Η περίοδος της πανδημίας (Covid-19) και οι συνθήκες, που έχουν διαμορφωθεί γενικότερα στο πλαίσιο της εξέλιξης, πιστοποιούν με μεγάλη σαφήνεια την έλλειψη συνεκτικών αξιών στις σύγχρονες κοινωνίες και την αδυναμία διαχείρισης της πραγματικότητας με λειτουργικό τρόπο, χωρίς να δημιουργούνται επικίνδυνες ανισορροπίες γεμάτες βία τόσο στο εσωτερικό τους όσο και μεταξύ τους.
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, ο βιασμός και η εκπόρνευση κοριτσιών, η αύξηση των γυναικοκτονιών, η βίαιη συμπεριφορά παιδιών και γενικότερα ανηλίκων, η συρρίκνωση της αξιοπιστίας των θεσμών (π.χ. εμπλοκή αστυνομικών σε παράνομη διακίνηση προσφύγων), η άνοδος του βαθμού διακινδύνευσης στο γεωπολιτικό πεδίο και πολλές άλλες παράμετροι της κοινωνικής δυναμικής συνθέτουν ένα μη βιώσιμο μίγμα σε βάθος χρόνου, το οποίο θα διευρύνει ακόμη περισσότερο τα όρια του, διότι δεν αντιμετωπίζονται τα γενεσιουργά αίτια, αλλά γίνεται διαχείριση των επιπτώσεων.
Η σεξουαλική κακοποίηση και εκπόρνευση 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό λειτούργησε ως καταλύτης για την δημοσιοποίηση πολλών απόψεων και προτάσεων για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων, τα οποία εντοπίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ειδικά στην Ελλάδα σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία 1 στα 6 παιδιά δέχεται κάποια μορφή σεξουαλικής βίας και σε 9 στις 10 περιπτώσεις ο ασκών την βία προέρχεται από το στενό φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον (Kathimerini online, 13.10.2022).
Ο δημόσιος διάλογος, που προκαλείται, δείχνει, ότι η κοινωνία αποφεύγει να συζητήσει ανοιχτά, ενώ τονίζεται η ανάγκη ενημέρωσης των παιδιών από γονείς και εκπαιδευτικούς για τον κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης τους. Ταυτοχρόνως τρομάζει, όταν πληροφορείται, ότι σύμφωνα με στοιχεία από την ΕΛΑΣ 294 παιδιά κακοποιήθηκαν σεξουαλικά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022.
Σημαντικό εργαλείο για την εκμετάλλευση ανηλίκων είναι η ηλεκτρονική τεχνολογία, μέσω της οποίας προωθείται η παιδική πορνογραφία και οι βιασμοί ανηλίκων.
Στην Γαλλία λειτουργούν περίπου 11.000 ηλεκτρονικές διευθύνσεις παιδικής πορνογραφίας. Έχουν δε εντοπισθεί ηλεκτρονικές σελίδες, που αναμεταδίδουν απευθείας βιασμούς ανήλικων κοριτσιών και αγοριών.
Στην Μεγάλη Βρετανία το Ίδρυμα Παρακολούθησης Διαδικτύου από το 1996 μέχρι σήμερα (2022) έχει ασχοληθεί με 2 εκατομμύρια περιπτώσεις. Οι μισές έχουν σχέση με την εικονική παρουσίαση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Βέβαια ως προς τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις παιδικής πορνογραφίας η Ολλανδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι στις δύο πρώτες θέσεις και ακολουθεί η Γαλλία.
Αυτό δεν σημαίνει, ότι μόνο σε αυτές τις χώρες ευδοκιμεί η κακοποίηση παιδιών. Στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Ρώμη πρόσφατα 33χρονος πατέρας συνελήφθη για σεξουαλική κακοποίηση της μόλις 2 ετών κόρης του. Μέσα δε από έρευνα στον υπολογιστή του προέκυψε και σεξουαλική εκμετάλλευση 15χρονου αγοριού.
Στην Ελλάδα κατά την διάρκεια της πανδημίας (Covid-19) αυξήθηκαν τα περιστατικά κακοποίησης. Διπλασιάσθηκε η σεξουαλική κακοποίηση κοριτσιών. Σύμφωνα με την προϊστάμενη της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης Ελένη Ζαγγελίδου από το 2020 έως το 2022 η σεξουαλική κακοποίηση κοριτσιών ήταν σχεδόν διπλάσια. Σημειώνεται, ότι αυτή η υπηρεσία καλύπτει 1.200.000 πολίτες.
Το 2021 και το 2022 κατεγράφη αυξητική τάση και το 65% - 75% των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση αφορούσε παιδιά ηλικίας 3 έως 7 ετών, ενώ το 92% των δραστών ανήκει στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον. Περιττό να τονισθεί, ότι «τα εγκλήματα, που διαπράττονται σε βάρος παιδιών και ανηλίκων μένουν στην πλειοψηφία τους κρυφά» (Απόστολος Αθανασιάδης, πρόεδρος Ιατρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης και καθηγητής ΑΠΘ).
Τέλος ανάλογες μη βιώσιμες συνθήκες ως προς την συνοχή των κοινωνιών σε πλανητικό επίπεδο διαμορφώνονται και στο πλαίσιο της γεωπολιτικής δυναμικής.
Το δεύτερο 15θήμερο του Οκτώβρη 2022 το ΝΑΤΟ έκανε ασκήσεις προστασίας της Ευρώπης με ατομικά όπλα. Από το άλλο μέρος η Ρωσία απειλεί με χρήση πυρηνικών όπλων στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία.
Και στο γεωπολιτικό πεδίο γίνεται εμφανής η απουσία συνεκτικών αξιών με προσανατολισμό την ειρηνική χωρίς ανισότητες συνύπαρξη και την πραγμάτωση του ανθρώπινου και του κοινωνικού συμφέροντος. Η έλλειψη συνοχής διαπερνά πλέον τις σχέσεις των κοινωνιών μεταξύ τους, αν και σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης η αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση αποτελεί δομικό στοιχείο της πορείας τους προς το μέλλον.
Η έλλειψη συνοχής είναι εμφανές, ότι οφείλεται στην μη αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων, τα οποία σχετίζονται άμεσα με το σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας των κοινωνιών.
Η διαχείριση της πραγματικότητας δεν στηρίζεται σε ηθικές αξίες, οι οποίες είναι προϊόν των σχέσεων και της συμβίωσης των ανθρώπων τόσο στις τοπικές κοινωνίες όσο και στο πλαίσιο της παγκόσμιας κοινότητας. Οι σύγχρονες κοινωνίες λειτουργούν με σημείο αναφοράς πρότυπα, τα οποία εργαλειοποιούν την ανθρώπινη οντότητα και τον ρόλο της στα διάφορα κοινωνικά συστήματα με στόχο την διασφάλιση της λειτουργικότητας και της οικονομικής τους απόδοσης.
Για αυτό δεν υπερβαίνει την ηθικολογία ο δημόσιος διάλογος σχετικά με την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, τους βιασμούς γυναικών και τους θανάτους σε συνθήκες πολέμου, όπως στην Ουκρανία εξαιτίας του σκληρού γεωπολιτικού ανταγωνισμού.
Τα μονοδιάστατα καταναλωτικά πρότυπα και η οπτική της πρόσδωσης νοήματος στη ζωή με σημείο αναφοράς το θέαμα και την εντύπωση, που προκαλεί, στηρίζονται στην επικοινωνιακή διάσταση της κοινωνικής λειτουργίας. Με αυτό τον τρόπο βέβαια η κοινωνική συνοχή εξαρτάται από τα μέσα επικοινωνίας και την διαχείριση τους και όχι από την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής συνείδησης. Ο ανθρώπινος παράγων ουσιαστικά μετατρέπεται σε συστημικό εργαλείο με βίαια χαρακτηριστικά.
Αυτές οι παράμετροι της ατομικής και συλλογικής δραστηριοποίησης στις σύγχρονες κοινωνίες διαμορφώνουν αντιφατικές και χωρίς συνοχή συνθήκες διαχείρισης και βίωσης της πραγματικότητας, οι οποίες επιτρέπουν την χρησιμοποίηση της βίας χωρίς ηθικό προσανατολισμό σε συνδυασμό με την επιδίωξη ικανοποίησης ανάλογης κατεύθυνσης στοχεύσεων.
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, οι γυναικοκτονίες, ο βιασμός και η εκπόρνευση κοριτσιών, η απουσία συνεκτικών αξιών στο γεωπολιτικό πεδίο και στις σχέσεις των κοινωνιών θέτουν τον ανθρώπινο παράγοντα προ των ευθυνών του για την οικοδόμηση λειτουργικών αξιών ως προς την αναγκαία συνοχή της κοινωνικής δραστηριοποίησης.
Το θέμα είναι, αν είναι εφικτή η ανάληψη τους σε λειτουργικό χρόνο χωρίς την πρόκληση επικίνδυνων αναταράξεων. Δεν είναι εύκολο, διότι συνεπάγεται βαθιές τομές και αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας και στην οπτική προσέγγισης της πραγματικότητας, οι οποίες θα επιφέρουν ριζικές δομικού χαρακτήρα διαφοροποιήσεις στον τρόπο ζωής και στην καθημερινότητα.