Βαρύ το τίμημα της Ευρωπαϊκής επιλογής

Δημήτρης Καλουδιώτης 23 Μαρ 2013

Στο προηγούμενο σημείωμα, το οποίο είχε γραφεί πριν την απόφαση του Γιουρογκρούπ που έβαλε φωτιά στην Κύπρο, αναφερόμουν στην  κατάσταση που παρελάμβανε ο νέος πρόεδρος:

.

«Το κράτος» του Παπαδόπουλου και του Χριστόφια. Mια  Βουλή εναρμονισμένη και μια κοινωνία σε ανάλογο κλίμα (αν και αυτό δεν είναι τόσο βέβαιο. Τα ΜΜΕ «κατασκευάζουν» εικόνες, ενώ πληροφορίες από την Κύπρο λένε πως οι πολίτες, μάλλον αμήχανοι, αναμένουν τις εξελίξεις).

.

Έχουν ήδη ειπωθεί τόσα πολλά για την διαχείριση της Κυπριακής κρίσης.  Από την μεριά μου,  και δεν είμαι ειδικός, θα ήθελα να κάνω τρις επισημάνσεις.

.

Α. Η πολιτική διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης(ΕΕ), υπό τους Γερμανούς συντηρητικούς, είναι ακατάλληλη για να διαχειριστεί μια τόσο πολύπλοκη ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Παρά το γεγονός ότι ακουμπά σε μια πλευρά της κρίσης, την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης.

.

Για το δημοσιονομικό όμως εκτροχιασμό    έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες, όταν δεν επέδειξε την αναγκαία ηγετική πολιτική διεύθυνση,  που τις αναλογούσε, ήδη από την έναρξη λειτουργίας της Ευρωζώνης .

.

Τώρα με την εν πολλοίς ατελέσφορη διαχείριση των κρίσεων στον ευρωπαϊκό Νότο οι πρωτοβουλίες της, ,  δεν παράγουν αξιοπιστία. Τις αξιοποιούν οι κάθε είδους λαϊκιστές που όσο πιο απομακρυσμένοι στις αδύναμες περιφερειακές χώρες και από τις ευθύνες για την σωτηρία της ΕΕ, τόσο το χειρότερο. Η αμηχανία, που εκδηλώνεται στην Γερμανία και στα ηγετικά κλιμάκια της ΕΕ,  μετά το φιάσκο της Λευκωσίας,  δείχνει ότι η επάνοδος στην ομαλότητα και την ανάκαμψη καθίσταται όλο και δυσκολότερη. Ίσως το ατύχημα τελικά να είναι ενώπιον της ίδιας της ΕΕ.

.

Β  Εκείνο που θέλω και πάλι  να τονίσω είναι πως η επιλογή του 2004, το όχι στο σχέδιο Ανάν- και δεν ζητώ να διαγραφούν τα γεγονότα- οδήγησε, παρά τους ευσεβείς πόθους, στην μεγαλύτερη απομάκρυνση της Κύπρου, τόσο από την ΕΕ, όσο και από την Ελλάδα[1]. Έτσι  η ένταξη της στην ΕΕ λειτούργησε υπό τέτοιους πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους, ώστε και το πολιτικό σύστημα και οι πολίτες θεώρησαν την ΕΕ, σε αντίθεση με   τους Ρώσους και άλλους ολιγάρχες και τις χώρες τους, ως σημαία ευκαιρίας, δηλαδή χωρίς υποχρεώσεις. Διαφωτιστική είναι η πολιτεία Χριστόφια το 2004 ,από την εκλογή του αλλά και μετά στη φάση της ανοικτής κρίσης. Όπως και του Αρχιεπισκόπου και της εκκλησίας της Κύπρου. Το περιβάλλον  το οποίο διαμορφώθηκε  αυτή την σπάταλη δεκαετία , ελάχιστη σχέση είχε με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Το γεγονός αυτό καθιστά πολύ δύσκολη την προσαρμογή στις τωρινές δύσκολες ευρωπαϊκές συνθήκες.

.

Οι Κύπριοι εξακολουθούν περισσότερο κι από τους «Ελλαδίτες» να ονειρεύονται χαμένους παραδείσους. Άλλωστε οι ορίζοντες μιας μικρής διχοτομημένης χώρας, τα ηγετικά μεγέθη, ποιοτικά και ποσοτικά, είναι οριακά[2] και το τωρινό διακύβευμα μεγάλο. Μια μικρή απομονωμένη κοινωνία με ταγούς μπλεγμένους, σε ένα πολύπλοκο(πολυπλόκαμο), πάνω από τις δυνάμεις τους, σύστημα,  αφήνεται να οδεύσει, μέσω αυταπατών, στην  αυτοκαταστροφή.

.

Στην Κυπριακή (και στην Ελλαδική) κοινωνία διακινείται καθ’ υπερβολή η άποψη περί μη επαρκούς  εκμετάλλευσης της στρατηγικής θέσης της Κύπρου και της Ελλάδας . Εκείνο που υποβαθμίζεται αντίθετα είναι ότι η ευρωπαϊκή επιλογή αφορά πρωτίστως την οργάνωση και λειτουργία του δημόσιου βίου, με την ευρύτητα του όρου, των δύο χωρών, σε ένα συγγενές, ιστορικά καταξιωμένο, το ευρωπαϊκό, περιβάλλον.

.

Αυτή η   έλλειψη, προσανατολισμού κυρίως, εμποδίζει τις κοινωνίες μας να προοδεύουν και επομένως να αξιοποιούν και τα, όντως ισχυρά,  στρατηγικά τους πλεονεκτήματα. Η προτεραιότητα π.χ. στην εκ των προτέρων χρησιμοποίηση των υδρογονανθράκων  για την επίλυση του προβλήματος της Κύπρου  συνδέεται με καθυστερημένες «ολιγαρχικές» αντιλήψεις (και συμφέροντα) συντηρητικής ή και «αριστερής» (Τσαβικής) απόχρωσης…

.

Γ. Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει τις εξελίξεις μετά και την αρνητική απόφαση της Κυπριακής Βουλής, και όσα επακολούθησαν, ως τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές.

.

Η εικόνα που παρουσιάζει το πολιτικό, και όχι μόνο,  σύστημα της Κύπρου, προμηνύει  τα χειρότερα. Είναι κρίμα, αντί της νηφάλιας  αντιμετώπισης μιας δύσκολης εθνικής περιπέτειας , αυτός ο μικρομεγαλισμός, αυτή η μεταδοτική λατρεία της «αντιστασιακότητας» (κάτι θυμίζει) στο πιο επαρχιακό  και παράλληλα  η αγωνιώδης αναζήτηση σωτήρων σε Ανατολή και Δύση. Και μάλιστα όχι μόνο από τους συνήθεις  της πολιτικής νομενκλατούρας  αλλά και από ένα πολιτικό που έχει  πληρώσει ακριβά αυτή την νοοτροπία, όπως ο πρόεδρος Αναστασιάδης[3].

.

Η στάση της Κύπρου δεν απαλλάσσει την ΕΕ, και την συντηρητική  Γερμανική ηγεσία, από τις ευθύνες της. Αλλά ταυτόχρονα, και  τα δυο ελληνικά κράτη, φοβούμαι πως έχουμε εισέλθει, μέσω του Κυπριακού «ατυχήματος», σε νέα δίνη.

.

.


.

.

[1] Παρά τα περί του αντιθέτου από εκείνους που στήριξαν τον Τ. Παπαδόπουλο και διάφορους άλλους από Δεξιά και Αριστερά που ομιλούν ανεύθυνα για δεύτερο περήφανο Όχι.  Είναι επίσης χαρακτηριστική η αδυναμία του Ελληνικού πολιτικού κόσμου να βοηθήσει εποικοδομητικά.

.

[2] Αυτός ήταν και ο βαθύτερος λόγος της επιδίωξης της  ένταξης, ενωμένης  της Κύπρου, στην ΕΕ .

.

.

.

[3] Αντιγράφω  από σχόλιο της  προοδευτικής εφημερίδας της Κύπρου με τον εμβληματικό τίτλο ο  Πολίτης. « Εδώ και δύο χρόνια ο τέως πρόεδρος (ο Χριστόφιας)αναζητούσε οικονομική βοήθεια από την Μόσχα ,το Πεκίνο κα αλλού, αλλά ουδείς εδέησε να βοηθήσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε να δώσει στην Κύπρο τα 10 δις ζητώντας να εξεύρει  τα υπόλοιπα 6 με δικά της μέσα που θα απαιτηθούν να ξαναμπεί στις αγορές. Αν στην Κύπρο το 10 δις από την Ευρώπη , σε ένα τραπεζιτικό σύστημα που έχει καταρρεύσει, δεν θεωρούνται αλληλεγγύη, τότε κάποιοι θα έπρεπε να επανακαθορίσουν τη σημασία της έννοιας…»

.

.