Βρετανία: Οι εκλογές άλλαξαν το πολιτικό σκηνικό

Οντίν Λιναρδάτου 13 Ιουν 2017

Το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία άλλαξε και οι εκλογές έδειξαν το πόσο μεγάλη ήταν αυτή η αλλαγή γράφει  o  Economist.
Οι πολίτες δεν ψηφίζουν πια με βάση την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουν αλλά τις αξίες που έχουν . Αν “διαβάσει”  λοιπόν κανείς προσεκτικά  τον εκλογικό χάρτη της Βρετανίας θα προσέξει ότι οι Τόρις , το κόμμα που ανέκαθεν υποστήριζε τις παραδοσιακές αξίες – πατριωτισμό , αυτοδιάθεση , υποψία απέναντι στους ξένους – συγκεντρώνει πια στους κόλπους του τους μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες της εργατικής τάξης των αποβιομηχανοποιημένων περιοχών του βορά  αλλά και τους πολίτες της μεσαίας τάξης που ζουν στην επαρχία.
Το Εργατικό Κόμμα  από την άλλη ήταν πάντα το κόμμα των κοσμοπολίτικων αξιών – πολυπολιτισμικότητα , συμπόνια , αντιπάθεια για το Μπρέξιτ. Αυτές οι αξίες ένωσαν ανθρώπους που κατά τα άλλα δεν έχουν πολλά κοινά  και τους έφεραν στο εργατικό κόμμα της Βρετανίας γράφει το έγκυρο περιοδικό ,  που στις εκλογές στήριξε τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες  . Τους ευσεβείς  μουσουλμάνους του Πέρι Μπαρ και του Μπέρμιγχαμ , τους φοιτητές που αγωνίζονται  στο Νιουκάστλ ,  τους εκατομμυριούχους δικηγόρους και υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ισλινγκτον αλλά και τους οδηγούς των τρένων στο Ντάγκενχαμ.
Ο διαχωρισμός των αξιών αποτυπώνεται και γεωγραφικά.
Οι Εργατικοί τα πήγαν εξαιρετικά στις μεγάλες πόλεις . Το κόμμα του Κόρμπιν είναι πάνω από όλα το κόμμα του Λονδίνου.
Τα παραδοσιακά προπύργια των Συντηρητικών έπεσαν στα χέρια των Εργατικών σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις ενώ οι Τόρις κέρδισαν χωρίς να το περιμένουν έδρες στις πρώην βιομηχανικές περιοχές.
Η πολιτική που καθορίζεται από τις αξίες έφερε μεγάλες ανατροπές.
Οι  Τόρις είχαν πιστέψει ότι αυτό το νέο είδος πολιτικής θα τους ευνοούσε για αυτό και στο συνέδριο τους το 2016 η Τερίζα Μέι είχε πει επίτηδες το φοβερό “ όποιος πιστεύει ότι είναι  πολίτης  του κόσμου είναι πολίτης του πουθενά  . Και δεν καταλαβαίνει καν τι σημαίνει η λέξη υπηκοότητα “. Τότε οι Τόρις είχαν πιστέψει ότι αυτός ο λόγος περί παραδοσιακών αξιών και πατριωτισμού  θα τους έφερνε ψήφους , τις ψήφους της εργατικής τάξης . Αυτό που δεν κατάλαβαν είναι ότι παράλληλα θα τρόμαζαν και θα έχαναν τους ψηφοφόρους της ανώτερης μεσαίας τάξης  και η ζημιά τελικά που θα γινόταν θα ήταν μεγαλύτερη από το κέρδος.
