Στη διαδρομή Ομόνοια – Πλατεία Αμερικής υπάρχουν ορισμένα από τα ωραιότερα κτίρια της Αθήνας. Στους δύο παράλληλους δρόμους, την Πατησίων και την 3ης Σεπτεμβρίου, είναι κατατεθειμένα τα ίχνη της ιστορίας της Αθήνας από τον Μεσοπόλεμο ώς τη δεκαετία του εβδομήντα, λίγο πριν από την ερήμωση, όταν η αστική Αθήνα εγκατέλειπε τα διαμερίσματα των πατεράδων της για να μεταναστεύσει σε νεόχτιστες μεζονέτες στα προάστια.
Παρ’ όλ’ αυτά, τα κτίρια έμειναν. Οπως έμειναν και τα ιστορικά κύτταρα της Αθήνας, το Πολυτεχνείο ή το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οπως μένει και η μορφή του Παρθενώνα, στο βάθος της προοπτικής της Πατησίων, μοναχικός γέροντας που όσο σε κοιτάζει από το ύψος του σου υπενθυμίζει πως τίποτε δεν τέλειωσε ακόμη. Τα κτίρια έμειναν, αφημένα μέχρι λίγα χρόνια πριν στην αδιαφορία και τώρα στο έλεος της κρίσης. Πρέπει να προσπαθήσεις για να διακρίνεις, κάτω από το στρώμα των ρύπων, τα ίχνη της αρχιτεκτονικής που σου θυμίζουν ότι κάποτε εδώ η ζωή σεβόταν τον εαυτό της. Πρέπει να προσπαθήσεις ακόμη περισσότερο αφού το βλέμμα σου το τραβάνε επίμονα οι άδειες βιτρίνες, οι κλειστές πόρτες των καταστημάτων με τα πωλητήρια και τα ενοικιαστήρια. Δεν ξέρω αν υπάρχουν στατιστικές, όμως η εντύπωση είναι πως η περιοχή είναι από τις πιο χτυπημένες από την ανεργία. Περπατώντας αναρωτιέσαι αν υπάρχει ακόμη τρόπος για να συμφιλιωθείς με το τοπίο γύρω σου, αν έχεις ακόμη τη θέληση να δοκιμάσεις.
Μέχρι προχθές μπορεί να είχες και μερικές ακόμη ψευδαισθήσεις. Μπορούσες να αναρωτιέσαι το περίφημο «μα πού είναι επιτέλους το κράτος», τι κάνει το κράτος για να σώσει το Ακροπόλ από την κατάρρευση, για να αναδείξει το σημαντικότερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο, για να ξαναδώσει ζωή και αξιοπρέπεια στην περιοχή; Αν μη τι άλλο, χρωστάμε στην κρίση ότι μας γλίτωσε από τις ψευδαισθήσεις μας. Το πτωχευμένο κράτος εξαφανίστηκε από μπροστά μας σαν τον βρικόλακα στο πρώτο φως της ημέρας, αφήνοντάς μας μόνους με τη συνείδησή μας. Κι αν κάτι μπορεί ακόμη να σώσει αυτήν την πόλη από την ερήμωση, είναι η συνείδηση των πολιτών της.
Αυτά σκεφτόμουν προχθές το βράδυ, στην 3ης Σεπτεμβρίου, στην αίθουσα του κινηματογράφου Capitol, όπου προβάλλονται συλλεκτικές ταινίες από την Ιστορία του Κινηματογράφου. Ηταν μαζεμένοι καμιά διακοσαριά κάτοικοι της περιοχής, του περίφημου «έκτου διαμερίσματος» που φτάνει ώς την Κυψέλη. Για να αντισταθούν στην υποβάθμιση. Μην ξεχνάτε ότι διακόσιοι άνθρωποι και τα αιτήματά τους μπορούν να κλείσουν το Κέντρο της Αθήνας. Ομως αυτοί δεν ζητούσαν τίποτε από κανέναν. Μαζεύτηκαν για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στην περιοχή τους και να παρακολουθήσουν το «Σε ποιον ανήκει ο κόσμος», ταινία που γυρίστηκε με το μοναδικό σενάριο που έγραψε ο Μπρεχτ. Μια κινηματογραφική λέσχη και συζήτηση, μπόλικη συζήτηση, ευκαιρία για να βρεθούν όλοι μαζί.
Μέχρι πριν από τρία χρόνια τέτοιου τύπου συναντήσεις έμοιαζαν αδιανόητες. Σήμερα όμως μοιάζουν φυσιολογικές, κάτι παραπάνω από φυσιολογικές, είναι απαραίτητες για όσους έχουν συνειδητοποιήσει πως μόνον η συνείδηση των πολιτών της μπορεί να σώσει την Αθήνα.