Δύση, Ανατολή, Βορράς, Νότος. Τα τέσσερα σημεία τού ορίζοντα τα είχαμε μάθει ήδη από τα μαθητικά μας χρόνια. Από τότε, που για πρώτη φορά έπρεπε να μάθουμε το στοιχειώδες: Να μάθουμε δηλαδή και γεωγραφικά, πως είμαστε πολίτες ενός κόσμου, ο οποίος απεικονίζεται σε έναν παγκόσμιο χάρτη. Ήταν η πρώτη φορά που αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε πως η πατρίδα μας και ο λαός της, υπάρχει ανάμεσα σε άλλες πατρίδες και λαούς. Είμαστε ένα από τα αμέτρητα σημεία ενός τεράστιου κόσμου και οφείλουμε να γνωρίζουμε σε ποιο σημείο τού παγκόσμιου χάρτη είμαστε φιλοξενούμενοι, κοινώς: κατοικούμε…
Αυτά έτσι, ως εισαγωγή, για να φτάσω στο σημείο να υποστηρίξω πως ο γεωγραφικός προσδιορισμός δεν περιορίστηκε ποτέ μόνο στα… γεωγραφικά. Με την πάροδο του χρόνου και με την πορεία τής ιστορίας, φτάσαμε σήμερα στο σημείο ο έλεγχος τής παγκόσμιας Οικονομίας να καθορίζει πολιτεύματα, κουλτούρα, σύνορα, θρησκεύματα, ιδεολογίες, πολιτισμούς, πλουτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις και ο τετραπλός ορίζοντας να ορίζεται κυρίως με οικονομικούς όρους κι όχι από πολιτικές και πολιτιστικές οντότητες.
Η πλούσια και αντιφατική Δύση, η φτωχιά και θεοκρατούμενη Ανατολή, ο πλούσιος και παγερός σε συναισθήματα Βορράς, ο εξαθλιωμένος κι απερίσκεπτος Νότος. Οι προσδιορισμοί αυτοί μπορεί να έχουν στοιχεία ρεαλισμού, αλλά τα στερεότυπα δεν βοήθησαν ποτέ, όπως ξέρετε, την συνεννόηση μεταξύ των ανθρώπων.
Κάθε χώρα έχει τα τέσσερα σημεία της και παρατηρείται συνήθως πως ο Βορράς και ο Νότος έχουν τοποθετηθεί στο κοινό υποσυνείδητο ως οικονομική και πολιτισμική διαφορά. Ο… πολιτισμένος Βορράς, ο… απολίτιστος Νότος!
Αφορμή, για το σκεπτικό μου, μού έδωσε Ολλανδός Πρόεδρος τού Γιούρογκρουπ Γερούν Ντάισεμπλουμ, ο οποίος με τη δήλωσή του, αφύπνισε για μια ακόμη φορά τις συνειδήσεις τών «Νοτίων»! Ας θυμηθούμε τι είπε:
«Κατά τη διάρκεια της ευρωκρίσης, οι βόρειες χώρες τού ευρώ επέδειξαν αλληλεγγύη στις χώρες τής κρίσης. Ως Σοσιαλδημοκράτης θεωρώ την αλληλεγγύη ιδιαίτερα σημαντική. Ωστόσο όποιος την αξιώνει, έχει και υποχρεώσεις. Δεν μπορώ να ξοδεύω όλα μου τα λεφτά, για ποτά και για γυναίκες και στη συνέχεια να ζητάω την υποστήριξή σας. Αυτή η αρχή ισχύει σε προσωπικό, τοπικό, εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Αφελής, επιπόλαιος και στερεοτυπικός ο Πρόεδρος! Εάν θεωρεί πως το «κακό» με τις… Νότιες χώρες είναι «τα λεφτά για ποτά και για γυναίκες» που ξοδεύουν, θα έλεγα πως αυτό δεν είναι εξ’ ανάγκης… αρνητικό. Και μάλιστα, θα συνιστούσα στον Πρόεδρο να δοκιμάσει, ο… ενάρετος αυτός και εγκρατής άνθρωπος, μια τζούρα παρόμοιας εμπειρίας ακολασίας… Πέρα απ’ τα καλαμπούρια και τους ειρωνικούς υπαινιγμούς, ο εν λόγω Πρόεδρος είναι έξω από κάθε λογική και τούτο μάς θύμωσε. Επιπλέον μάς προσβάλλει αφού μας παρουσιάζει ως εξαχρειωμένους, υποταγμένους στο σεξ, μπεκρήδες, άμυαλους, επιπόλαιους, γενικώς… Νότιους.
