Αξιοκρατία και αξιολόγηση

Γιάννης Ραγκούσης 24 Μαρ 2014

Η Ελλάδα έχει ανάγκη από πράξεις κι αλλαγές, όχι από λόγια και πολιτικές αρπαχτές. Ωστόσο, εάν μένουμε στα λόγια, τουλάχιστον να ξέρουμε το θέμα για το οποίο μιλάμε. Θα είναι κι αυτό μια πρόοδος ειδικά μάλιστα όταν έχουν προηγηθεί πράξεις …ενδεχομένως σημαντικές.

Πρώτο: Τον Μάρτιο του 2010 πριν το μνημόνιο και την άφιξη της τρόικα, η ελληνική Βουλή, για πρώτη φορά από συστάσεως του ελληνικού κράτους, ψήφισε ένα εθνικό σχέδιο αντικειμενικής και αξιοκρατικής επιλογής προϊσταμένων στη δημόσια διοίκηση. Ο νόμος 3839, παρά την απεργία των εφοριακών και τις αντιδράσεις του συνόλου της αντιπολίτευσης, υπερψηφίστηκε χωρίς κανένα παραθυράκι κομματισμού ανοικτό.

Δεύτερο: Ο νόμος αυτός δεν έμεινε στα χαρτιά. Ξεκίνησε άμεσα η εφαρμογή του. Για πρώτη φορά προέκυψε σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση, άρα και στους εφοριακούς, μια νέα γενιά στελεχών (25.000 περίπου), με βάση απολύτως μετρήσιμα αντικειμενικά κριτήρια που υποσκελίζουν την παρωχημένη «επετηρίδα». Την καταμέτρηση και πιστοποίηση των σύγχρονων προσόντων ανέλαβε και διεκπεραίωσε επιτροπή, που συστήθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών, αποτελούμενη αποκλειστικά από ανώτατους δικαστικούς.

Τρίτο: Ταυτόχρονα συγκροτήσαμε το ΕΙ.Σ.Ε.Π., το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων. Το πενταμελές ΕΙ.Σ.Ε.Π. αποτελείται από 4 μέλη που αποφασίστηκαν από το ΑΣΕΠ και 1 μέλος από το Συνήγορο του Πολίτη (προκειμένου να υπάρχει στις επιλογές και η οπτική των πολιτών). Βασικό καθήκον του ΕΙ.Σ.Ε.Π. είναι η πραγματοποίηση των συνεντεύξεων που προβλέπει ο ν.3839 για την επιλογή των Γενικών Διευθυντών. Πρόκειται για μία νέου τύπου συνέντευξη, μια τελείως διάφανη και αξιόπιστη διαδικασία, η οποία θα πραγματοποιείται ενώπιον όλων των υποψηφίων. Η θητεία των νέων στελεχών θα είναι 5ετης προκειμένου να υπερβαίνει την κυβερνητική θητεία, για ευνόητους λόγους.

Τέταρτο: Παράλληλα ξεκινά και η προετοιμασία σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ για την πραγματοποίηση του πρώτου γραπτού διαγωνισμού που τελικά προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο του 2011. Είναι μία διαδικασία απολύτως αντικειμενική στην οποία θα εξετάζεται ο κάθε υποψήφιος, σύμφωνα με τα τεστ δεξιοτήτων, τα οποία θα οργανώνονται στη λογική των πολλαπλών επιλογών. Σύμφωνα με το ΑΣΕΠ και την Ετήσια Έκθεσή του για το 2010, «το έτος αυτό υπήρξε έτος-σταθμός λόγω του καθοριστικού ρόλου που ανατέθηκε στο ΑΣΕΠ στο πλαίσιο του νέου συστήματος επιλογής προϊσταμένων».

Πέμπτο: Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ στηρίζει τη μεταρρύθμιση χωρίς καμία κινητοποίηση παρά το γεγονός οτι για πρώτη φορά με τον Ν.3839 καταργήθηκε η συμμετοχή συνδικαλιστικών εκπροσώπων στα νέα υπηρεσιακά συμβούλια επιλογής προϊσταμένων.

Έκτο: Ιούνιος 2011. Πραγματοποιείται ανασχηματισμός με τον οποίο αλλάζει το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών.

Αύγουστος 2011. Η τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών αποδέχεται το αίτημα των συνδικαλιστών εφοριακών και με τη σύμφωνη γνώμη της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών καταθέτει ρύθμιση, με την οποία τροποποιείται ο νόμος 3839 ειδικά για τους Διευθυντές των εφοριών και του Υπουργείου Οικονομικών. Πλέον και μέχρι σήμερα, το σύστημα εκεί λειτουργεί με «…μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».

Έβδομο: Τον Δεκέμβριο του 2012 όταν πιστοποιείται πως έχουμε περάσει σε καθεστώς τρικομματικής λαφυραγώγησης του κράτους η Ένωση Αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης εκδίδει την εξής ανακοίνωση «Τα όσα συνέβησαν στο Υπουργείο Οικονομικών μόνο θλίψη μπορούν να προκαλέσουν….Η ΕΝΑΠ καλεί την Κυβέρνηση να εφαρμόσει ΑΜΕΣΑ και ΚΑΘΟΛΙΚΑ το νόμο 3839/2010 που παραμένει αδικαιολόγητα ανενεργός και προβλέπει το πληρέστερο και αξιοκρατικότερο σύστημα επιλογής προι?σταμε?νων».

Όγδοο: Τον Απρίλιο του 2013 το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης νομοθετεί την απόλυτη καταστρατήγηση του ΕΙ.Σ.Ε.Π. καθώς και του Ν.3839. Νομοθετεί την απ?ευθείας ανάθεση καθηκόντων προϊσταμένων σε όποιον υπάλληλο επιλέγει ο κάθε Υπουργός και μάλιστα με απεριόριστη διάρκεια θητείας. Αποτέλεσμα: πλέον κάθε Υπουργός αναπληρώνει θέσεις προϊσταμένων με όποιον υπάλληλο ο ίδιος επιθυμεί. Επιστροφή στο χειρότερο παρελθόν του πελατειακού κομματισμού. Μέχρι σήμερα στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, τρεις διαφορετικές πολιτικές ηγεσίες εμποδίζουν την λειτουργία του ΕΙ.Σ.Ε.Π., την καθιέρωση της δομημένης συνέντευξης και δεν πραγματοποιούν τον γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Η τρόικα είναι συνένοχη γιατί ποτέ δεν υιοθέτησε – διότι ποτέ δεν κατάλαβε – την αξία της θεσμικής και δομικής εξυγίανσης στο κράτος. Μάλιστα τώρα ισχυρίζεται πως δεν γνώριζε και την δι@ύγεια η οποία λειτουργεί από το 2010 !

Τελικά :

-όταν εμποδίζεις την εφαρμογή του «πληρέστερου και αξιοκρατικότερου νόμου» ενώ ταυτόχρονα αποδέχεσαι το φαύλο καθεστώς στο Υπουργείο Οικονομικών να λειτουργεί «με μόνη απόφαση του Υπουργού» και στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης να γίνεται πλέον η αναπλήρωση προϊσταμένων επίσης με «μόνη απόφαση Υπουργού»,

-όταν απλώς εξαγγέλλεις γενικώς και αορίστως την αξιοκρατία ή έναν δήθεν «νέο» νόμο, αντιγραφή του 3839 στην πραγματικότητα, επιχειρώντας, μάταια, να αποσιωπήσεις τα πραγματικά δεδομένα τότε ουσιαστικά δεν θέλεις να αλλάξεις τα πράγματα.

Λειτουργείς με προχειρότητα και πολιτική υστεροβουλία, όπως ακριβώς το πολιτικό κατεστημένο. Άλλα λες, άλλα εννοείς κι άλλα κάνεις από αυτά που έπρεπε ήδη να έχεις κάνει. Στην καλύτερη περίπτωση εργάζεσαι συνειδητά για τον εαυτό σου και το παλαιοκομματικό σύστημα και πάντως όχι για τον τόπο και την αξιοκρατία σε αυτόν.