Ατυπη Σύνοδος Κορυφής: Έντονες διαβουλεύσεις για την νέα ηγεσία της ΕΕ- Σε ρόλο διαπραγματευτών Μητσοτάκης και Τουσκ

17 Ιουν 2024

 Η πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών, καθώς και η πρώτη συζήτηση για τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ (Πρόεδροι της Επιτροπής, του Συμβουλίου, του Κοινοβουλίου, Ύπατος Εκπρόσωπος για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας), θα πραγματοποιηθεί απόψε στις Βρυξέλλες.

Εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να ορίσει τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ και, βάσει της Συνθήκης της ΕΕ, η απόφαση θα πρέπει να αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία της ΕΕ όσον αφορά τη γεωγραφία, το μέγεθος της χώρας, το φύλο και τις πολιτικές πεποιθήσεις.

Η πρόεδρος της Επιτροπής φον ντερ Λάιεν θα συμμετάσχει στην πρώτη συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής, κατά την οποία θα συζητηθούν οι προτεραιότητες της επόμενης νομοθετικής περιόδου, αλλά στη συνέχεια θα πρέπει να αποχωρήσει από την αίθουσα για να επιτρέψει οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να συζητήσουν για τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ.

Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται κοντά σε συναίνεση για τα πρόσωπα που θα αναλάβουν.Σημειωτέον ότι ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πολωνός ομόλογός του Ντόναλντ Τουσκ θα είναι οι δύο βασικοί διαπραγματευτές εκ μέρους του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) για την προεδρία της Επιτροπής και όλες τις θέσεις ευθύνης στην ΕΕ.

Το ΕΛΚ παραμένει το κόμμα με τα περισσότερα μέλη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και μετά τη φανερή του νίκη στις ευρωεκλογές, η υποψήφιά του, η 65χρονη Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μοιάζει να βρίσκεται σε πολύ καλή θέση εκκίνησης για δεύτερη θητεία στην Προεδρία της Κομισιόν,  καθώς έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του ΕΛΚ, του οποίου είναι η «κορυφαία υποψήφια» (spitzekandidat), των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων

Για το αξίωμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επικρατέστερος φέρεται ο Σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, ο οποίος χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στις Βρυξέλλες, παρότι αποχώρησε προ μηνών από την πρωθυπουργία της χώρας εν μέσω σκανδάλων διαφθοράς της κυβέρνησής του

Η εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας φέρεται ως η επικρατέστερη να αντικαταστήσει τον ισπανό Σοσιαλιστή Ζοζέπ Μπορέλ στο αξίωμα του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα. Η Κάλας θεωρείται η ισχυρή προσωπικότητα της ευρωομάδας των Φιλελευθέρων (Renew). Είναι γνωστή για την επικριτική της στάση έναντι της Μόσχας, στάση που συμμερίζονται όλες οι χώρες της Βαλτικής οι οποίες συνορεύουν με τη Ρωσία

Η Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα του ΕΛΚ, νυν πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, αναμένεται να επανεκλεγεί στο αξίωμά της. Η πρώτη ολομέλεια της Ευρωβουλής έχει προγραμματιστεί για τις 16-17 Ιουλίου. Δύο ημέρες αργότερα, το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει για την εκλογή της προέδρου της Κομισιόν. 

Δεν αποκλείεται, κατά συνέπεια, να υπάρξει ήδη σήμερα κιόλας πρώτη πολιτική συμφωνία, η οποία στη συνέχεια θα επισημοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης και 28ης Ιουνίου.

Με βάση τη Συνθήκη της ΕΕ, ο/η μελλοντικός πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να έχει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. το 55% των χωρών και το 65% του πληθυσμού) και εν συνεχεία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να τον εγκρίνει με μυστική ψηφοφορία.

Για την έγκριση του/της νέου προέδρου της Επιτροπής από το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαιτείται απλή πλειοψηφία, δηλαδή 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.

Με βάση το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, οι τρεις πολιτικές ομάδες που σχηματίζουν άτυπο συνασπισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (189 έδρες), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (135 έδρες) και οι Κεντρώοι-Φιλελεύθεροι (79 έδρες). Διαθέτουν συνολικά 403 από τις 720 έδρες, δηλαδή άνετη πλειοψηφία, αρκετά πάνω από το όριο των 361 ψήφων.

Όσον αφορά στα χαρτοφυλάκια στη νέα Κομισιόν, η συζήτηση θα κορυφωθεί τις επόμενες εβδομάδες.

Ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η Ελλάδα θα επιδιώξει ένα «δυνατό χαρτοφυλάκιο». «Κορυφαίοι αξιωματούχοι του ΕΛΚ ανέφεραν στο ΕΡΤΝews, ότι οι θέσεις που διεκδικεί η Ελλάδα στην παρούσα χρονική συγκυρία φαίνεται να αφορούν είτε το χαρτοφυλάκιο της Αγροτικής Πολιτικής, είτε την Ανταγωνιστικότητα, είτε τη Διεύρυνση» τόνισε ο απεσταλμένος του ΕΡΤΝews, στις Βρυξέλλες, Δημήτρης Γκάτσιος.