοντας τα δελτία ειδήσεων στην τηλεόραση και τον σχολιασμό στελεχών της ΔΗΜΑΡ, μπορούσες να μείνεις με την εντύπωση ότι μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, αρχίζει με όλους ο διάλογος για τη συγκρότηση της Κεντροαριστεράς. Νομίζω ότι η Καθημερινή δια του Κωνσταντίνου Ζούλα και στον τίτλο και στο ρεπορτάζ αποτύπωσε την ουσία. Τίτλος: « Όχι Κουβέλη στην πρόσκληση Βενιζέλου». Ρεπορτάζ: «Κατόπιν τούτων αναμενόμενη ήταν και η σκληρή ανταπάντηση του Βενιζέλου… Συνεργάτες του κ. Κουβέλη εξέφραζαν την απορία τους για την οργίλη απάντηση του κ. Βενιζέλου, μη θέλοντας να αποδεχθούν ότι ο Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ επί της ουσίας έκλεισε κάθε δυνατότητα διαλόγου με το ΠΑΣΟΚ». Στη συνέχεια, παραθέτει την επιχειρηματολογία που εξωράιζε την απόφαση. Και κατέληγε: «Κατόπιν τούτων δεν είναι τυχαίο ότι ουδείς επείσθη ότι άλλα εννοεί η ΔΗΜΑΡ και αλλιώς εξελήφθησαν». Φοβάμαι ότι η τελευταία αποστροφή εμπεριέχει όλη την ουσία της υπόθεσης. Άλλα γράφουμε, ορισμένοι άλλα λένε και οι πολλοί άλλα καταλαβαίνουν.

Πάμε τώρα επί της ουσίας. Η απάντηση είναι ξεκάθαρα απορριπτική. Όχι γιατί απέρριψε την πρόταση του Βενιζέλου για συμβολή στον προσυνεδριακό διάλογο του ΠΑΣΟΚ για την κεντροαριστερά. Καλά, εδώ δεν είναι Ιταλία, όπου εδώ και τέσσερις δεκαετίες τα κόμματα της Αριστεράς είχαν ένα σταθερό διάλογο μεταξύ τους, παρά τις διαφορετικές επιλογές τους. Και η αποδοχή πρόσκλησης 15 μέρες πριν από το Συνέδριο, ήταν όντως προβληματική. Το πρόβλημα είναι άλλο. Ότι απορρίπτει κάθε διάλογο για την κεντροαριστερά με συμμετοχή του «τοξικού» ΠΑΣΟΚ (δεν το λέει έτσι η επιστολή, αλλά σαφέστατα το υπονοεί) και αυτή η λέξη δίνει και παίρνει στο στόμα των απορριπτικών κάθε απόχρωσης. Πρόκειται για μεγάλη και καθοριστική διαφορά. Επαναλαμβάνω την άποψή μου ότι μόνο με το άθροισμα ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, δεν συγκροτείται πρώτα προγραμματικά και μετά εκλογικά αξιόπιστη κεντροαριστερά. Χρειαζόμαστε ευρύτερη συσπείρωση. Όμως και χωρίς τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, δεν πρόκειται να συγκροτηθεί κεντροαριστερά. Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην πολιτική.