Επίσης σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία η Μέι και οι σύμβουλοι της ξέχασαν τελείως τη λέξη “ δουλειά” , τη λέξη “επιχείρηση “ . Παραδοσιακά το  βρετανικό συντηρητικό κόμμα παρουσιάζεται ως το κόμμα της δουλειάς και των επιχειρήσεων . Το κόμμα που περηφανεύεται για τους  πολύ χαμηλούς φόρους , για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την εφαρμογή κανόνων που διευκολύνουν τις επιχειρήσεις . Για αυτό και συνήθως ο κόσμος των επιχειρήσεων ψήφιζε τους Τόρις . Αυτή τη φορά τους γύρισαν την πλάτη. Η απαξιωτική φράση της Μέι για τους “ πολίτες του πουθενά” ένιωσαν ότι τους αφορά όπως άλλωστε αφορούσε και τους ανθρώπους του Νταβός . Και αυτοί οι άνθρωποι της δουλειάς που ανησυχούν με το Μπρέξιτ και διαφωνούν ριζικά με την επιμονή της κ. Μέι για κλείσιμο των συνόρων της Βρετανίας στους εργαζόμενους από την ΕΕ αλλά και με την άποψη ότι καλύτερα είναι να μην υπάρξει συμφωνία Βρετανίας – ΕΕ παρά να υπάρξει μία κακή συμφωνία  δεν ψήφισαν τους Τόρις τώρα.
Η πολιτική των αξιών είναι συναρπαστική γιατί οι αξίες  μας συγκινούν με τρόπο που τα τεχνοκρατικά θέματα δεν μπορούν.
Αυτή η πολιτική όμως μπορεί να είναι και επικίνδυνη.
Το παράδειγμα της αμερικανικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών είναι απογοητευτικό ακριβώς επειδή η  πολιτική συζήτηση  γίνεται πια μόνο με όρους πολιτισμικούς . Αυτό έχει οδηγήσει την κοινωνία σε βαθύ διχασμό και στην εκλογή ενός προέδρου που θρέφεται από το διχασμό της χώρας  του και κάνει ό,τι μπορεί για να τον προκαλεί. Η Βρετανία κάνει τα πρώτα της βήματα σε αυτόν τον επικίνδυνο δρόμο.
Η αλλαγή αυτή στην αμερικανική πολιτική σκηνή επισημαίνει ο Economist  ξεκίνησε πριν από 30 χρόνια . Τότε άρχισε η πολιτική των τάξεων να μεταλλάσσεται σε πολιτική των αξιών.
Τη δεκαετία του 1970 οι Ρεπουμπλικάνοι ήταν το κόμμα των πλουσίων και των ανερχόμενων και οι Δημοκρατικοί των εργατών.
Αυτό άρχισε με τα χρόνια να αλλάζει και οι αξίες να βάζουν στην άκρη την κοινωνική τάξη. Ο Ρόναλντ Ρέηγκαν κατάφερε να φέρει τους εργάτες στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα με το να δώσει έμφαση στις παραδοσιακές αξίες ( πατρίς – θρησκεία -οικογένεια) και ο Τζώρτζ Μπους πήρε ακόμα περισσότερες ψήφους από την εργατική τάξη μιλώντας για τα τρία G όπως τα λένε οι Αμερικάνοι – God , guns and gays – δηλαδή για τον Θεό , τα όπλα και τους ομοφυλόφιλους .
Υπό τον Τζώρτζ  Μπους τον νεότερο οι ΗΠΑ μπήκαν σε έναν  ανοιχτό  πόλεμο αξιών και αρχών  με τους Ρεπουμπλικάνους να σχηματίζουν έναν δυνατό συνασπισμό από Ευαγγελιστές , συντηρητικούς εργάτες και ανθρώπους της δουλειάς και των επιχειρήσεων και τους Δημοκρατικούς να απαντούν με τον δικό τους συνασπισμό μορφωμένων εργαζομένων , μειονοτήτων , ανύπαντρων γυναικών  και αριστερών φιλελεύθερων.
Και στις ΗΠΑ ο διαχωρισμός αυτός αποτυπώνεται και γεωγραφικά .
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα τα πηγαίνει πάρα πολύ καλά στην επαρχία ενώ το Δημοκρατικό στις μεγάλες κοσμοπολίτικες πόλεις .
Η Βρετανία γράφει ο Economist αυτόν ακριβώς  το δρόμο ακολουθεί .