Όπως φαίνεται ο Σύριζα ενάμισι πλέον χρόνο μετά της εκλογές, αν και άργησε, εισέρχεται στην αναμενόμενη κρίση. Η περίπτωση Κοντονή μάλλον άνοιξε τους ασκούς. Άλλωστε η καθημερινή πρακτική του στην τρέχουσα πολιτική με χαρακτηριστικά παραδείγματα την εξωτερική και την πρόταση δυσπιστίας κατά του υπουργού Οικονομικών ήδη δημιουργεί καταστάσεις κρίσης στο εσωτερικό του.
Ο Σύριζα φαίνεται ότι δεν βρίσκει χώρο να κινηθεί ως αξιωματική αντιπολίτευση. Η εν γένει κομμουνιστογενής Αριστερά, σε όλες τις εκδοχές της, όχι μόνο στην Ελλάδα, διατηρεί συνήθως ένα μειοψηφικό παρελθοντικό λόγο. Ας μη μας ξεγελάει το γεγονός των ειδικών συνθηκών 2010-15 που τον έφερε στην εξουσία. Ως χώρα στην άκρη του Δυτικού συστήματος υφιστάμεθα, σε περιόδους μεγάλης κρίσης, την εισβολή στο σύστημα δυνάμεων του τύπου του Σύριζα από τα Αριστερά, του Καμένου ή της Χρυσής Αυγής από τα Δεξιά αλλά και της δικτατορίας ή των εμφυλίων παλιότερα. Αντισυστεμικών δυνάμεων Made in Greece. Αλλά πρέπει να περάσουν μερικές δεκαετίες για να έχουν πιθανότητες επανόδου.
Εν ολίγοις το πολιτικό προσωπικό του Σύριζα είναι εθισμένο σε ένα διχαστικό λόγο ενώ στην χώρα πάει να παγιωθεί ένα κλίμα πολιτικής ατμόσφαιρας συναγωνιστικό παρά διχαστικό. Δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να εκπροσωπεί μια πιο κρατιστική φιλελεύθερη εκδοχή, μια σοσιαλδημοκρατική κεντροαριστερά. Ούτε καν ένα αντιδεξιό παλαιοπασοκισμό. Τα στελέχη του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ που εντάχθηκαν στον Σύριζα διακινούν ένα τόσο καθυστερημένο λόγο τον οποίο δεν μπορεί να διαχειριστεί ούτε καν ο Τσίπρας.
Αντίθετα εκδοχές ενός λάιτ, ως προς την «θεωρητική» συνέπεια, και ταυτόχρονα πιο ριζοσπαστικού ως προς την διχαστική πρακτική, παράλληλα με το ΚΚΕ, φαίνεται ότι μπορεί να επιβιώσει στη χώρα μας. Εκεί λογικά θα κινηθεί, εκόν άκων, ο Σύριζα.
Πώς λοιπόν θα εκδηλώνεται στη συνέχεια η σοβούσα κρίση στο Σύριζα ;
Ίσως σε πρώτη φάση θα έχουμε μια αδιέξοδη διαγεννεακή κρίση. Αυτό συμπεραίνεται και από το γεγονός ότι ο Τσίπρας εμπιστεύεται μόνο τους συνομήλικούς του. Αυτοί απαρτίζουν ολοκληρωμένη πλέον την ομάδα Τσίπρα. « Η ηγεσία Τσίπρα είχε έρθει στην κατάλληλη στιγμή. Αξιοποίησε το κίνημα των αγανακτισμένων, που επέμενε να κρατάει την χώρα στο «ασφαλές» παρελθόν, τόσο δημοφιλές άλλωστε στο χώρο της Αριστεράς. Η ομάδα περί τον Τσίπρα είχε την κοντόφθαλμη θεώρηση του κόσμου και της χώρας που προσιδίαζε στην απλοϊκή νεολαία των λυκειακών και φοιτητικών χρόνων. Ενός κόσμου κυνικού και ανεύθυνου, που παρέχει μεν τα πάντα πλουσιοπάροχα αλλά χωρίς ηθικό έρμα. Ενός κόσμου στον οποίο θα μπορούσαν να υπάρξουν μόνο όντας και οι ίδιοι κυνικοί μηχανοδηγοί μιας άτεγκτης κοινωνικής μηχανικής. Σε αυτό προστέθηκε και η αρχική μύηση στον σταλινισμό, τον μέγα κυνισμό, την κοσμική «θεολογία» του κομμουνισμού με όχημα τον οποίο εισήλθαν στην πολιτική δράση (ΚΝΕ). Διαχρονικά η αφετηρία αυτή πολύ γρήγορα οδηγεί στο απόλυτο του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και τελικά στην ανομία και τη διαφθορά σταλινικού τύπου» [1].
Όσα έχουν ήδη αποκαλυφθεί, και όσα διαρρέουν, κατά την πενταετή άσκηση εξουσίας οδηγούν πια στην πλήρη αποκάλυψη του πρωτόφαντου κυνισμού της ομάδας Τσίπρα . Με βεβαρημένο κυβερνητικό παρελθόν, χωρίς κυβερνητική εξουσία και χωρίς επαρκή πολιτικό προσανατολισμό, η ομάδα Τσίπρα κλείνεται περισσότερο, στενεύει, δυσπιστεί. Είναι φυσικό σε μια τέτοια κατάσταση να μην χωρούν διαφορετικής προέλευσης και νοοτροπίας στελέχη. Εν προκειμένω στελέχη μεγαλύτερης ηλικίας που συμπορεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Δεν πρόκειται ακριβώς περί άλλης γραμμής αλλά για φυλλορροή, για αναγκαστική συνταξιοδότηση στελεχών άλλης νοοτροπίας, δεν του είναι πια χρήσιμοι. Ούτε αυτό σημαίνει ενδυνάμωση του Τσίπρα. Απλά κερδίζει χρόνο σε ένα πιο στενό και μικρότερης επιρροής επίπεδο.
Σε αναζήτηση αξιωματικής αντιπολίτευσης;
Και επομένως πως θα καλυφθεί ο τόσο ζωτικός χώρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης;
Είναι γεγονός ότι πλέον στη χώρα μας, και όχι μόνο, δεν παράγονται πολιτικές πρωτοπορίες στους χώρους που παράχθηκαν στη μεταπολίτευση, στα Πανεπιστήμια και στον κρατικό συνδικαλισμό. Είναι τέτοια η κατάσταση σ αυτούς τους χώρους που ούτε καν στελέχη της ποιότητας της ομάδας Τσίπρα δεν αναδείχνονται. Μένει η οικογενειοκρατία η οποία και αυτή βρίσκεται σε υποχώρηση. Δεν αντέχουν πλέον στο χρόνο παρελθοντικές ηγεσίες τύπου Φ. Γεννηματά. Και στο υπάρχον στελεχικό δυναμικό των σημερινών κομμάτων (του ΚΙΝΑΛ κυρίως) δεν διαφαίνονται ηγετικές φυσιογνωμίες.
Η ηγεσία μιας νέας κεντροαριστεράς, με προοπτική την εναλλαγή, μάλλον θα έρθει έξω από τα συνηθισμένα ως τώρα περιβάλλοντα. Το παράδειγμα του Κυρ. Μητσοτάκη στην Ν.Δ. - ο οποίος έφερε δυνάμεις «απέξω» στην Νέα Δημοκρατία και σημειωτέον κατάφερε, έστω συμβολικά, να υπερβεί την οικογενειοκρατία - είναι αφετηριακό αλλά δεν φτάνει.
Είναι κάπως παρήγορο πως υπάρχει, ενώ χρειάζεται, χρόνος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει να έχει δυναμική δύο περιόδων. Οι επόμενες εκλογές με το σύστημα της απλής αναλογικής, ίσως διπλές, έχουν να λύσουν δύο τουλάχιστον προβλήματα. Την επανεκλογή Μητσοτάκη και την εκλογική πιστοποίηση της αδυναμίας του Σύριζα να συνεχίσει να αποτελεί κόμμα εξουσίας.
Βέβαια στην πολιτική ποτέ μη λες ποτέ. Αλλά οι πιθανότητες να εξελιχθούν τα γεγονότα με ένα παρόμοιο τρόπο είναι πολλές. Η ανάδειξη σύγχρονης αξιωματικής αντιπολίτευσης, στην τωρινή συγκυρία, χρειάζεται χρόνο.
[1] Βλέπε Δημήτρης Καλουδιώτης «ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ» Εκδόσεις Κριτική .σελ.75-76