Ας μιλήσουμε με ειλικρίνεια

Αλέξης Κολυβάς 10 Ιουν 2021

Ο νόμος για το οκτάωρο ψηφίστηκε στη χώρα μας το 1920 και αφορούσε τους εργάτες στη βιομηχανία. Σταδιακά το ωράριο αυτό επεκτάθηκε και στους άλλους τομείς. Η μείωση των ωρών εργασίας ήταν αίτημα των εργαζομένων για το οποίο έδωσαν αγώνες με πρωτοπόρους τους εργάτες της Σύρου στην ιστορική απεργιακή τους κινητοποίηση το 1879, την πρώτη μεγάλη που έγινε στην Ελλάδα.


Τότε ο στόχος ήταν να μειωθεί η εργάσιμη ημέρα από 12 ή 14 ώρες στις 10 ώρες. Το ιδεολογικό οπλοστάσιο για τη διεκδίκηση μειωμένου ωραρίου εργασίας εμπλούτιζε και η θέση του Καρλ Μαρξ ο οποίος το θεωρούσε πρωταρχική προϋπόθεση για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης.Το ότι σήμερα ένα αιώνα και ένα χρόνο μετά η αυτοαποκαλούμενη αριστερά στην Ελλάδα κήρυξε πόλεμο μέχρις εσχάτων για το οκτάωρο δεν μπορεί παρά να αποτελεί έναν οδυνηρό συμβολισμό για την ίδια.Γιατί αλήθεια οκτάωρο και όχι εξάωρο, πεντάωρο ή ακόμη και τετράωρο;

Από τότε που ψηφίστηκε στην Ελλάδα, έχουν εισέλθει στην παραγωγή και παντού τεχνολογικά θαύματα που αντικατέστησαν τον άνθρωπο σχεδόν σε όλες τις βαριές εργασίες και περιόρισαν στο ελάχιστο το χρόνο που απαιτούνταν για να γίνουν οι περισσότερες χειρωνακτικές και όχι μόνο εργασίες. Στους αγρούς το σκάψιμο με την τσάπα που απαιτούσε πολύ κόπο και χρόνο αντικαταστάθηκε από το τρακτέρ και η δουλειά γίνεται απείρως ευκολότερα, ταχύτερα και καλύτερα. Ακόμη και η ορολογία της τότε εποχής στις διάφορες δουλειές είναι εντελώς άγνωστη σε μεγάλο τμήμα των εργαζομένων.
Για να μην το βασανίζω, η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη αυτόν τον αιώνα συνέβαλε στο να γίνονται με απείρως λιγότερη χειρωνακτική εργασία και σε ελάχιστο χρόνο αυτά που γίνονταν με το οκτάωρο. Τι έγινε αυτός ο χρόνος και ποιος τον καρπώθηκε; Σίγουρα όχι οι εργαζόμενοι από τους οποίους οι περισσότεροι για να τα βγάλουν πέρα με τις καταναλωτικές ανάγκες που δημιούργησε το σύστημα, δουλεύουν όχι τώρα, αλλά εδώ και χρόνια πάνω από οκτώ ώρες την ημέρα και σε πάνω από μία δουλειά.Η τεχνολογική εξέλιξη άλλαξε ριζικά την εργασία δημιουργώντας νέες δραστηριότητες. Η ταξική διαστρωμάτωση, όπως την ξέραμε, έχει αλλάξει και αυτή. Κανένα όμως κόμμα που φιλοδοξεί να είναι αριστερό δεν έχει μελετήσει σοβαρά το τι έχει συμβεί αυτόν τον αιώνα, με αποτέλεσμα σήμερα να υπερασπίζεται το οκτάωρο, όχι για το οκτάωρο αλλά για την ίδια στην προσπάθειά του να πείσει πως υπάρχει. Υπάρχει ως απολίθωμα.


Το οκτάωρο δεν κινδυνεύει. Ό,τι ήταν να πάθει το έχει πάθει ήδη.Κινδυνεύουν οι ηγεσίες της λεγόμενης αριστεράς. Η κυρίαρχη άρχουσα τάξη, όπως έχει διαμορφωθεί με τα τεχνολογικά επιτεύγματα τα οποία επιδίωξε και συνέβαλε στο να επιτευχθούν δεν έχει κανένα λόγο να αλλάξει το οκτάωρο. Εχει, όπως προανέφερα, καρπωθεί αποκλειστικά, το χρόνο και την εργατική δύναμη που κερδήθηκε, διευρύνοντας δραστηριότητας και αυξάνοντας τα κέρδη της με νέες καταναλωτικές ανάγκες που δημιούργησε. Γι? αυτό λογικά θα τρίβει τα χέρια της από τον «μέχρις εσχάτων» αγώνα της «αριστερής» αντιπολίτευσης για τη διατήρησή του.
Κι εδώ έγκειται ο συμβολισμός που ανέφερα στην αρχή αυτού του άρθρου: άρχουσα τάξη έχουμε κυρίαρχη και δραστήρια. Αριστερά δεν έχουμε, παρά μόνο κάποιους ηγετίσκους βολεμένους, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μη χάσουν τη βολή τους.Σε τέτοιους έχουμε πλεόνασμα, όπως γενικά και σε «πατέρες».