Αυταπάτες

Κίμων Χατζημπίρος 09 Φεβ 2019

Μια χώρα πίστευε ότι αρκούσε το ένδοξο πολιτιστικό παρελθόν της για να τροφοδοτείται αιωνίως από όλους όσοι το θαυμάζουν. Χάρη σε αυτό απέκτησε την ανεξαρτησία της, με στρατιωτική επέμβαση από το εξωτερικό. Στα 200 χρόνια παρουσίας της ως κράτος, λόγω και της γεωπολιτικής θέσης της, πέτυχε διαδοχικές εδαφικές επεκτάσεις, στηριζόμενη σε επιτυχείς συμμαχίες. Ωστόσο, κήρυξε τουλάχιστον 5 πτωχεύσεις και ήταν χρεωκοπημένη συνολικά επί δεκαετίες. Συμπαρατάχθηκε με τους νικητές σε δύο παγκόσμιους  πολέμους, ωστόσο κατάφερε επί χρόνια μετά την λήξη τους να παραμείνει σε κατάσταση εξωτερικής ή εμφύλιας σύρραξης και να υποστεί τεράστιες καταστροφές. Όταν οι περίοδοι των πολέμων τελείωσαν, δημιούργησε γρήγορο πλούτο και άνοδο του βιοτικού επιπέδου, γρήγορα όμως αφέθηκε στην γοητεία της εύκολης κατανάλωσης. Αποκτώντας σκληρό νόμισμα κατάφερε να απαλλαγεί από τον πληθωρισμό, εκμεταλλεύτηκε όμως το φθηνό χρήμα για να δανεισθεί υπέρμετρα και να το ξοδέψει αντιπαραγωγικά. Έκτισε π.χ. εκατομμύρια εξοχικά σπίτια και τα εφοδίασε με πολυτελή πλακάκια, είδη υγιεινής και συσκευές, αν και παρέμεναν κλειστά για 10 ή 11 μήνες τον χρόνο.

Οι πρόσφατες επιδόσεις της χώρας σε όλους τους διεθνείς οικονομικούς και ποιοτικούς δείκτες απογοητεύουν. Κατατάχθηκε 108η ανάμεσα σε 162 ως προς την οικονομική ελευθερία, 87η ανάμεσα σε 137 ως προς την ανταγωνιστικότητα, 69η ανάμεσα σε 164 ως προς την διαφθορά, 99η ανάμεσα σε 157 ως προς την ευτυχία, 29η ανάμεσα σε 29 ανεπτυγμένες οικονομίες ως προς την δίκαιη ανάπτυξη. Από  τις πρώτες χώρες σε φατριασμό, γραφειοκρατία,  ποσοστό συνταξιούχων, παχυσαρκία, κατανάλωση αντιβιοτικών, τοκετούς με καισαρική, πνιγμούς, κάπνισμα, τροχαία ατυχήματα, τηλεθέαση, πολεοδομικές αυθαιρεσίες, στρατιωτικές δαπάνες, κινήματα κατά των ανεμογεννητριών, απονομή τιμών αρχηγού κράτους σε εικόνες και φλόγες. Από τις τελευταίες σε ποιότητα εκπαίδευσης, δημόσια κριτική του έθνους και της εκκλησίας, εξοικονόμηση ενέργειας, κατάσταση πεζοδρομίων, ανακύκλωση, ανάγνωση εφημερίδων, δωρητές οργάνων.

Επί δύο αιώνες πορεύτηκε με σκαμπανεβάσματα. Οι ξένοι υποστηρικτές, με κριτήριο την πολιτιστική και γεωπολιτική της αξία, δεν την αφήνουν μεν να καταρρεύσει οριστικά, εκτιμούν όμως ότι τα προβλήματα θα επανέρχονται συνεχώς, αφού εμφανίζεται ανεπίδεκτη ουσιαστικής κατανόησης του σύγχρονου κόσμου. Θα επιθυμούσαν να υποστηρίξουν ορθολογικούς πολιτικούς που προσπαθούν να πείσουν την κοινωνία να ξεπεράσει τον εαυτό της και να άρει τα παραδοσιακά εμπόδια, όπως διογκωμένο Δημόσιο, γραφειοκρατία και διαφθορά. Αναρωτιούνται όμως μήπως καταφέρνει περισσότερα κάποιος πολιτικός λιγότερο συμβατικός, όπως ένα αδίστακτο παλληκάρι, που δεν τρέφει αυταπάτες περί εκλογίκευσης μιας χώρας-απέραντο-φρενοκομείο, που χρησιμοποιεί έξυπνα ψεύδη σε μια κοινωνία εθνικών μύθων και θεωριών συνωμοσίας, που επιλύει αποφασιστικά χρόνιες ακατανόητες τοπικές αντιδικίες και μαζεύει πλεονάσματα από μικρομεσαίους που είχαν ωφεληθεί υπερβολικά τις εποχές των παχιών αγελάδων.

Έχοντας οδυνηρή εμπειρία επί διακόσια χρόνια, οι υποστηρικτές ίσως έχουν πάψει να ελπίζουν στην αυτογνωσία της χώρας. Μήπως θεωρούν ότι, αφού η ορθολογική επανάσταση έχει καθυστερήσει επί αιώνες,  η «bonne pour lOrient» είναι μια βολική λύση;