Από τον καχεκτικό δικομματισμό στην καχεκτική δημοκρατία;

Γιώργος Παπούλιας 13 Οκτ 2023

Το αποτέλεσμα των πρόσφατων εθνικών εκλογών αποτέλεσε ένα ακόμα σημείο τομής του του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Μεταξύ άλλων, το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους κι αυτό που προκάλεσε την μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η απομυθοποίηση του κατ’ επίφαση «δικομματισμού» μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Μια κατάσταση που παρουσιαζόταν πριν τις κάλπες του Μαίου ως δεδομένη, «μετρημένη» στις έρευνες κοινής γνώμης και μονίμως παρούσα σε κάθε δημόσια συζήτηση τηλεοπτικής, ραδιοφωνικής ή ψηφιακής παραγωγής, κατάρρευσε μαζί με τα ποσοστά του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Μαζί με τον μύθο, διαλύθηκε και το βολικό για το κυβερνών κόμμα αφήγημα, πως υπήρχαν δήθεν διλλήματα μεταξύ δύο πόλων, αφού με εμφατική λαϊκή εντολή εγκαταστάθηκε το ΠΑΣΟΚ ως ισχυρός τρίτος πολιτειακός πόλος στο κοινοβούλιο και στο πολιτικό σύστημα. Με τον αρχηγό του εντός του κοινοβουλίου και την κοινοβουλευτική του εκπροσώπιση διευρυμένη και ανανεωμένη. Μια κοινωνική διεργασία που συντελούνταν με ένταση εντός του εκλογικού σώματος αλλά και του κοινοβουλίου καθόλη τη διάρκεια της περασμένης τετράτιας, όπου η κεντροαριστερά κινητοποιούσε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στις εσωτερικές τις διεργασίες και το ΠΑΣΟΚ έπαιρνε να ινία της ποσοτικής και ποιοτικής αντιπολίτευσης έναντι της κυβέρνησης[1]

Χωρίς μύθους λοιπόν και ψευδή διλήμματα η ΝΔ ασκεί για δεύτερη τετραετία την διακυβέρνηση της χώρας.  Εθισμένη όμως, όπως φαίνεται , στην ύπαρξη αυτής της «εικονικής πραγματικότητας» που είχε δημιουργήσει και συντηρήσει, μέσα από την ισχυρή επιρροή της στην διαμόρφωση των θεμάτων της επικαιρότητας, αδυνατεί να διοχετεύσει πλέον την δυσαρέσκεια που επιφέρουν οι αδυναμίες και ανεπάρκειες της στην άσκηση των καθηκόντων της. Χωρίς το φόβητρο του τοξικού διπολισμού, στέκεται μόνη της απέναντι στον καθρέφτη των δικών της αποτελεσμάτων διακυβέρνησης και πελατειακής διαχείρισης του κράτους και των θεσμών, έχοντας να αντιμετωπίσει και μια αντιπολίτευση, πιο μεθοδική, πιο διαβασμένη, πιο θεσμική. Μια κατάσταση που είδαμε να προκαλεί ακόμα και εκνευρισμό, στον συνήθως ήρεμο και υπεροπτικό κ. Πρωθυπουργό, κατά τις πρόσφατες συζητήσεις μεταξύ των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή.

Μια νέα πραγματικότητα, που την οδήγησε σε προληπτικά αμυντικά μέτρα ολοκληρωτικού ελέγχου των θεσμικών διαδικασιών, που εκ του πνεύματος του πολιτεύματος απαιτούν συναινετικές διαδικασίες και της μετατροπής τους σε κομματικά καθοδηγούμενες μονάδες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του διορισμού των νέων μελών της ΑΔΑΕ και όσων προηγήθηκαν αυτής, τα οποία έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά από αντιδεοντολογικές πρακτικές και θεσμικές ακροβασίες με στόχο την εμπέδωση μιας μονό-κομματικής άσκησης ισχύος. Όπως συνέβη και με την διοικητική υπόταξη των επιστημονικών φορέων, τα πλημμυρικά δεδομένα των οποίων δεν συμβάδιζαν με το κυβερνητικό επικοινωνιακό αφήγημα αλλά και η γενικότερη ποδηγέτηση της πολιτικής θεματολογίας και προβολής των θέσεων των αντιπολιτευόμενων παρατάξεων σε μερίδα των παραδοσιακών ΜΜΕ.

Τα παραπάνω στοιχεία, ανησυχητικά αλλά ουδόλως μη αναμενόμενα, σηματοδοτούν την προσπάθεια προσαρμογής του κυβερνητικού σχήματος στην νέα πραγματικότητα εξάλειψης του καχεκτικού δικομματισμού και την δημιουργία εργαλείων απόθεσης και απώθησης της λαϊκής δυσαρέσκειας.  Η επιχείρηση όμως μετατόπισης της καχεκτικότητας στο πολίτευμα και τους θεσμούς, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εμπεδωθεί και αυτό αποτελεί το πρώτο και κύριο στοίχημα της θεσμικής και δημοκρατικής αντιπολίτευσης για αυτήν την κοινοβουλευτική θητεία. Από την πρώτη συμβολική και ουσιαστική μάχη, έδειξε πως έχει τα αντανακλαστικά, την εμπειρία και κυρίως τα κατάλληλα πρόσωπα για να το πετύχει.

 

[1] Βλ. Έρευνα InSocial για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, Ιούνιος 2023

Πηγή: www.tanea.gr