Bleu, blanc, rouge

Αγγελική Σπανού 14 Νοε 2015

Το μπλε και το κόκκινο είναι τα αρχαία χρώματα του Παρισιού. Το λευκό ήταν το χρώμα της βασιλείας. Γι αυτό και δεν έγινε εύκολα η καθιέρωση της τρίχρωμης σημαίας ως εθνικού συμβόλου το 1794, πέντε χρόνια μετά την κατάληψη της Βαστίλης,

Από τη νύχτα της 13ης Νοέμβρη το μπλε-λευκό-κόκκινο είναι ο συνδυασμός που εκφράζει σε ολόκληρη τη Δύση το σοκ της ανοιχτής κοινωνίας μετά την φρικτή επίθεση του φανατικού ισλάμ.

Είμαστε όλοι Γάλλοι – και βαριά τραυματισμένοι. Εχουν χτυπηθεί οι βασικές μας βεβαιότητες, η εμπιστοσύνη στην γραμμικότητα της προόδου, η συλλογική αυτοπεποίθηση ότι καταλαβαίνουμε τον κόσμο γύρω μας, ότι μπορούμε να εξηγήσουμε σε ένα παιδί τι συμβαίνει και γιατί.

Για την πολύνεκρη τραγωδία στο Παρίσι δεν υπάρχουν και πολλά να πει κανείς, γιατί το ίδιο το γεγονός υπερβαίνει τα όρια της αναλυτικής μας ικανότητας, είναι απλώς αδιανόητο, δεν αντέχεται και γι αυτό δεν περιγράφεται παρά μόνο επιφανειακά και αμήχανα.

Είναι η 11η Σεπτεμβρίου της Ευρώπης – εκτός αν υπάρξει άλλη ίδια ή χειρότερη. Βρισκόμαστε σε πένθος και σε πόλεμο αλλά δεν ξέρουμε τη συνέχεια, ούτε καν μπορούμε να την φανταστούμε, πού και πότε κλείνει ο κύκλος της βίας, του παραλογισμού, του ασυγκράτητου μίσους στο όνομα κάποιου Θεού.

Μετά τη δολοφονία των σκιτσογράφων του Charlie Hebdo, εκτυλίχθηκαν συγκλονιστικές σκηνές αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας για την προστασία του πολιτισμού μας – αλλά η ζωή συνεχίστηκε.

Φωνάζουμε ότι η τρομοκρατία δεν θα μας φοβίσει, ότι δεν θα αλλάξει τον τρόπο ζωής μας, αλλά οι ψυχραιμότεροι βλέπουν ήδη ότι θα αναπτυχθεί ισλαμοφοβία και ξενοφοβία, ότι θα ενισχυθούν οι ακροδεξιές δυνάμεις, ότι θα κλείσουν σύνορα, ότι θα υψωθούν φράχτες χωρίς να χρειάζονται πια πολλά λόγια και δικαιολογίες, ότι η προσφυγική κρίση θα γίνει ο καταλύτης για εξελίξεις που δεν μπορούμε καν να υποθέσουμε.

Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι αλλάζουν όλα. Το δόγμα εσωτερικής ασφάλειας, ο τρόπος ανάγνωσης του ισλάμ, οι φόβοι μας, οι άμυνες μας, ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας και τον άλλο.

Το κλισέ της μιας πλευράς αναφέρεται στις δυτικές επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή αναζητώντας εκεί τη βαθιά αιτία της μανίας των τζιχαντιστών, ενώ απέναντι βρίσκονται όσοι θεωρούν ότι τώρα δικαιώνονται για τις επιφυλάξεις τους απέναντι στην πολυπολιτισμικότητα. Στη μέση υπάρχουν όσοι αναρωτιούνται πώς αφέθηκε το τέρας του τζιχαντισμού να μεγαλώσει τόσο και να κυκλοφορεί ανάμεσά μας, πόσα πετροδολάρια και πόσες βόμβες χρειάστηκαν για να βρεθούμε σε θέση άμυνας απέναντι σε αποφασισμένους να σκοτωθούν για να σκοτώσουν.

Το γεγονός είναι τόσο φοβερό που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ούτε λόγια ούτε σκέψεις για να το μεταφέρουν από μέσα έξω. Είναι ό,τι αισθάνεσαι. Ενα φρικτό τέλος – ψευδαισθήσεων, ελπίδας, αθωότητας, πίστης στην ελευθερία, της μεταπολεμικής αφέλειας ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά κάτι χειρότερο.