Ο άνεργος είναι απελπισμένος. Ξέρει ότι και να ξαναβρεί δουλειά, μπορεί πάλι να τη χάσει. Αν δεν είχε ποτέ, ξέρει πως, όταν βρει, θα είναι ήδη αργά, γιατί στο μεταξύ θα έχει χάσει τη δημιουργική ορμή και το όνειρο.
Ο άνεργος είναι μόνος. Για το περιβάλλον του βάρος, για τους αγαπημένους του θύμα, για τους τρίτους τελειωμένος. Το κράτος τού προσφέρει ένα επίδομα πείνας περιορισμένης διάρκειας και καμία προοπτική.
Ο άνεργος είναι στιγματισμένος. Ακόμη και αν οι άλλοι δεν τον βλέπουν έτσι, όχι πια, σε καιρούς τόσο μαζικών απολύσεων, ο ίδιος μπορεί να αισθανθεί ότι δεν τα κατάφερε, ότι, αν είχε προσπαθήσει περισσότερο ή καλύτερα, ίσως δεν θα είχε κληθεί αυτός στο λογιστήριο, αλλά ο διπλανός του.
Ο άνεργος είναι αιχμάλωτος. Δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο. Ούτε καν να σκεφτεί κάτι άλλο. Κλείνεται όλο και περισσότερο. Δεν μπορεί να επικοινωνήσει, δεν έχει κάτι άλλο να πει. Μέσα σε μία μέρα έχασε το σήμερα και το αύριο, την ίδια την υπόστασή του.
Ο άνεργος είναι φοβισμένος. Ξέρει πως δεν υπάρχουν βεβαιότητες, ούτε η δυνατότητα σχεδιασμού για το μέλλον. Υπάρχει μόνο το τώρα που είναι αδυσώπητο. Απειλείται και πληρώνει την κρίση τους, τιμωρείται για κάτι που δεν φταίει, καταδικάστηκε χωρίς δικαίωμα ακρόασης.
Η είδηση επαναλαμβάνεται μετά την υπαγωγή της χώρας στο μηχανισμό στήριξης, με συνεχώς μεγαλύτερους αριθμούς: Στο 21% ανήλθε το ποσοστό ανεργίας το Δεκέμβριο, από 14,8% πριν από έναν χρόνο και 20,9% μόλις έναν μήνα πριν, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛ.ΣΤΑΤ. Μέσα σε ένα έτος οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 299.862 άτομα και ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο.
Συγκινούνται όλοι. Και εκείνοι που πανηγυρίζουν γιατί απάλλαξαν τον ελληνικό λαό από περίπου εκατό δις χρέος, με το κούρεμα. Και οι άλλοι, που μπορεί να είναι και οι ίδιοι που κηρύττουν συνεπή εφαρμογή τού προγράμματος προσαρμογής, για να έρθουν τα πρωτογενή πλεονάσματα και μαζί τους η ανάπτυξη. Και οι επαγγελματίες φίλοι του δοκιμαζόμενου λαού, που επαγγέλλονται παραδείσους εκτός ευρώ ή εντός ευρώ, αλλά χωρίς τους κανόνες του ευρώ. Και οι μεσολαβητές που συγκινούνται με τη δική τους συγκίνηση και οι γείτονες που ξέρουν πια ότι μπορεί εύκολα να βρεθούν στη θέση του διπλανού τους.
Στο όνομα των ανέργων μπορεί να ακουστούν πύρινοι λόγοι, να γίνουν τραμπουκισμοί, να οργανωθούν επεισόδια, να αναπτυχθούν πολιτικοί παραλογισμοί, να παραχθεί λαϊκισμός, εθνικισμός, ακόμη και να επωαστεί το αυγό του φιδιού. Για τους άνεργους, μπορεί να διασαλευθεί η κοινωνική ειρήνη, όση υπάρχει, και να δεχθεί λυσσαλέα επίθεση το πολιτικό σύστημα. Όλοι έχουν να πουν κάτι καλό για τους άνεργους και ελάχιστοι ξέρουν, θέλουν και μπορούν να κάνουν κάτι για να τους ανακουφίσουν.
Ο άνεργος είναι αριθμός για τη στατιστική, εμβληματικό πρόσωπο για την αριστερά που δεν έχει τις λύσεις, σημείο αναφοράς για τα αστικά κόμματα εξουσίας που συναγωνίζονται σε αφελείς προτάσεις υπέρ της απασχόλησης, μια κακή ανάμνηση για τον εργοδότη, ο φυσικός πρωταγωνιστής της κοινωνικής έκρηξης στην Ευρώπη, αν και όταν έρθει.
Ο άνεργος έχει δίκιο. Και είναι ο μόνος που έχει απόλυτο δίκιο, ό,τι κι αν κάνει. Ακόμη και αν περάσει τα όρια, αν παρεκτραπεί, αν φανατιστεί, αν τρελαθεί, και πάλι θα είναι αθώος. Ίσως ο μόνος
Η Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος