Μέσα σ’ αυτή τη νοσηρή, πλέον, εσωστρέφεια, δεν έχουμε το κουράγιο να πανηγυρίσουμε ούτε τη μεγάλη νίκη του Ομπάμα. Λίγα έχουν γραφτεί και στη «Μ» για τη σημασία της, παρόλο που είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι από μας ξενυχτήσαμε από αγωνία το σχετικά μακρύ βράδυ των αποτελεσμάτων.
Ηχηρό το μήνυμα που ήρθε από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η πλειοψηφία της μεγάλης χώρας, επιμένει να στηρίζει τόσο μια εσωτερική πολιτική κοινωνικού εκσυγχρονισμού, πολλές φορές κόντρα στην κυρίαρχη παράδοσή της, αλλά και παγκόσμιας συνεννόησης σε μια εποχή θυελλών και επανακαθορισμών στις περισσότερες γωνιές του πλανήτη. Η προοδευτική Αμερική στηρίζει άλλωστε έναν διανοούμενο της πολιτικής, απέναντι στην -υποτίθεται- κυνική αποτελεσματικότητα που προέβαλε ο αντίπαλός του. Και μόνο οι πιθανότητες εκλογής μιας τέτοιας ηγεσίας στις ΗΠΑ, ενέτειναν την καταθλιπτική, ούτως ή άλλως, ατμόσφαιρα… Η προοδευτική Αμερική στηρίζει έναν πολιτικό που ήρθε από το μέλλον, ανοίγοντας τα παράθυρα της αμερικάνικης κοινωνίας, η οποία, όπως και οι περισσότερες κοινωνίες των αναπτυγμένων χωρών, έχουν τα τελευταία χρόνια την τάση να ακυρώνουν κατακτήσεις, επιστρέφοντας στη συντήρηση και την εθνική αναδίπλωση. Και είναι περιττό να πούμε πως η επικράτηση για δεύτερη τετραετία της «ευρωπαϊκής» πολιτικής σχολής στην Αμερική, πόσο είναι χρήσιμη σε μια εποχή που όλος ο αναπτυγμένος κόσμος, η Ευρώπη, αισθάνεται τις δυνάμεις της να μειώνονται, ενώ δεν έχει διαμορφώσει ενιαία στρατηγική ξεπεράσματος των δυσκολιών. Από αυτήν την άποψη, είναι χαρακτηριστική η ανακούφιση που εκπέμφθηκε από σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες .
Ο Ομπάμα κατάφερε, παρά τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης, να διαμορφώσει μια στρατηγική οπτική αντιμετώπισής της, η οποία αποτελεί σημαντικό οδηγό για τον προοδευτικό κόσμο. Μέσα από τις συνθέσεις της υπάρχουσας εμπειρίας και όχι μέσω της καταφυγής σε δεξιούς ή αριστερούς φονταμενταλισμούς. Τόσο στην προώθηση των εσωτερικών εκσυγχρονισμών της Αμερικής και γενικότερα των αναπτυγμένων κοινωνιών, «…η πολιτική στρατηγική Ομπάμα δεν συνιστά καταφυγή σε κάποιο “νεο-κρατιστικό φονταμενταλισμό”, ούτε αποτελεί πλήρη άρνηση του νεοφιλελεύθερου παραδείγματος, ούτε ενσωματώνεται σ’ αυτό – αλλά προβάλλει ως σύνθεση, ως μείγμα θετικής αντιμετώπισης της μεταπολεμικής εμπειρίας στη διαχείριση της οικονομίας, με επιδίωξη το άνοιγμα νέας περιόδου περιορισμού των τεράστιων ανισοτήτων και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής», γράφαμε με τον Ξ . Γιαταγάνα σε ένα άρθρο μας στο ΒΗΜΑ των Ιδεών, τον Ιούνιο του 2009 (αναρτήθηκε και στο ppol.gr, τον Ιούλιο του 2009).
Όσο και στη διαμόρφωση νέου πλαισίου στις διεθνείς σχέσεις, «… με την αξιοσημείωτα θαρραλέα αποδοχή από τον πρόεδρο Ομπάμα του πολυπολικού πλαισίου που διαμορφώνεται στον κόσμο, πράγμα που συνεπάγεται το τέλος του μονοπολισμού και της διαχείρισης του κόσμου από μία και μόνο υπερδύναμη…» (στο ίδιο άρθρο). Και το γεγονός αυτό, φάνηκε στον τρόπο που διαχειρίστηκε όλες τις μεγάλες κρίσεις, ιδιαίτερα στην πρόσφατη Αραβική άνοιξη που ακόμα δεν έχει βρει τον ήρεμο δρόμο της.
Η εμπειρία από την πρώτη τετραετία Ομπάμα, αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, η οποία είναι μπροστά μας και μόνο με τη συνεργασία και των ΗΠΑ θα γίνει κατορθωτό το ξεπέρασμά της. Ακόμη περισσότερο χρήσιμη θα είναι η παρουσία του στις διεθνείς σχέσεις. Σε μια εποχή επανακαθορισμών, πολλές φορές αιματηρών, είναι κρίσιμο να αντιμετωπιστούν από ηγεσίες που διαθέτουν στρατηγικό εκτόπισμα και σύγχρονο προσανατολισμό. Για την Ελλάδα των ψυχοφθόρων ψηφοφοριών για το τρίτο μνημόνιο, η είδηση της εκλογής του ήταν βάλσαμο. Και ίσως ήρθε πλέον η εποχή και στη χώρα μας να ξεπεραστεί αυτός ο ηλίθιος και διαρκής αντιαμερικανισμός, ενώ οι εποχές έχουν αλλάξει. Ακόμα και το ΚΚΕ έπαψε να τον έχει στην κορυφή των καθημερινών περιπάτων των επαγγελματιών της διαμαρτυρίας.
Οι δυνάμεις που δίνουν τη μάχη, η οποία πολλές φορές φαίνεται άπελπις για τη σωτηρία της χώρας μέσα στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς, ίσως βρίσκουν το σοβαρότερο αρχιμήδειο στήριγμα για μια νέα αρχή έντασης των προσπαθειών σε όλα τα επίπεδα. Από Δευτέρα «τα δύσκολα τώρα όντως αρχίζουν» και η εκλογή Ομπάμα είναι καλός οιωνός…