Τι συμβαίνει τελικά με τη Δημόσια Διοίκηση στην Ελλάδα; Γίνεται κάτι ουσιαστικό ή πορευόμαστε επιστρέφοντας ξανά στο ίδιο σημείο;
Ίσως τελικά να πρέπει να γίνει μια προσπάθεια να γνωρίσουμε καλύτερα το σύστημα της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα, να γίνει αντιληπτή η δομή της, η ιεραρχία της, και ο τρόπος λειτουργίας της μέσω της ανάλυσης των συστατικών της τμημάτων. Πρέπει να εξετάσουμε κατά πόσο είναι αποδοτική, κατά πόσο είναι αποτελεσματική και κατά πόσο τελικά η Δημόσια Διοίκηση ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κοινωνίας και παράλληλα αν επιτυγχάνει τους στόχους της. Σε όλη αυτή την προσπάθεια θα πρέπει ίσως να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην έννοια της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Διοίκησης και να γνωστοποιηθούν οι δράσεις εκείνες που η Ε.Ε. προωθεί συμβάλλοντας έτσι στη δόμηση ενός ευέλικτου συστήματος διοίκησης, τα προγράμματα εκείνα που προτείνει για τη δημιουργία σύγχρονης Δημόσιας Διοίκησης στα κράτη μέλη, και τελικά να εξεταστεί ο τρόπος λειτουργίας των δομών της Ε.Ε., σχετικά με τη Δημόσια Διοίκηση. Πρέπει να γίνει προσπάθεια με την παρουσίαση των στοιχείων αυτών να γνωστοποιηθεί το Ευρωπαϊκό μοντέλο, η Ευρωπαϊκή σκέψη για τη διοίκηση, αλλά και συνολικά η Ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Πρέπει να προταθούν κάποιες λύσεις οι οποίες θα βοηθήσουν, προς μια κατεύθυνση αναδιοργάνωσης και ανασυγκρότησης της Δημόσιας Διοίκησης, όχι σε τίτλους, αλλά στην ουσία της. Τα τελευταία χρόνια γίνονται αναφορές περί εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης, αναμόρφωσης του συστήματος αξιολόγησης, αναμόρφωσης του συστήματος επιλογής στελεχών, σχετικά με την στοχοθεσία, την αποτελεσματικότητα, τη μείωση διοικητικών βαρών και άλλα πολλά. Λέγονται, αλλά γίνονται όμως πράξη; εφαρμόζονται; υλοποιούνται; αποτελούν πλέον πραγματικότητα;
Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να εκφράσω τις αμφιβολίες μου για το αν πραγματικά εφαρμόζονται και αν υλοποιείται μια βελτίωση.
Τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο σημειώθηκαν μεγάλες και σημαντικές αλλαγές, σε πεδία όπως η οικονομία, η τεχνολογία, η επιχειρηματικότητα, η διεθνής αγορά, η αγορά εργασίας, η πολιτική και πολιτιστική κουλτούρα, αλλά και αλλαγές στην κοινωνία γενικότερα. Μέσα σε αυτές τις αλλαγές η Διοίκηση και ειδικότερα η Δημόσια Διοίκηση επηρεάστηκε και φάνηκε να προσπαθεί να συντονιστεί.
Χαρακτηριστικό αυτών των αλλαγών που συνέβησαν στο Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο στερέωμα είναι η σημαντική παρουσία και κυριαρχία των νόμων της αγοράς ή αλλιώς της οικονομίας των αγορών, καθώς και το πέρασμα αρκετών λειτουργιών, διαδικασιών αλλά και προγραμμάτων του δημόσιου τομέα στην ιδιωτική πρωτοβουλία με αποτέλεσμα την εισαγωγή και την ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα στα γρανάζια του δημοσίου. Οι αρχές του ανταγωνισμού, η έννοια των προσδοκιών, και οι σχέσεις προσφερόμενης ποιότητας και παρεχόμενης υπηρεσίας που υπήρχαν στην αγορά, στην ελεύθερη οικονομία, και στους ιδιώτες, άρχισαν να περνούν σε μια ιδιαίτερη κατάσταση στο δημόσιο τομέα, ζητώντας συνεχώς διεύρυνση των παροχών, των αποτελεσμάτων, αλλά και επιδιώκοντας ταυτόχρονα ποιότητα, επιλογή, και σύγκριση πλέον με αυτά που προσφέρει και παρέχει ο ιδιωτικός τομέας.
Δημιουργήθηκε έτσι μια προσδοκία για ένα μοντέλο λειτουργίας κάποιων υπηρεσιών του δημοσίου ή μια «τάση» θα έλεγα, η οποία πρέπει να γίνει αποδέκτης ιδιαίτερης προσοχής από το υπάρχον σύστημα της διοίκησης που λειτουργεί. Στη διάρκεια της δραστηριότητάς του το πιο πάνω αναφερόμενο μοντέλο δημιούργησε μια συνεχόμενη τάση για σύγκριση μεταξύ του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, την ανάγκη αξιολόγησης, την ανάγκη νέων προτάσεων βελτίωσης, την ανάγκη εξεύρεσης νέων μοντέλων διοίκησης. Δημιουργήθηκε η χρεία προσαρμογής των μοντέλων διοίκησης σε ένα σύγχρονο τρόπο σκέψης και σε μια σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση, η οποία θα ανταποκρίνεται στη σημερινή κοινωνία και η οποία θα έχει απαιτήσεις αλλά παράλληλα και προσδοκίες. Η σκέψη αυτή ενισχύεται από το γεγονός της ύπαρξης της Ε.Ε., του ελεύθερου εμπορίου, της απουσίας συνόρων και της ταυτόχρονης ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών, όπως επίσης και της ελεύθερης εγκατάστασης και επαγγελματικής δραστηριότητας σε όποια χώρα επιθυμεί ο κάθε πολίτης της Ε.Ε.
Σε όλο αυτό το πλαίσιο των αλλαγών που θα πρέπει να γίνουν, καθιστώντας τη Δημόσια Διοίκηση ‘’ανταγωνιστική’’, είναι απαραίτητο να γίνει αναπροσαρμογή, επικαιροποίηση, εκσυγχρονισμός, και καθολικός επανασχεδιασμός της για επανατοποθέτηση του ρόλου της και των παρεχόμενων υπηρεσιών της προς το συμφέρον των πολιτών με διαφάνεια, αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα.
Η βολεμένη λοιπόν κοινωνία και όσοι επένδυσαν στην αδράνεια πρέπει να ξεβολευτούν, να δραστηριοποιηθούν και να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα δίνοντας ευκαιρίες για ανάκαμψη και ουσιαστική εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση.