Ποιος να το φανταζόταν, πριν λίγα μόλις χρόνια, ότι η Ιταλία των μεγάλων πρωτοπόρων ιστορικών ηγετών, η Ιταλία της κουλτούρας των προοδευτικών συνεργασιών και μεταρρυθμίσεων, θα βρισκόταν ένα μόλις βήμα πριν τη συγκρότηση μιας αμιγούς λαϊκίστικης συγκυβέρνησης του ακραίου διχαστικού κόμματος της λίγκας του Βορρά και του ανεκδιήγητου τερατουργήματος του Μπέπε Γκρίλλο. Φαίνεται ότι ο Μπερλουσκόνι δεν ήταν παρά η αρχή του πολιτικού κατήφορου της γειτονικής μας χώρας.
Το αρχικό κείμενο της μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων συμφωνίας (14 Μαΐου) – που αναμένεται βέβαια να προσαρμοστεί… καταλλήλως – είναι χαρακτηριστικό του τυχοδιωκτικού δρόμου που παίρνει η Ιταλία. Καταγγελία της ΕΕ, έξοδος από το ευρώ, κούρεμα 250 δις, αυξήσεις σε συντάξεις και επιδόματα καθώς και στήριξη από το Κρεμλίνο. Όλο και κάτι μας θυμίζουν οι βασικοί αυτοί άξονες του προγράμματος που έχει τη χροιά του «δικού μας» προγράμματος της Θεσσαλονίκης, δείχνοντας ότι η «πρώτη φορά αριατερά» αποτελεί πλέον πανευρωπαϊκό πρότυπο λαϊκισμού.
Δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς ότι η ψήφος των Ιταλών είναι αποτέλεσμα της απογοήτευσής τους από το κυβερνητικά σχήματα που προηγήθηκαν. Ασφαλώς έγιναν λαθεμένοι χειρισμοί και αστοχίες από τον Ματέο Ρέντσι που είχε την μεγάλη ευκαιρία να επαναφέρει την Ιταλία στον ευρωπαϊκό δρόμο και στην ανάπτυξη. Δεν είναι ωστόσο μικρές και οι ευθύνες των ηγετών της Αριστεράς, όπως ο Μάσιμο Ντ’ Αλέμα που προτίμησαν να οχυρωθούν στο δογματικό παρελθόν πολεμώντας σκληρά τις μεταρρυθμίσεις.
Όλα αυτά δεν έχουν μόνο ιστορική αξία. Καθώς η χώρα βυθίζεται στο λαϊκισμό και την οπισθοδρόμηση, καλό θα είναι η πολιτική ηγεσία των προοδευτικών δυνάμεων να βγάλει γρήγορα τα συμπεράσματά της και να οργανώσει την πολιτική της αντεπίθεση.