Η κίνηση Ντράγκι, με τη μείωση των επιτοκίων και την εξαγγελία ενός προγράμματος αγοράς τίτλων και καλυμμένων ομολόγων, επιδιώκει μέσω μιας «ποσοτικής χαλάρωσης» να ενισχύσει τη ρευστότητα και να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού. Βέβαια, με τις εξαγγελίες του ο κεντρικός τραπεζίτης δεν εξαντλεί τα «όπλα» της νομισματικής πολιτικής που διαθέτει η ΕΚΤ. Κινείται πάντως εντός θεσμικών ορίων, παρά τις διαφωνίες που υπήρξαν στο ΔΣ της ΕΚΤ.
Επίσης, για το πρόγραμμα αγοράς τίτλων δεν ανακοινώθηκαν ούτε το ύψος του προγράμματος (παρασκηνιακά το Ρόιτερς έκανε λόγο για 500 δισ.) ούτε τα κριτήρια επιλεξιμότητας των τίτλων. Αυτό αναμένεται να γίνει τον Οκτώβριο. Είναι σαφές ότι η νομισματική πολιτική Ντράγκι της «ποσοτικής χαλάρωσης» δεν βρίσκει σύμφωνους τους Γερμανούς, παρότι από μόνη της δεν σώζει την Ευρώπη και είναι πρόδηλο ότι η κ. Μέρκελ και ο κ. Σόιμπλε δεν θα αφήσουν να περάσει εύκολα, θέτοντας «νέες προϋποθέσεις» και «πλαίσια»…
Ανεξαρτήτως πάντως του μεγέθους της «ποσοτικής χαλάρωσης», η Ευρώπη, πέραν των «όπλων» της νομισματικής πολιτικής, χρειάζεται οργανωμένες πολιτικές αναπτυξιακής μεγέθυνσης. Το σίγουρο είναι ότι η κίνηση Ντράγκι σηματοδοτεί την αρχή ενός «μπρα ντε φερ» διαρκείας μεταξύ των γερμανικών απόψεων και όσων αντιτίθενται σ? αυτές (Γαλλία, Ιταλία, ΔΝΤ, Αμερικανοί κ.λπ.), με πολλές πτυχές και επεισόδια. Το κακό είναι ότι αυτού του τύπου οι ενδοευρωπαϊκές διαφορές είναι συνήθως χρονοβόρες και υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουν σε «κολοβούς συμβιβασμούς»… Και εν πάση περιπτώσει, τη δουλειά των… πολιτικών δεν μπορεί να την κάνουν τραπεζίτες, που κινούνται σε αυστηρά δεσμευτικά πλαίσια.
Είναι επίσης προφανές ότι η κατάληξη αυτής της διαμάχης ενδιαφέρει πολύ τη χώρα μας, καθώς επηρεάζει τους τρόπους και τους όρους επανατοποθέτησης του δικού μας προβλήματος. Το ίδιο ισχύει (εάν επιβεβαιωθεί) και για την προαναγγελθείσα σύσκεψη υψηλού επιπέδου των δανειστών μας για το ελληνικό πρόβλημα στην Ουάσιγκτον, στα μέσα Νοεμβρίου.
Καθώς απ? όλα αυτά εξαρτάται η «μεγάλη εικόνα» μέσα στην οποία θα επανατοποθετηθεί το ελληνικό πρόβλημα, αφού με το «υπάρχον πρόγραμμα δεν βγαίνει». Δυστυχώς, στη Θεσσαλονίκη προσήλθε ο πρωθυπουργός χωρίς να διαθέτει τα στοιχεία της «μεγάλης εικόνας». Ετσι, αναγκαστικά χρησιμοποίησε δύο εργαλεία. Πρώτον τις «στοχευμένες φοροελαφρύνσεις», που όμως πρέπει να είναι απολύτως συμβατές με το «συμφωνημένο δημοσιονομικό πλαίσιο». Οι «φοροελαφρύνσεις» προφανώς είναι ευπρόσδεκτες, καθώς «ανακουφίζουν» ορισμένες κατηγορίες πολιτών. Πλην όμως είναι «περιορισμένες», έχουν «προεξοφληθεί» και κυρίως εξαγγέλλονται σ? ένα περιβάλλον «πυκνής φορολογικής καταιγίδας» για τους επόμενους 6 μήνες, που τις καθιστούν πολιτικά σχεδόν… αόρατες! Αποδυναμώνονται εκ των πραγμάτων.
Το δεύτερο «εργαλείο» πολιτικής του πρωθυπουργού είναι η επαναδιατύπωση ενός αισιόδοξου «εθνικού αφηγήματος» με τρεις άξονες: Εξοδος από το μνημόνιο και απελευθέρωση από τους ελέγχους της τρόικας. Ενας «οδικός χάρτης» θετικών μελλοντικών οικονομικών μέτρων και πολιτικών, και μια θεσμική συνταγματική αναθεώρηση.
Το κακό είναι ότι προς το παρόν αποτελεί μόνο μια «αφήγηση καλών προθέσεων» της κυβέρνησης, καθώς δεν στηρίζεται σ? ένα πεδίο πραγματικοτήτων και συμφωνημένων πλαισίων με τους εταίρους-δανειστές. Απουσιάζει προς το παρόν η συγκεκριμενοποίηση της «μεγάλης εικόνας». Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου οι ενδείξεις είναι ότι το παζλ σ? έναν βαθμό θα συγκροτηθεί. Το ακριβές περιεχόμενο ουδείς μπορεί από τώρα να το προεξοφλήσει. Ιδίως σ? ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον που μοιάζει από οικονομικής πλευράς με «κινούμενη άμμο»…