Θυμάμαι αντίστοιχα στην Ιταλία, τον ανταγωνισμό μεταξύ τού ανεπτυγμένου οικονομικά Βορρά και του ταλαιπωρημένου Νότου, που έφτανε και σε ρατσιστικά επίπεδα. Πολλοί, από τους σνομπ Βορειοϊταλούς, θεωρούσαν τους κατοίκους τού ιταλικού Νότου «κατώτερους», «χωριάτες», «άξεστους» και τους απέδιδαν το απαξιωτικό επίθετο: «cafoni». Γνωρίζω πως το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες όπου οι κάτοικοι του Βορρά (υπό την προϋπόθεση της προηγμένης οικονομίας) έχουν σχηματίσει αρνητική αντίληψη για εκείνους του Νότου… Ένας ιδιότυπος ρατσισμός που υποβόσκει από παλιά, με μεγάλη επιρροή στις σχέσεις, ακόμα και στην κοινωνική εξέλιξη και στην κουλτούρα.

Το φραστικό ατόπημα του Προέδρου, αποδεικνύει πως δεν μπορεί να κατανοήσει αυτό που λείπει από τους Βόρειους λαούς… Τον διαφορετικό τρόπο έκφρασης, σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ των λαών. Θεωρεί πως «Ενωμένη Ευρώπη» (ΕΕ) σημαίνει κράτη με ενιαίες συνήθειες, ήθη, έθιμα, παραδόσεις. Μα, γίνεται Πρόεδρε; Πώς είναι δυνατό ένας Πρόεδρος ενός τόσο καθοριστικού, ισχυρού και τεράστιου ευρωπαϊκού θεσμού (που γιορτάζει και τα 60 χρόνια ίδρυσής του) να συμπεριφέρεται έτσι άστοχα (δίχως στοχασμό), δίχως γνώση και, εν τέλει, δίχως αιδώ; Μαθαίνω πως υπάρχουν έντονες διαμαρτυρίες και προτροπές να παραιτηθεί για τέτοιες προσβλητικές κουβέντες. Στα καθ’ ημάς τώρα, όχι πως δεν φαγώθηκε χρήμα. Ξοδεύτηκε άσκοπα και ντροπιαστικά, με κάθε λογής λαμόγια και κάτω απ’ το τραπέζι και βασίλεψε η κουτοπονηριά επί χρόνια, με κόμματα και πολιτική ζωή που έφερε στο χείλος του γκρεμού ολόκληρο το ελληνικό έθνος. Ας μην λέμε πάλι τα ίδια… Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος ασχολείται μαζί μας, μπας και βρει μια λύση, μαζί με τους άλλους. Εάν λοιπόν αυτός ο, εκ βαθέων… σοσιαλιστής, πολιτικός θεωρεί πως τα λεφτά δεν φαγώθηκαν από εξοπλιστικά προγράμματα, από παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές, από «υποχρεωτικές» μίζες, από ελληνικά και αλλοδαπά τρωκτικά, από τραπεζικές απαιτήσεις και τυφλά δάνεια, αλλά «από ποτά και γυναίκες», τότε είναι βαθιά νυχτωμένος…

Πάντως, παρόλο που οι δηλώσεις του μάς εκνεύρισαν, ως… Νότιοι που είμαστε, έχω την αίσθηση πως δεν θα γίνουμε ποτέ… τού Βορρά. Θα παραμείνουμε τής άποψης πως, αν οι λαοί δεν κρατήσουν τα χαρακτηριστικά τους, ΕΕ δεν γίνεται. Εάν το «παιχνίδι» τού διαχωρισμού Βορρά-Νότου δεν σταματήσει, εάν δεν υπάρξει αληθινό και σε κάθε επίπεδο κλίμα συνεργασίας, συμφιλίωσης, συναίνεσης και βαθύτερης κατανόησης, ΕΕ δεν γίνεται.
Ο Γερούν ατύχησε. Εμείς «οι Νότιοι» τής ΕΕ, αγωνιούμε, παλεύουμε, δρούμε, δημιουργούμε και σκεφτόμαστε κρατώντας τον χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής που καθορίζεται από το δικό μας γεωγραφικό Νότιο τοπίο…