Να δούμε τώρα τα περί «τοξικότητας» που προκύπτουν, με την επαφή με το «σύστημα ΠΑΣΟΚ». Σύμφωνα με την παραπάνω λογική, υποτίθεται ότι κάθε όσμωση με το ΠΑΣΟΚ μας αφαιρεί το «ηθικό πλεονέκτημα». Μα αν ισχύει αυτό -προφανώς δεν συμφωνώ με αυτήν την αντίληψη του «εμείς, εμείς οι μόνοι συνεπείς και ηθικοί», αλλά ας την δεχτούμε για λόγους οικονομίας της συζήτησης- τότε αυτό το πλεονέκτημα το χάσαμε από την ώρα που μπήκαμε στην κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ και αποδεχθήκαμε την λογική 4- 2- 1 για την στελέχωση του κρατικού μηχανισμού. Και μην μου πει κανείς ότι αυτό το κάναμε για την σωτηρία της πατρίδας. Ας το κάνουμε τώρα και για την σωτηρία της κεντροαριστεράς. Δεν μπορεί το ίδιο πράγμα άλλοτε να μας βρωμάει και άλλοτε να ευωδιάζει. Και ας μου πει κάποιος, σε ποιους πολιτικούς σχηματισμούς βρίσκονται σήμερα συντελεστές του «συστήματος ΠΑΣΟΚ», που κυκλοφορούν με τις ευλογίες και της Αριστεράς ως αποκαθαρμένοι; Μέχρι πρότινος, για να πούμε και ονόματα, ο Μάκης Γιομπαζολιας και ο Οδυσσέας Βουδούρης δεν ήσαν στην ΔΗΜΑΡ, για να μην αναφερθώ στο μεταναστευτικό κύμα προς ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχει τέλος;

Δεν θεωρώ ότι έχει νόημα να ασχοληθώ με την φιλολογία περί κινήσεων βάσης και κορυφής. Δεν είμαστε τροτσκιστές για να αποθεώνουμε και να κολακεύουμε την βάση, ξέρουμε την διαλεκτική σχέση βάσης – κορυφής και γνωρίζουμε από την Ιστορία της Αριστεράς ότι συναντήσεις κορυφής που ανταποκρίνονται σε απαιτήσεις και διεργασίες της κοινωνίας, ενεργοποιούν και υλοποιούν μεγάλες πολιτικές. Αλλά ας δεχτώ ότι δεν θέλουν κάποιοι συναντήσεις κορυφής, όχι γενικά, αλλά στη συγκεκριμένη στιγμή. Τότε, γιατί τορπίλισαν το Φόρουμ Διαλόγου για την Κεντροαριστερά, που δε ήταν συνάντηση κορυφής, που έδινε την πρωτοβουλία των κινήσεων σε ένα ευρύτερο σύνολο; Τι θέλουν, εν πάσει περιπτώσει; Ή, να το πω αλλιώς, θέλουν κάτι να γίνει ή απλώς κουβέντα να γίνεται;

