Η χτεσινή εσωκομματική διαδικασία στο ΠΑΣΟΚ δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Όχι μόνο διότι υπήρχε μόνον ένας υποψήφιος και η εκλογή του ήταν δεδομένη. Αλλά και διότι το θέμα της, ικανοποιητικής ή μη , συμμετοχής των οπαδών του δεν αποδεικνύει τίποτα. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα μεγάλο κόμμα, με μηχανισμό και στελέχη και είναι σε θέση να κινητοποιήσει σημαντικό κομμάτι ψηφοφόρων του.
Ένα τέτοιο κομμάτι πήγε χτες να ψηφίσει. Είτε από κομματικό πατριωτισμό είτε από υποχρέωση(πάσης φύσεως) είτε επειδή εξακολουθούν να πιστεύουν σ’ αυτό, παρά τα όσα έχουν γίνει την τελευταία διετία. Το ΠΑΣΟΚ θα υποστεί εκλογική ήττα σε ενάμισι μήνα, αλλά δεν θα εξαερωθεί, όπως πολλοί έχουν πιστέψει. Αντέχει. Η χτεσινή διαδικασία απλώς το επιβεβαίωσε.
Ο νέος αρχηγός του έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος; Τυπικά έτσι είναι. Ουσιαστικά όχι. Αγχωμένος πρέπει να είναι. Απέτυχε να εκλεγεί το 2007. Και έκανε περίπατο το 2012. Το κόμμα τού παραδόθηκε στο πιάτο, αλλά στη χειρότερη στιγμή της ιστορίας του. Κι έχει μπροστά του ελάχιστο χρόνο για το συμμάζεμα, αν μπορεί να γίνει.
Ο Βενιζέλος γνωρίζει ότι, μετά την διαρρεύσασα κυβερνητική διετία, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει χάσει την ψυχή του, όπως συνηθίζεται να λέγεται. Τα κόμματα δεν έχουν ψυχή, έχουν όμως φυσιογνωμία. Και το ΠΑΣΟΚ την έχει χάσει. Για να την βρεί πρέπει να αποκηρύξει το πρόσφατο κυβερνητικό παρελθόν του. Ούτε αυτό φτάνει. Πρέπει να αποφασίσει ότι στην επόμενη φάση πρέπει να μείνει εκτός εξουσίας.
Ιδού το μεγάλο δίλημμα της νέας ηγεσίας του. Τι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ την επομένη των εκλογών; Θα συμμετάσχει εκ νέου σε κυβερνητικό σχήμα ή έστω θα στηρίξει κάποιο χωρίς να συμμετέχει ή θα αποφασίσει να «αποτοξινωθεί» μένοντας εκτός;
Η απάντηση δεν είναι αυτονόητη, μολονότι το ΠΑΣΟΚ έχει ταυτιστεί με την εξουσία και το κράτος. Πρώτα-πρώτα αν, αντί για εκλογική ήττα, υποστεί συντριβή, η συμμετοχή του σε κάποια κυβέρνηση θα γίνει απαγορευτική. Ο Βενιζέλος δεν θα έχει κανένα λόγο να την επιδιώξει.
Αλλά ακόμη κι αν τα ποσοστά του είναι «αξιοπρεπή», τι θα επιδιώξει από μια νέα συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνεργασίας; Να συμβάλει στη «σωτηρία της χώρας», συσσωρεύοντας δυσαρέσκεια και απογοήτευση και μάλιστα αυτή τη φορά χωρίς να έχει τον πρώτο λόγο στη διακυβέρνηση;
Αν, όμως, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορέσει ή δεν θελήσει να συμμετάσχει ξανά στο κυβερνητικό παιχνίδι, αυτομάτως θα ανακύψει σημαντικό πρόβλημα στη διακυβέρνηση της χώρας. Αν αποκλειστεί, υπο αυτές τις προϋποθέσεις, η συνεργασία των δυο μεγαλύτερων(σήμερα) κομμάτων, θα χρειαστεί να αναζητηθούν λύσει είτε στο δεξιό είτε στο αριστερό άκρο του πολιτικού φάσματος. Λύσεις που, είτε δεν υπάρχουν είτε θα είναι, αν βρεθούν, εξαρχής υπονομευμένες.
Οι εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ έδωσαν την αναμενόμενη για το κόμμα αυτό λύση. Οι εθνικές εκλογές του Απριλίου πρέπει να δώσουν λύση στο κυβερνητικό πρόβλημα της χώρας καλύτερη από την σημερινή. Γι’ αυτό, άλλωστε, γίνονται.
Αυτή τη φορά, όμως, ίσως επιβεβαιωθούν όσοι πιστεύουν ότι δεν έχει απόλυτη ισχύ η γνωστή ρήση «στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα». Τα σημάδια ενός μετεκλογικού αδιεξόδου είναι ήδη ορατά.