Βιβλιοθεραπεία: Φέρνει το διάβασμα την ευτυχία;

dimart 03 Μαρ 2015

Ιστορίες ανάγνωσης #34 — μια στήλη για επίμονους αναγνώστες, γραμμένη από λάτρεις της ανάγνωσης
—της Hephzibah Anderson / BBC Cutlure | Μετάφραση για το dim/art: Γιώργος Θεοχάρης—

Η Hephzibah Anderson εξηγεί ότι δεν είναι μόνο τα βιβλία αυτοβοήθειας που μπορούν να βελτιώσουν την ευημερία μας – και η μυθοπλασία μπορεί να αποδειχτεί θεραπευτική.

Για τους συγγραφείς οδηγών αυτοβοήθειας, κανένα ανθρώπινο πρόβλημα δεν είναι πολύ μεγάλο ή πολύ μικρό. Θέλετε να αποκτήσετε καλύτερη φυσική κατάσταση, να γίνετε πλουσιότεροι ή ευτυχέστεροι μέσα το 2015; Υπάρχουν βιβλία γι’ αυτές τις επιθυμίες – ολόκληρα ράφια. Ελπίζετε να αυξήσετε την αποδοτικότητα, την αποφασιστικότητα και τη δημιουργικότητά σας τους επόμενους μήνες; Υπάρχουν τίτλοι και γι’ αυτές τις επιθυμίες σας.

Υπό το βάρος των εξαγγελιών που πολλοί από μας κάνουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, στρεφόμαστε αγεληδόν στα βιβλία αυτοβοήθειας, ελπίζοντας να βρούμε στις σελίδες τους τον καλύτερό μας εαυτό. Αλλά ένα βιβλίο δεν χρειάζεται να είναι εκφοβιστικό ή προτρεπτικό για να αφήσει το αποτύπωμά του. Η αλήθεια είναι ότι η καλή λογοτεχνία μάς αλλάζει, και οι ολοένα αυξανόμενες ερευνητικές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για να θωρακιστούμε στη μάχη των προκλήσεων της ζωής είναι να στραφούμε στη μυθοπλασία. Ας σκεφτούμε το ζήτημα όχι ως αυτοβοήθεια, αλλά ως «βιβλιοβοήθεια».

Έχει αποδειχθεί ότι το διάβασμα οξύνει την αναλυτική σκέψη, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να διακρίνουμε καλύτερα τα πρότυπα συμπεριφοράς. Πρόκειται για ένα εύχρηστο εργαλείο όταν το ζητούμενο είναι η κατανόηση της περίπλοκης ανθρώπινης συμπεριφοράς, είτε της δικής μας είτε των άλλων. Ιδιαίτερα η μυθοπλασία μπορεί να βελτιώσει τις κοινωνικές σας δεξιότητες και να συμβάλει στη συναισθηματική σας εμπλοκή. Πέρσι, το Journal of Applied Social Psychology δημοσίευσε ένα άρθρο στο οποίο αποδεικνυόταν ότι η ανάγνωση των περιπετειών του Χάρι Πότερ έκανε τους νέους στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία πιο θετικά διακείμενους προς τις στιγματισμένες μειονότητες, όπως είναι, λ.χ., οι πρόσφυγες. Και το 2013, ψυχολόγοι στο New School for Social Research διαπίστωσαν ότι η λογοτεχνία βελτίωσε την ικανότητα των ανθρώπων να αντιλαμβάνονται και να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων.

Θεωρούμε τα μυθιστορήματα ως περιβάλλοντα εντός των οποίων ο αναγνώστης χάνεται ξεχνώντας τα προβλήματά του· παρ’ όλα αυτά, όταν επανέρχεται στην πραγματικότητα, φέρει εντός του την έμπνευση που άντλησε από τους αγαπημένους του χαρακτήρες. Σε μια μελέτη του 2012, την οποία εκπόνησαν ερευνητές στο Ohio State University, διαπιστώνεται ότι η διαδικασία αυτή μπορεί πραγματικά να αλλάξει τη συμπεριφορά του αναγνώστη. Σε ένα πείραμα, όσοι από τους συμμετέχοντες ταυτίστηκαν έντονα με έναν μυθοπλαστικό χαρακτήρα ο οποίος ξεπέρασε διάφορα εμπόδια στην προσπάθειά του να πάει να ψηφίσει αποδείχτηκε ότι ήταν πολύ πιο πιθανό να πάνε οι ίδιοι να ψηφίσουν στις πραγματικές εκλογές.

Διαβάστε την συνέχεια στο dim/art