Έρχομαι τώρα στο θέμα που όλοι κουβεντιάζουν, αλλά κανείς δεν το λέει καθαρά: Θέμα Βενιζέλου. «Αν δεν ήταν ο Βενιζέλος, θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε.»… «Δεν πιστεύει στην κεντροαριστερά, απλώς αξιοποιεί την ευκαιρία»… «Προτείνει εκ του ασφαλούς, γνωρίζοντας ότι εμείς θα αρνηθούμε και το κάνει για να μας εκθέσει»… κ.λπ. Εγώ με τον Βενιζέλο είχα πάντα καθαρές πολιτικές σχέσεις. Και επειδή δεν είμαι από αυτούς που από μπροστά σφίγγουν το χέρι και από πίσω πλένονται, όταν διαφώνησα με τον Βενιζέλο, όχι μόνο το είπα, αλλά και το έγραψα. Όποιος έχει διαβάσει το σχετικό με αυτόν κεφάλαιο στο βιβλίο μου με τον -νομίζω χαρακτηριστικό- τίτλο «Αν δεν θέλεις όταν μπορείς, όταν θέλεις δεν θα μπορείς», καταλαβαίνει γιατί μιλάω. Και προφανώς, όταν βρίσκομαι μπροστά σε πρωτοβουλίες του, πάντα θυμάμαι τόσο τις μεγάλες του αρετές, όσο και τις αδυναμίες του. Όμως είναι επικεφαλής ενός κόμματος που χωρίς αυτό, δεν έχει νόημα η συζήτηση για την κεντροαριστερά και δεν είναι δική μας δουλειά να εμπλακούμε στα θέματα της ηγεσίας του. Ούτε δουλειά μας είναι να κάνουμε δίκες προθέσεων. Και οφείλω να πω δημόσια ότι κατά το διάστημα των λεπτών χειρισμών για την συγκρότηση του Φόρουμ για την Κεντροαριστερά, ήταν απολύτως συνεννοήσιμος, έλαβε υπόψη του τις ευαισθησίες διαφόρων κινήσεων, προσωπικοτήτων και της ΔΗΜΑΡ και δεν δημιούργησε προσκόμματα. Δυστυχώς, ήταν το κόμμα μου που την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή εμπόδισε την δημιουργία του Φόρουμ και τώρα είναι «χαμένο στη μετάφραση». Αυτή είναι η πραγματικότητα και γι’ αυτήν δεν φταίει ο Βενιζέλος, όποια γνώμη και αν έχει κάποιος γι’ αυτόν. Τώρα, γιατί το έκανε, αν το πιστεύει ή όχι, όλα αυτά μπορεί κάποιος να τα σκέφτεται με τις ώρες, αλλά στην πολιτική σημασία έχει το αποτέλεσμα. Και το ότι ο Βενιζέλος πήρε την πρωτοβουλία των κινήσεων, ας αποτελέσει αφορμή για αυτοκριτική εκείνων που είχαν όχι μόνο την πρωτοβουλία, αλλά και το τελικό αποτέλεσμα στα χέρια τους και του τα παρέδωσαν. Τώρα να διαμαρτύρονται και από πάνω γιατί αξιοποίησε την ευκαιρία που οι ίδιοι του έδωσαν, πάει πολύ. Ακούω επίσης διάφορους που ζητάνε πρώτα το ΠΑΣΟΚ να κάνει την αυτοκριτική του και μετά…βλέπουμε. Είναι προφανές ότι θεωρούν εαυτούς αναμάρτητους και αυτή η ιδιότητα (που μέχρι και ο Ιησούς αμφισβήτησε) τους δίνει το δικαίωμα να κουνάνε το δάκτυλο. Να ζητήσω κι εγώ να κάνουν την αυτοκριτική τους όσοι κάτσανε 10 χρόνια δίπλα στον Κωνσταντόπουλο, τον Αλαβάνο και τον Τσίπρα, όσο οι τρεις τους μετέτρεπαν τον ΣΥΝ σε ΣΥΡΙΖΑ; Δεν θα το κάνω, γιατί πρώτον, ελπίζω ότι το έχουν καταλάβει και δεύτερον, μεγαλύτερη σημασία έχει να κοιτάξουμε το μέλλον. Το ίδιο ισχύει και για το ΠΑΣΟΚ και την Κεντροαριστερά. Δεν μπορεί τα δικά μας να είναι σύκα και τα δικά τους καρύδια.

Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, για να μην υποστεί η υπόθεση της Κεντροαριστεράς ανήκεστο βλάβη και χαθεί μέσα σε κυκεώνες καχυποψίας, νομίζω ότι μία λύση υπάρχει: Να ξαναπιάσουμε χωρίς τυμπανοκρουσίες και αλληλοκατηγορίες το νήμα από εκεί που το αφήσαμε πριν από δύο μήνες. Να φτιάξουμε το Φόρουμ (πείτε το όπως θέλετε, επί της ουσίας να συνεννοηθούμε) και να πάρει μια ευρύτερη ομάδα στελεχών με κύρος, την πρωτοβουλία. ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ να συμβάλλουν. Άντε να ζυμώσουμε, φτάνει πια με το κοσκίνισμα. Και κάτι τελευταίο. Λίγο προσωπικό, αλλά αισθάνομαι την ανάγκη να τοποθετηθώ δημόσια. Πολλοί σύντροφοι από την ΔΗΜΑΡ μου διαμηνύουν να κάνω υπομονή. Παρότι δεν είναι από τα δυνατά μου σημεία, θα κάνω. Υπό μία προϋπόθεση: να παλέψουν και αυτοί για τις θέσεις τους, ανοιχτά και γενναία. Με κόλπα και «μεταφράσεις», δεν γίνεται πολιτική.